ADALET BAKANLIĞI SINAV METİNLERİ

1.Dünya mağduru olan kimsede dindarlık arama çünkü kendini gören Allah’ı göremez makam ve mevki elde etmek istersen kimseye hakaret etme ve hakir göz ile bakma akıllı kişi büyüklüğün ve yüksekliğin kibirle elde edileceğini aklında geçirmez eğer halk senin huyunu beğeniyorsa bundan daha yüce ve şerefli bir rütbe olamaz birisi gelip sana kibir taslarsa sen onu büyük görebilir misin o kişiye büyük diye bakabilir misin yüksek yere eriştiğin zaman akıllı isen düşkünlere gülme çünkü nice nice makam sahibi düştüğü ve o hakir gördüğün düşkünlerin onların yerine geçtiği hayatta çok görülmüştür farz edelim ki bir kusurun yok temiz bir adamsın bana kusurlu olduğum için kötü gözle bakıp hakaret etmeye aşağılamaya kalkışma
2. Barışı korumak kolay bir iş değildir bunun için milletler arasında dayanışma gerekir bu nedenle devletler birbirleri ile anlaşmalar paktlar yapmaktadırlar ancak bu anlaşmalar da hiçbir zaman saldırgan amaçlı olmamalıdır barışı bozmak isteyenleri bundan vazgeçirmek için kuvvetli olmak ve birlik içinde bulunmak gerekir diğer milletlerin haklarına toprak bütünlüklerine saygılı olmak ve onlardan da aynı şartıyla vatanımızın güvenliğini koruyacak tedbirleri almak ve sulh için harbe hazır olmak prensibini güdüyoruz
Halen dünyada her yıl açlıktan ölen pek çok insanın bulunduğunu görüyoruz geri kalmış milletlere kalkınma çabalarında yardımcı olarak refahı açlık ve baskının yerine geçirmek lazımdır devletler vatandaşlarını birbirlerine karşı olduğu kadar diğer milletlere karşı da açgözlülük ve kıskançlık göstermeyecek kin tutmayacak ve duymayacak şekilde eğitilmelidirler tarihteki olayları geçmiş kavgaları alevlendirip düşmanlık tohumları ekmemek gerekir Türk milleti insanlığın düşmanı olanların dışında hiç kimsenin düşmanı değildir.
3. Tarih dersinde Atatürk dersini anlatıp bitirmiş olan öğrenciye çocuğum yalnız bir şeyi söylemeyi unuttun Türk milletini kim kurtardı diye sordu öğrenci de atamız kurtardı paşam diye cevap verdi Atatürk bu cevabı kabul etmedi hayır çocuğum Türk milletini kendi kanı kurtardı dedi Atatürk Galatasaray lisesinin sınıf içi sınavında öğrencilerden birisine Nil olmasaydı mısır ne olurdu diye sordu öğrenci çabuk cevap vermek için birden boş bulunarak heyecanla ve yüksek sesle hapı yutardı dedi. Bu cevap Atatürk ün hoşuna gitti .atatürkün gerekli görmesi üzerine köy okutma davasını ele alan köy komisyonu kuruluyor uzun müzakereler arasında içinden çıkılmaz bir konunun karşısındayız bütün köylerde birer okul açılması kolay fakat bu kadar okula öğretmeni bulmak zor buna karşı aramızda çavuşlardan askeri görev yapar gibi köy öğretmenliğiyle mükellef bir kadroyu kurslar açarak yetiştirmek tezini savunanlar çok nihayet mesele Atatürk e arz ediliyor Atatürk konu ile ilgili rapora şöyle yazıyor köy öğretmenliği üniversite profesörlüğünden daha güç ve mühim bir iştir bu kadar ciddi bir konuyu böyle hafif tedbirlerle çözümlemeye çalışmanız yanlış olacaktır.
4.Bizi buraya getirenlerin şimdi bizim misafirimiz oldunuz demeleri beni çok şaşırttı gece 9.30 da başlayan sohbet şeklindeki sorguya çekilme alinin uyarısı sonucunda sabah bitti akşama kadar bekleyip saat bursa ya hareket ettik tırnak işareti metin içinde başkasından aktarılan yazıyı ve ya kelimelerin başına sonuna konur önemi belirtilmek istenilen kelimeler de tırnakta yazılır kesme işareti ise ek almış özel adlardan sonra konulur. Kısaltmalardan ve sayılardan sonra ek kısım varsa araya kesme işareti konulmalıdır.
5.Dört bin ve daha yukarı Romen rakamlarını yazmak için sayının üzeri çizilir Romen rakamı yazılıp üzerine çizgi çizilir silindiri ters yöne ve iki diş çevirip sekiz üzerindeki çizgiyle sayının üzeri çizilir ve silindir eski yerine döndürülür küçük Romen rakamları alfabenin küçük harfleriyle yazılırlar küçük Romen rakamları kitapların önsöz giriş gibi kısımlarında ve başlıkları numaralamada kullanılır küçük Romen rakamları dışında Romen rakamlarının hepsi büyük harf tuşuna basmak suretiyle yazılır Arabi rakamlar ise küçük harfte yazılır bunların birbirine karıştırılmaması gerekir Arabi rakamla on iki şeklinde yazılır yazmak tamamen yanlıştır bunu küçük harflerle şeklinde yazarsak yanlış olur çünkü bu okunacaktır bu hususlara çok dikkat edilmesi gerekir.
6.Cetvel yapma düzeni şaryonun hareketini ve istenilen yerde durmasını sağlar bu düzeni kullanmak bize zaman kazandırır bir çizelgedeki sütunların arasındaki boşluk için her satırda sekiz on kez aralık çubuğuna vurmak her paragraf başında yedi kez aralık çubuğuna vurmak zaman alır halbuki bu düzeni yani tabülatör düzenini kullanmak istenilen noktaya şaryoyu bir anda getireceği için bize zaman kazandırır şaryoyu durak yapmak istediğimiz yere bazı makinelerde ise bir ilerisine getirip cetvel yapma tuşuna basarsak durak yapılmış olur tabülatör hareket tuşu veya çubuğu da şaryonun durak yapılan yere kadar hızlı bir şekilde hareketini sağlar cetvel silme tuşu ise yapılan durağı ya da durakları ortadan kaldırmakta kullanılır bir durağı silmek istersek hareket tuşuna basarız şaryo durak noktasında durunca da silme tuşuna basarız ve böylece o durağı silmiş oluruz.
7.Başlıklar kağıda ya da yazıya ortalanıp yazılır kağıdın yatay orta noktasını buluruz şaryoyu buraya getiririz her iki vuruşluk yer için bir kez geri tuşuna basarız harfleri ve boşlukları içimizden söylerken geri tuşuna da basarız sonda tek harf kalıyorsa bu tek harf için geri tuşuna basmayız bu işlem bitince de başlığı yazarız yazının marjları eşitse başlığın kağıda ortalanması yazıya da ortalanması demektir geri tuşuna normal yazıda küçük parmakla basıyorduk başlık ortalamada ise avuç içini makinenin yanına ve başparmağı da geri tuşuna getiririz geri tuşu çok kullanılacağı için başparmağı kullanmak ve diğer parmakları temel sırada tutmak gerekir geri alma işlemi bitince başlığı yazarız istersek kağıdın yatay ortasına tabülatör durağı yapmak mümkündür.
8.Okumaya veya basılmaya hazır bir yazının daktilo ile yazılmış son şekline manüskri denir manüskri için son müsvedde de denilebilir rapor makale ders notu nutuk ile tez ve manüskri şeklinde yazılır manüskriler iki ara ile yazılır paragraflar arasında fazla ara verilebilir sayfanın ortasına yazılan başlıktan sonra iki kez kol atarak metin kısmına geçeriz satır sonlarında kelimeleri bölmemeye çalışırız bu nedenle sağ marjın dışına birkaç vuruş yapabiliriz ya da daha marja gelmeden birkaç vuruş önce kolu atabiliriz kesme çizgisini az kullanırsak yazı hem daha güzel hem de göze daha güzel görünür sayfa sonu marjın aşmamak sayfanın sonuna kadar yazı yazıp manüskrinin görüntüsünü bozmamak için göstergeli kağıt tablasından sayfa sonuna ne kadar kaldığını izleriz sayfanın alt kenarında beş altı santim yukarıya ve sağ tarafa kurşun kalem ile ufak bir çizgi çizebiliriz yazarken çizgiyi gördüğümüzde birkaç satır daha yazı yazıp kağıdı değiştiririz
9.Kelime içinde bir iki harf atlanmış olabilir bütün yazıyı yeniden yazmamak için eksik harflerin araya sıkıştırılması mümkündür gereği kadar harf silinir başparmakla uygun şekilde geri tuşuna basılır parmak geri tuşunda tutulur sıkıştırılacak ilk harfe vurulur aynı şekilde diğerleri de geri tuşu yardımıyla sıkıştırılıp yazılır sıkıştırılacak harfe vurmadan önce şerit düzeninin beyaza getirilmesi yararlıdır harf uygun durumda ise bu kez siyaha getirilip yazılır tuşlara çok hızlı vurmadan düzeltme yapılmalıdır eğer kelime içinde fazla harf vurulmuş ise bu harften sonrası silinir iki kelime arasında iki vuruşluk ara bırakılmış olur birden çok fazla ara yazılmışsa harfleri yaymak gerekir bunun için yine geri tuşuna basılır bu kez harfler arasında biraz fazla ara verilmiş olur yanlış yayma ya da sıkıştırma ile düzeltilemiyor ise yazı yeniden yazılmalıdır.
10.Daktilo silgileri sert kurşun kalem silgileri de yumuşak silgilerdir üstteki kağıt için sert silgi yani daktilo silgisi kullanılır alt kopyalar yani karbonlu kopyalar için yumuşak silgi kullanmak da mümkündür şerit çok yeni ise üst sayfada bulunan yanlış da önce yumuşak silgiyle silinerek boyası alınır sonra daktilo silgisi ile silinir silmeden önce şaryo tam sağa ve ya tam sola alınmalıdır bunun için serbest tuşuna basmak gerekli olabilir bazı makinelerde şaryoyu tam sola almak için serbest tuşuna basmaya gerek yoktur şaryoyu tam sağa ve ya sola alarak silgi kırıntılarının makinenin içine dökülmesini önleriz kolay düzgün silebilmek için silindiri birkaç diş yukarıya doğru çevirmek gerekir yanlış kağıdın orta kısmında ise silindir silgi tablasına kadar döndürülür kağıt silgiler ilk sayfaları silmek için kullanılır kağıt silgi şeritle makinedeki kağıt kullanılır kağıt silgi şeritle makinedeki kağıt arasına getirilip yanlışın üzerine yine aynı harf vurulur ve böylece o harf beyaza boyanmış olacağı için yanlış düzeltmeye hazır duruma gelmiş olur doğru harfe vurulur bazı makinelerde de otomatik silme düzeni olduğundan ayrıca silgi kullanılmaz
11.Silgi kağıda yalnız bir yönde temas ettirilmelidir geriye dönüşlerde silgiyi hafifçe kaldırmak kağıda değdirmemek gerekir saçımızı tararken tarağı nasıl tek yönlü kullanıyorsak silgi de aynı şekilde tek yönlü kullanılmalıdır böyle yaparsak kağıt zedelenmez yanlışı silerken doğru harflerin de silinmemesi için silgi mikaları kullanılması yararlıdır silinen yere doğrusunu yazarken tuşlara çok sert vurulmaz ve vurulacak tuşun parmağı kullanılır yanlış kağıdın alt kısımlarında ise silindiri geriye silgi tablasına gelinceye kadar döndürüp sileriz eğer silindiri bu şekilde değil de yukarıya döndürürsek kağıt silindirden kurtulur makineden çıkar kağıdı tekrar makineye takmamız gerekir silinecek yere denk getirmek de çok zor olur yanlışı silmemek ve geri tuşuna basıp yanlışın üzerine doğrusunu vurarak düzeltmeye kalkışmak hatalıdır yanlış mutlaka silinerek düzeltilmelidir silgi dille ıslatılmaz aksi halde kağıt zedelenir ve silgi kullanıldığı belli olur.
12.Bir yazıyı daktilo ile yazdıktan sonra makineden çıkarmadan önce baştan sona kadar yeniden ve dikkatlice okumak gerekir yazıyı kağıt makinedeyken okumayıp da makineden çıkardıktan sonra okur isek bulunacak yanlışı düzeltmek zor olur çünkü satır düzeyini ve harflerin yerini tutturmak oyalayıcı zaman yitirici bir işlemdir yanlışları bulmak da dikkat ister yanlışları bulmak için okumada kağıt sol elle üst kısmında tutulur ve sağ elde de kurşun kalen bulunur yazıyı yavaş şekilde ve kurşun kalemin ucu kelimelerin harflerine değecek imiş gibi yakın tutarık okumak gerekir bu şekilde yani kelimenin harfleri okuduğunda yanlışlar kolay kolay gözden kaçırılmaz gözden kaçmış düzeltilmemiş bir yanlış okuyanı olumsuz yönde etkiler bize veya kuruyuşumuza zararlı olur amire imza için götürülen yazıdaki yanlış için sekreterin hiçbir özrü kabul edilemez yanlışı zamanında görüp düzeltmek bir görevdir çalışanlarda aranan en önemli niteliklerden biri de sorumluluk duygusudur yanlışları görmek ve düzeltmek her yazıyı kusursuz göndermek de sorumluluğun bir gereğidir bu konudaki dikkat sekreterin başarısını sağlar.
13.Makineye bakmadan yazmak esastır başlangıç derslerinde öğretmenin ellerinize ve tuşlara bakabilirsiniz dediği anlarda bakılabilir fakat bunun dışında da bakmadan yazmak gerekir makinedeki kağıda ise daha başlangıçtan itibaren hiç bakmamak lazımdır.
Tuşlara bakma: öğrenci bir tuşu yeni öğrenirken tuşun yerinden emin olmak veya yazdığının doğruluğunu anlamak için tuşlara bakabilir bunun önlenmesi için öğretmenin açıklama ve uyarısı gerekir öğretimi yavaşlatmak yani yinelemeleri artırmak da düşünülebilir.
Yazdıklarına bakma: makinedeki kağıda bakma yazdığın kontrol etmek ve biraz da yazdığını görüp zevk almak için kağıda bakan öğrenciler olur hız düşük iken öğrenci bunun zararlı olduğunu anlayamaz öğrenciye bakmanın kötü bir alışkanlık olarak yerleşebileceği anlatılmalı eğer dinlemez uyarı ve ihtarda bulunmalıdır. Öğrenci bu seyretme işini kolu atarken de yapmak isteyebilir bu alışkanlık da mutlaka önlenmelidir.
14.Mesaj atma
Telefonun yanında mesaj veya gerektiğinde dikte almak için bir kurşun kalemle bloknot bulunmalıdır ayrıca basılı mesaj kağıtlarını da bulundurmak gerekir
Alınan mesajın doğru açık ve okunaklı olması gerekir sekreter kendisini konuştuğu için kısa not alsa da bu not onun için bir anlam taşır fakat mesajı okuyacak olan için bu çok kısa olduğundan anlaşılmaz olabilir. Bekletme ve telefonu kapatma konuşanı bekletmek gerekirse bunun süresini ve nedenini belirtmek icap eder sadece bir dakika demek doğru değildir telefonu açan yani araya önce kapar amir ile konuşuluyorsa telefonu önce onun kapatmasını beklemek uygun olur.
15.Parcaları kullanırken bakma
Öğrenci kolu attıktan sonra elini yerleştirmek için tuşlara bakabilir bu durum da kötü bir alışkanlık olarak yerleşmeden önlenmelidir. Serbest tuşunu iyi kullanılmasını öğrenmemiş olan öğrenci satır sonlarında makineye bakar düz yazılarda satırları aynen izletilmekte de bakma alışkanlığını önlemeye çok yardımcı olur korkudan bakma yanlışı nedeniyle kırıcı not almak bir yanlış için ceza olarak kelime düşülmesi gibi nedenlerle öğrenci tuşlara ve makinedeki kağıda bakabilir bu korkuyu giderici önlemler öğrenimin süresine uygun olarak ve öğretimin niteliğini düşürmemek gibi hususlar da göz önünde tutularak alınmalıdır.
16.Elden geldiğince hızlı konuşulabilir konuşurken karşımızdaki ile karşılıklı konuşuyor gibi hareket etme gerekir böyle olduğu takdirde sesimi soğuk ve cansız çıkmaz telefonda günaydın derken bile gülümsenebilir konuştuğumuz karşımızdaymış gibi davranmak yararlıdır söyleneni nezaketle ve dikkat dinlenmek gerekir konuşmanın sözünü kesmek karşılıklı konuşurken söz kesmekten daha sevimsiz bir durum yaratır. Kısa konuşmaya dikkat etmek: telefonda mümkün olduğu kadar kısa konuşmalıdır bu süratle hem kendi vaktimizi ve hem de karşımızdakinin vaktini boşa harcamamış aynı zamanda hattı da fazla bağlı tutmamış oluruz
Telefon edildiği zaman söylenecekleri kafamızda tekrarlamalı hatta gerekiyorsa kısaca not etmeliyiz aksi halde bazı şeyleri unutmak ve konuşmayı uzatmak durumu doğabilir. Karşı tarafın sorabileceği soruları tahmin edip buna göre hazırlıklı olmak da faydalanır.
17.Okuldan kaçan birkaç lise öğrencisi bir gün Çankaya civarında ağaçların altına otururlar birden karşılarında birkaç kişiyle atatürkü görürler Atatürk söyleyin bakayım burada sizin ne işiniz var diye sorar öğrenciler müdürden izinli olduklarını söylerler izin kağıdı soran Atatürk e izin kağıdını gösteremezler tarih dersinin müzakeresinden kaçtıklarını itiraf ederler Atatürk ün kaşları çatılır hiç tarih dersinden kaçılır mıymış diye sorar içlerinden biri kaçılmaz paşam amma kitapların lisanı bize ağır geliyor anlayabileceğimiz dille bize kitapları verin oturup çalışalım der Atatürk elini çocuğun omzuna koyar ve oğlum istediklerinizin hepsi olacak amma her şeyin birden yapamayız bira beklemek lazım tarih ve dil üzerindeki çalışmalar da devam ediyor biz ve dil üzerindeki çalışmalar da devam ediyor biz inkılapları yaptık devam ettirmek de sizin vazifeniz haydi bakalım şimdi doğru okuluna der
18,Atatürk ilmi yetkililere karşı daima hürmetkardı bir baloda gece yarısından sonra izinlerini almaya gittiğimiz vakit kabul salonunda bir zamanlar saçak öptüren padişahların oturmuş oldukları yer tahtının yanındaki bir koltukta oturuyorlardı ve bize hitaben şuraya oturun burası padişahlara mahsus taht değil ilim adamlarına mahsus olan bir yerdir buyurdu bu atanın ilme verdiği kıymeti ve veciz kelimelerle anlatılmıştı onun insanlığa karşı çok ince düşünceleri vardı fazilet ve insanlık prensiplerini etrafına da telkin ederdi.
19. KARBONLU YAZILARI SİLME
Karbonlu yazıları silinirken kopyaların kirlenmesi için silgi kartı kullanılabilin bu kartlar kağıttan ve ya ince kartondan kesilir silgi kartı karton kağıdın parlak yüzü ile başlıklı kağıdın bir altındaki kopyanın arasına konulur önce başlıklı kağıttaki yanlış silinir karbonla birlikte öne doğru çekilerek bir alttaki kopya da silinir yerinde duran silgi kartı elimizin karbona sürünerek kirlenmesini önler eğer kopya birden fazla ise üstteki kağıt silindikten sonda silgi kartı alınarak üçüncü kopya için konur ikinci kopya da silinmeye başlanır silme işlemi bitince düzeltme yapılır karbon kağıtları yeni ise yumuşak silgi ile silinebilir gerekirse arkasından da daktilo silgisi ile tekrar silinmelidir. Silgi kartı olarak kalın karton kullanılırsa bu kartın karbonun yüzüne değil de arkasına yani boyasız yüzüne konulması gerekir başlıklı kağıt silindikten sonra karton alınıp bir alttaki karbonun sırtına konur sonra destenin ikinci kağıdındaki yanlış silinir.
20,Bir cetveli yatay olarak ortalamak için cetvelin kaç vuruşluk yer kapladığını buluruz bunu kağıdın aldığı vuruş sayısından çıkarırız bulduğumuz sayıyı marjlar için ikile paylaştırırız marjları düzenleriz bundan sonra tabülatör durağı yapılacak sütün başlangıçları için hesap yaparız eğer üç sütunlu bir cetvel yazıyorsak iki yerde durak yapmamız gerekir birinci sütün için sol marj düzenlenir ikinci ve üçüncü sütunlar için de durak yapılır birinci sütunun vuruş sayısına iki sütun arasındaki boşluğu da ekleyip tabülatör durağının yani ikinci sütunun başlama noktasını bulup oraya durağı yaparız ikinci sütunun vuruş sayısı ile ikinci boşluğun vuruş sayısını toplayarak son sütunun yani ikinci durağın yerini buluruz tabülatör yapma tuşuna bir kez daha basarak buraya da durak yaparız böylece birinci sütun için sadece sol marj ikinci ve üçüncü sütunlar için ise yapmadığımız tabülatör duraklarını kullanmış oluruz
21.Tarih milletlerin yükselme ve gerileme sebeplerini ararken bir çok siyasi askeri toplumsal sebepler bulmakta ve saymaktadır şüphe yok ki bütün bu sebepler toplumsal olaylarda etkindirler fakat bir milletin doğrudan doğruya hayatıyla yükselişiyle gerilemesiyle ilgili ve bağlantılı olan milletin ekonomisidir tarihin ve tecrübenin tespit ettiği bu gerçek bizim milli hayatımızda ve milli tarihimizde de tamamıyla meydana çıkmıştır gerçekten Türk tarihi incelenirse bütün yüksekle ve gerileme sebeplerinin bir ekonomi meselesinden
Başka bir şey olmadığını anlaşılır tarihimizi dolduran bunca başarılar zaferler yahut mağlubiyetler çöküşler ve felaketler bunların hepsi meydana geldikleri devirlerdeki ekonomik durumuzla ilgili ve bağlantılıdır. Yeni Türkiye mizi layık olduğu seviyeye yükseltebilmek için mutlaka ekonomimize birince derecede önem vermek mecburiyetindeyiz çünkü zamanımız tamamen ekonomi devresindeyiz çünkü zamanımız tamamen ekonomi devresinden başka bir şey değildir
22.Yazı içinde geçen tek sütunlu kısımlar olabilir bunların kağıda ve veya yazıya ortalanması uygun görünüm verebilir bazen da tek sütunluk bir çizelge yazılabilir bu tür tek sütunlu yazılar blok halinde ortalanır buna blok ortalama denilir bunu yapmak için sütundaki anahtar yani en uzun satır yani dikey eksenine getirilir anahtar satıra göre her iki vuruşluk ler için bir kez geri tuşuna basılır geri basma işlemi bitince sol marj mandalı şaryonun durduğu bu noktaya kadar getirilir sütunun bütün satırların bu hizadan başlanarak yazılır sağ marjı düzenlemeye gerek yoktur istendiği takdirde sol marj mandalı da kullanılmaz ve sütunun ilk satırı yazıldıktan sonra diğer satırları da aynı hizadan başlamak suretiyle yazılır
23.Bir çizelgeyi dikey olarak ortalamak için bu çizelgenin kaç satırlık yer kaplayacağı bulunur bu da satır sayısına boşlukların satır sayısı eklenerek bulunur sayı kağıdın aldığı satır sayısından çıkartılır kalan üst ve alt marjlara paylaştırılır boşlukları satır cinsinden hesaplamak için atılan kol sayısının bir eksiğini almak gerekir marjlara paylaştırmak için kalan tek sayı ise üstten bir satır az bırakılmalıdır üst kısımda fazla boşluk kalırsa çizelge aşağı doğru kaymış olursa zikrin gözükür dikey ortalamalarda bir iki santimlik kayma kabul edilir bir çizelgeyi yatay olarak ortalamak için her sütunun en uzun satırındaki vuruş sayısı eklenir böylece cetvelin yatay olarak kaplayacağı yer belirlenmemiş olur kağıdın arlığı vuruş sayısında bulunan bu sayı çıkartılır kalan da marjlar için paylaştırılır artan tek sayı ise soldan bir vuruş fazla boşluk bırakılır ilk sütun için sol marj mandalı kullanılır diğerleri için tabülatör durağı yapılır sağ ve solda kalan marjlarda bir iki santim kadar kayma hesap hatası olabilir sütün başlıklarının altı iki şekilde çizilebilir sadece başlığın altı çizilir diğer şekilde ise sütunun en uzun satırı kadar çizgi çizilip başlık ortalanır.
24. Düşündüm ki bu Türk oğlu altı asırdan beri türlü rastlantıların kasırgaları önüne düşerek bir boğuşma cihanının yaralarına uçurumlarına denizlerinde çöllerinde yuvarlanmıştı o koca tarihin bu hırpalanmış yolcusu türlü afet ve musibet çukurlarında onur şan ve şeref tepelerine tırmanmış dizleri parçalanarak tırnakları koparak bu tırmanılan yerlerden bir kaza darbesi ile taşlara çarpıp düşmüş daima kalkarak yeni baştan dimdik durmağa çalışarak tutunacak bir kaya parçası yapışacak bir ağaç kütüğü aramıştı ve gülü diken olan kızgın yemen çöllerinden Arnavutluk taşlarına ve acem ellerinden Girit sularına kadar altı asırdan beri kumlara buzlara denizlere kanını akıta akıta bereketli bir kaynağın o bitmez tükenmez kereminden her zaman taze bir kuvvet ile tükenmez fışkıran o al kanının çileli çizgileriyle şanla ve şerefle dolu o kahraman hikayesini yazmıştır
27.Harpler milyonlarca insanın ölmesine milyonlarca insanın yersiz yurtsuz kalarak sefalet içinde acılar içinde kalmalarına eriştiren en iyi yoldur fakat her zaman barışı bozmak ve başka milletlerin haklarını çiğnemek isteyenler bulunacaktır böyle kötü niyetlere ilk andan itibaren de bütün milletlerin karşı çıkması karşı çıkma mevzuunda dayanışma içinde olması gerekir çünkü barış bir defa ele geçirilince korumak için daima özen ve dikkat ister milletler arası siyasi güven ortamının gelişmesi için ilk ve en önemli şart da bütün milletlerin hiç olmazsa barışın korunması fikrinde samimi olarak birleşmesidir diyebiliriz.
25.Bir ailenin fertleri birbirlerini sevip sayarlar bir konuda anlaşamazlar ise birbirlerini kırmadan konuşup anlaşmazlığı giderirler millet dediğimiz topluluk da büyük bir aileye benzer bu büyük ailenin fertleri sayılan vatandaşlar da birbirlerini severler sayarlar insanların aynı fikirde ve inançta olmaları düşünülemez istenemez amma vatandaşlar milletin refahı ve mutluluğu Türklüğün yüceltilmesi vatanın bütünlüğü gibi ana amaçlar milli birlik ruhu içinde oldukları için diğer ayrılıklar düşmanlık nedeni olamaz bütün milletlerde aynı şekilde medeniyet ailesinin fertleri gibidir her milletin örfü adetleri dini ve dili far olabilir ancak mutlu ve güvenli yaşama isteği yönünden milletler arasında bir fark yoktur milletler de çıkabilecek anlaşmazlıkları birbirlerine saldırmadan ve düşman olmadan halledilebilir eğer insanlık yönünden düşünülür ise harbin galibi veya mağlubu olmaz kaybeden insanlık olur bu nedenle yurtta ve dünyada sulh istiyor sulhun korunması için çaba gösteriyoruz bütün milletlerin de yurtta sulh cihanda sulh ilkesine uygun olarak hareket etmeleri halinde bunun insanlığın ve medeniyetin refahı ve ilerlemesine etkili olacağına inancımızı daima koruyoruz
26.Mumlu kağıtlar çoğalma yapmak için kullanılır yazıya başlarken şerit düzeni beyaz da yani mumlu kağıt yazım düzeninde olmalıdır harf çekirdeklerinin temiz olması mum ve mürekkep artıklarından temizlenmesi gerekir bu temizlik yapılmazsa mumlu kağıt ili delinmez ve yazılar da silik çıkar harf çekirdekleri ispirto ile temizlenir tuşlara çok sert vurulmaz yanlışlar için düzeltme mürekkebi kullanılır yanlış harfin veya harflerin üzerine sürülür bir süre de kuruması için beklenir sonra doğrusu yazılır yazı bittiğinde makineden çıkarmadan önce baştan sona ve dikkatlice okunur sonra makineden çıkarılır mumlu kağıtlar serin yerde saklanmalıdır mumlu kağıt arkasındaki kartona leke bırakmış ise bayat demektir basıma verimli bir sonuz almak mümkün olmaz yazılan ve okunup makineden çıkartılan mumlu kağıt teksir makinesi denilen makinelere takılıp basıma geçilir basımdan sonra mumlu kağıt saklanacaksa üçerindeki mürekkep bulaşıkları gazete kağıdına çekilir dolap içinde veya çengele asılarak karıştırılmadan saklanır gerektiğinde tekrar basım için kullanılır.
28.Yazı başlıkları veya yazı içinde geçen bazı kelimeler dikkati çekmek için aralıklı yazılabilir aralık yazılan kelimeler arasında üz ara bırakmak yani aralık çubuğuna üç kere vurmak gerekir aralıklı yazılacak kelime metin içinde geçiyorsa kendisinden önce ve sonra ikişer kez aralık çubuğuna vurulur yani aralıksız yazılan son kelimeden sonra iki ara verilip aralıklı kısım yazılır bu kısım bitince de yine iki kere aralık çubuğuna vurulup normal yazıya devam edilir aralıklı olan kelimedeki harf sayısına bu sayının bir eksiğini ekleyip bunu kaz vuruşluk yer kaplayacağını bulmak kabildir birden fazla kelime aralıklı olarak yazılacaksa kelime aralarındaki boşluklar da bir harf gibi hesaba katılır aralıklı yazılan başlık ise ve geri tuşu metodu ile ortalama yapılacaksa başlıktaki her bir harf için geri tuşuna basılır ancak başlığın en son harfi için geri tuşuna basılır ancak başlığın en son harfi için geri tuşuna basılmaz bu süratle başlık kağıda ortalanmış olur.
29.Büro işlerini yapanlar işin konusuna ve genişliğine göre değişik sayıda olacaktır bur banka ile ticaret işletmesi veya bir fabrikanın çalıştırılmak isteyeceği büro işlerini yapanların aynı becerilere sahip olması beklenmez muhasebe memurunun görevi dosya ve kağıt memurunun görevleri muhasebat memurunun görevi daktilografların stenografın sekreterin görevleri de bu iş bölümü nedeniyle birbirinden ayrılmıştır ilk önce aynı tür işleri yapanlara verilecek isim ve unvanları ana bölümler halinde sıralamak ve sonrada her bölümdekilerin unvanlarını belirlemek gerekir ayrıca buna dayalı olarak da geniş açıklamaların ayrıntıların belirlenmesi karışıklıkları önleyecektir.
30.Konuşma yazışma ve duyguları anlatma aracı dildir bir milletin dili anlatım yönünden zengin fertlerin birbirlerin kolaylıkla anlayabilecekleri kadar sadeyse o milletin fertleri arasında milli bağ da o derecede kuvvetli olur bir milletin yaşama tarzı olan kültür de ancak zengin bir dil ile ilerler yayılır birbirinin konuştuğunu tam olarak anlayan ve duygularını da aynı dille paylaşın fertlerin meydana getirdiği toplumlar birlik içinde olan toplumlar kuvettli olacaklarından dirlik içinde olurlar ve bağımsızlıklarını korurlar yabanca kelimelerden arındırılmış eski yeni ikiliğinden ve zıtlığından kurtarılmış herkesin anlayabileceği bir dil milli duyguların kuvvetlenmesini sağlar Türk dili şuurla işlendiği takdirde ilmin ve fennin gelişmelerine uyum saylayabileceği bir yapıya sahiptir yeryüzünde kültür ve kelime alış verişinden dolayı içinde hiçbir yabancı unsur taşımayan arı dil bulunmasa da sağlık durumu tam olan her dil kendisini yabancı saldırıya karşı korur çünkü dili yapan insan değildir insana milli özelliğini veren dildir.
31.İş yazılarının düzenli alması için belirli ölçülere uyulması yararlıdır bu belirli ölçülerin de herkes tarafından bilinmesi ve uygulanması ancak standartla sağlanabilir bunu sağlamak için milli eğitim bakanlığının standart yapılması önerisi bu tür işlerle görevli Türk standartları enstitüsüne iletilmiştir enstitü de iki standart yayınlamış bulunmaktadır standartlar yayınlamıştır bu kitaptaki örnekler standartlara uygun olarak hazırlanmıştır iş yazılarının imza kısmı iki türlü olabilir buna göre de iş yazıları ortalama mektup veya blok mektup isimlerini alır mektupların yazılmasında hem hız hem de görünüm önemlidir.
32.Karbonlu yazıları kağıt destesi aşağıda açıklanan usulle de hazırlanabilir kağıtlar karbonsuz olarak makineye bir kaz dişli boşu takılır en alt kısımda bulunan kağıt elle yukarı doğru kaldırıldıktan sonra önüne karbon konulur karbonun parlak yüzü daktilografa doğru olmalıdır sonra bir üstteki kağıdın önüne karbon konulur tüm karbonlar yerleştirildikten sonra silindir çevrilir bu şekilde takıldığında destede kayma olmaz karbonların çaprazlama iki ucu kesik olur yazı bitince bu kesik yerdeki boşluktan tutulur ve karbon destesi alttan çekilir böylece bütün karbonlar bir çırpıda çıkarılmış olur karbonların uçları kesik değilse deste hazırlanırken bunlar biraz aşağıya doğru konulur üstte kalan bu boşluk karbonların tulum halinde kağıtlardan ayrılmasını kolaylaştırır önce kağıtların sonra karbonların takılması metodunda ise bu boşluk kendiliğinden oluşur üst boşluk takma sırasında kağıt kaymasını da önler deste çok sıkı tutulursa karbonların boyası parmakların altındaki kısımda iz şeklinde çıkarabilir deste makineye takılırken buruşabilir silindirin ilk çevrilişinden sonra görülen bu durumu önlemek için kağıt gevşetme mandalı açılır ve kapatılır
33, İspirtolu çoğaltma makinesi için yazı yazılırken eczalı beyaz kağıdın parlak yüzü üzerine özel veya parlak beyaz kağıt getirilir bu özel kağıt yapışık da olabilir yazılar bazen yanlış konulan karbon kağıtları nedeniyle olduğu gibi ters olarak arka tarafa çıkar yazı şerit anahtarı siyahta olarak ya da mumlu kağıt yazar gibi beyazda yazılabilir yanlış yapılınca beyaz kağıdın arkasına ters bir şekilde çıkan kısımdan jiletle kazınır ve özel beyaz kalemle silinir düzeltme yapmak için ufak bir eczalı kağıt silinen ya da kazınan yere yama gibi konur ve bundan sonra da gerekenler yazılır silinirken dikkatli olmak ve eli kirletmemek gerekir çünkü eczalı kağıdın boyası biraz zor çıkar özel kağıdın basılacak kısmına leke olursa basım sırasında bütün kopyalar lekeli çıkar bu tür kağıtlara ve mumlu kağıtlara çizgi çizmede kesikli virgül tuşunun üzerindeki çizgi daha uygun olur sekiz tuşundaki devamlı çizgi bilhassa uzun olan çizimlerde kağıdın yarılmasına yırtılmasına neden olabilir çizgi çizmek ve resim yapmak için ucu telli ya da medeni olan özel kalem vardır.
34.Bir iş yazısı birkaç kez okumaya gerek kalmadan anlaşılacak şekilde yazılmalıdır cümlelerin açık ve kelimelerin de okuyacak olanın bilgi ve kültür durumuna uygun olmasına özen gösterilir okuyacak olanın bunları anlayamamak ihtimali varsa yeteri kadar açıklama yapılabilir açıklamalar bilmeyen birisine ders veriyormuş gibi değil de tabi olan bir tonda ve şekilde yumuşak olarak yapılmalıdır özlülük az kelimeyle fakat açıklığı bozmadan yazmak demektir ançak söylenmesi gereken her şeyin mutlaka yazılmış olması icap eder böylece mektup kısa fakat eksiksiz olur eğer bu kurala uyularak iki sayfalık mektup yazılmışsa bu özlü sayılabilir fakat gerekli kelime kısıntıları yapılmadan yazılan bir sayfalık bir mektup için uzun yazılmış demektir özlülükle kısalığı karıştırmamak gerekir kelime tasarrufu ile beraber gerektiğinden ve okuyucunun isteğinden fazla bilgi vermemek de gözden uzak tutulmalıdır iyi yazar okuyucusuna gerekli en çok bilgiyi vermeye çalışan fakat okuyucudan en az zamanı alan yazardır bazı kimseler özlü mektubun kuru ve kaba olduğunu düşünürler fakat özlü bir mektup nezaket ve incelikle ilgili kelimeleri de taşır esasen özlülük inceliğin bir türüdür az kelimeyle çok şey anlatarak daha açık ve etkili olunur zaten okuyucu daha açık ve etkili olunur zaten okuyucu ne demek istenildiğini çabuk öğrenmek ister.
35.Telgraflar iki arayla yazılır kelimeler arasında aralık çubuğuna ikişer kez vurulur sağ ve solda yirmişer vuruşluk sağ ve solda yirmişer vuruşluk marj bırakılır telgrafın türü üstten dört ve yarım sayfalarda kol atılarak büyük harflerle ve aralıklı olarak yazılır bunun bir kol aşağısına da özel talimat yazılabilir bu kısımlar kağıdın dikey ekseninde başlar bunlardan sonra iki kol atılarak sol marja adres yazılır paragraflar sol marjdan başlar paragraflar aralarında fazla ara verilmez imza kısmı bir kol atılarak sağ tarafa yazılır bir kol atılıp boydan boya bir çizgi çizilir böylece telgrafında bir postaneden çekilecek gönderilecek kısmı bitirilmiş olur çizginin bir kol altına gönderenin adı ve adresi yazılır bu kısım metin dışı olduğundan kelimeler arasında iki ara verilmesi de gerekmez.
36.Anlaşılabilir bir yazı sadece açık ve özlü değil aynı zamanda iyi düzenlenmiş olmalıdır fikirleri önemine göre sıraya koymamız gerekir yazıyı okuyanın yazılanı anlayabilmesi için düşüncelerimizin bir noktadan diğer noktaya gelişmesini de izleyebilmesi gereklidir bunu sağlamak için verilen bilgiler ve mesaj birbirini tamamlayıcı bir nitelikte ve sırada olmalıdır bunun içinde yönlendirici ve fikirleri bağlayıcı kelimeler kullanılması gerekir bunlar bir cümleyi diğerine veya bir paragrafı öncekine bağlayabilen kelimelerdir bu itibarla böylece diğer taraftan ilk olarak ancak bununla beraber gibi kelimeler bağlantıyı sağlar böylece okuma ve anlama kolay olur bir yazıyı bir daireden veya firmadan diğer bir daire veya firmaya da yazılmış olsa bu yazıyı yazmış olan da okuyacak olanda aynı sonuçta bir kişidir ve canlıdır bu nedenle yazar okuyacak olanı bir insan olarak görüp ona göre de yazmalıdır iş yaşamında kuruluşlar genişledikçe şahısların insan değil de bir alım ve ya satım makinesi olarak görülmesi durumu çoğu kez ortaya çıkmaktadır bu yanlışa düşmemek için kişileri birer ünite olarak görmekten kaçınılmalıdır bunun için de kendimizi okuyucunun yerine koyabilmeliyiz bu nedenlerle mektup aynı zamanda sempatik içten yardım edici ve onun problemini halledici nitelikte olmalıdır.
37.Ortalama mektuplar blok mektuplardan sadece imza kısmındaki değişiklik nedeniyle ayrılır imza bölümünde bütün satırlar saygı kelimesine göre ortalanarak yazılır saygılarımla kelimesinin ortası ikinci ve saygılarımızla kelimesinin orta noktası harfi bulunduğu yerdir bu noktaya tabülatör durağı da yapabiliriz imza bölümündeki imza kısmının en uzun satırının sağ marjın dışına taşmaması için caba gösteririz imza kısmında saygı kelimesi yoksa uygun yere tabülatör durağı yapıp yazarız misalleri inceleyiniz sonra da yazınız
38.Okuyucuya önem verme ve ona yardım etmeye çalışma nezaket kuralının temelidir nezaket yazının hem dilinde ve hem de okuyacak olana karşı alınan tavırda olmalıdır okuyucu kendisine yardımcı olma isteğinde bulunduğumuzu mektubun biçeminde yani üslubundan hissetmelidir okuyucuya zaman ve emek kaybettirmemek de bir nezaket kuralıdır sattığımız bir malın gönderileceğini bildiren bir mektup yazıyorsak bunun alıcının eline ne zaman geçebileceğini bildirmemiz okuyucuyu düşündüğümüzü gösterir yakında malı alacaksınız demek yerine beş gün sonra ayın dördünde gibi daha yararlı bilgi vermek de karşımızdakini düşündüğümüzü ona nazik davrandığımızı ortaya koyar bir neden bildirmek açıklama yapmak da okuyucuyu önemsediğimizi belli edecektir eğer istenilen mal ya da hizmet bizde kurulmuş ilişkilerin devamına yardım eder gerek istediğinde lütfen özür dilerim teşekkür ederiz ve kutlarız gibi kelimeler yani nazik bir dil kullanılması da iyi ilişkiler için yardımcıdır nazik yumuşak bir dille yazılmış ve okuyucuyu ön planda tutan ona yardım etmeyi amaçlayan bir mektup nezaket kurallarına uygun olarak yazılmış demektir.
39.Özlü olabilmesi için kısa yazılan mektuplarda bazen önemli bir hususun unutulduğu olur mektupta bütün bilgiler tam olarak verilmelidir bu bilgiler kısa fakat tam olarak yazılmalıdır bazı kez alınan bir siparişte noksan hususlar bulunabilir yazar siparişi verenin bu eksikliğini onun neyi istemiş olabileceğini korumaya çalışarak giderebilmeli ve gereğini ona göre yerine getirilmelidir bize gelen mektup tamam olsun olmasın mektup tamam olsun olmasın bizim mektubumuz eksiksiz olmalıdır aldığımız bir sipariş mektubunda kaç beygirlik güçte motor istenildiğini belirtmemiş olabilir eğer bir çok motor var ise biz o alıcı için uygun olduğunu sandığımız motor ile ilgili bilgi verebiliriz özlü yazmaya çalışmakla beraber okuyucunun istediği ya da istenmesi muhtemel olan hususları eksiksiz yazmalıyız açık olarak belirtmemekte yarar görülen biri durum yoksa bütün gerekli detayları bildirmeliyiz bunlar fiyat gönderme tarihi ödeme tarihi gibi konular olabilir gerekli özel bilgileri vererek şüpheli nokta bırakmayarak okuyucuyu memnun etmek amacını gütmeliyiz kusursuz insan olamaz fakat kusursuz mektup olur noksansız yazma özenen özenli olan insanların hayat tarzının kağıttaki izdüşümüdür
40.Zarflar çeşitli boyutlarda olur standardılar enstitüsünün bu konuyla ilgili standardı vardır zarf başlıkları solda ya da ortadan olabilir başlık yoksa zarfın üst kenarından aşağı iki kol atılır sol kenardan beş vuruş içeri girilip gönderenin adresi yazılır alıcının adresi de dikey ve yatay eksenlerin kesiştiği noktadan veya bunun üç beş vuruş solundan başlanıp yazılır zarflar satır aralığı birde iken yazılır gönderilen ili yazmadan önce iki kol atılır il adı daima büyük harflerle il adından önce ilce veya semt de yazılacaksa araya virgül konulması gerekir adres üç satırı geçmiyorsa iki ara ile de yazılabilir postalama şekli belirtilecekse adresten sonra en az iki en çok dört kol atılmalıdır bu kısım sol kenardan yedi vuruş içerlek yazılır büyük harfler yazılan bu kısmın altı da çizilebilir çok sayıda zarf yazılacaksa arkadan zincirleme takma metodu uygulanabilir ilk zarf takıldıktan sonra ikinci zarf ilk zarfın arka kısmıyla silindirin arasına yerleştirilir silindir döndürülerek ilk zarf yazılır bu zarf takılmış olur ikinci zarf yazılmadan üçüncü zarf takılır ve sonra ikinci zarf yazılır aynı şekilde devam edilerek diğerleri de yazılır.
41.Kağıtlar hep aynı şekilde katlanıp zarfa konursa açan için kolaylık sağlanmış olur uzun zarfa konulacak mektup aşağıdan yukarıya olmak üzere iki kez katlanır başlıklı kısım geride kalır geride kalan başlıklı kısmın yarım santim kadar uzun olması buradan tutulması kolaylaştırır dört köşe zarflarda kağıdın her iki katlanışında da arkada yarım santim kadar fazlalık bırakılır mektup pencereli zarfa da konulabilir pencereli zarfların üzerine adres yazmaya gerek yoktur yazıların yanlış zarfa konması da önlenmiş olur bu tür bir zarfa konacak kağıt pineli olarak ve adres kısmı önde kalacak şekilde katlanır adres zarfın şeffaf olan penceresinde okunur pencereli zarflara konulacak yazılarda adresin yazılacağı yer çizgi yada noktalarla belirtilir zarfa uyum sağlanır.
42.Etkili mektup tabii olmalı okuyanın bildiği okurken rahat edebileceği kelimeler seçilmelidir eğer yazı fazla detaylı fazla teknik veya ağdalı bir dille yazılmışsa okuyanın anlaması zorlaşır okuyucu böyle bir dil kullanırsak gösteriş yapmadığımızı ve yeterli fikir ya da bildiğimiz olmadığı içir uzattığımızı düşünür genellikle konuşurken kullandığımız dil bir mektubun üslubu olmalıdır bir yazının okuyucunun dikkatini dağıtacak ya da normal okuyuş şeklinde değiştirmeye zorlaşacak söz ve deyimlerden arınmış olması gerekir abartılmış kelimelerden ve anlatımdan da kaçınılmalıdır biliyoruz ki iş yaşamında yazıyla açıklanan fikirlerimizin derin kıymetli ve önemli olduğunu ispatlamak için abartılmış ağdalı fazla teknik kelime ve deyimlerin kullanılması yersizdir ilk bakışta doğru gözüken fakat dikkat edildiğinde gerekli olmadığı anlaşılan güneş doğudan doğar gibi sözler ve fikirler yazılmalıdır abartılmış dil kullanmamak kendimize ve okuyanlara karşı içten olmayı gerektirir bazen kanuni veya diğer nedenlerden ötürü teknik kelime kullanılabilir okuyucunun anlamda zorluk çekeceğini sanıyorduk açıklama ya da tanımlamayı tabii tonda belli etmeden yapmak gereklidir.
43. mektupda Başlama ilk etki çok önemlidir ilk cümleye başlamak zordur ilk cümleyi herkes okur ilgilenir fakat bu cümle etkisizse arkasını getirmeyebilir okuyucu mektubu açınca kafasından geçen ilk soru şudur acaba bu mektup ne hakkındadır bu nedenle ilk cümle bu soruya cevap verebilmelidir mesela şimdi bahar geldi artık tatil için plan yapmanın zamanıdır diyeceğimize güzel bir tatil geçirmek arzunuzun gerçekleşmesine yardımcı olacağını sandığımız kampımızın özelliklerini aşağıda bilgilerinize sunarız demek daha etkili olur açıklamaların bulunduğu kısımda ise aktif cümleler kullanmak pasif cümle kullanmaktan etkilidir örneğin satışlar hakkındaki raporumuz alınmıştır diyecek yerde satışlar hakkındaki özel raporunuzu aldık demek daha etkilidir edilgen cümleler şu hallerde kullanılır monotonluğa düşmenin önlenmesi yazarın işi yapanı bilmemesi işi yapanın önemli olmaması işi yapanın açıklanmak istenmemesi bitiriş kısmında bazı açıklamak istenmemesi bitiriş kısmında bazı hususlara dikkat edilir mektubu okuyucuyu harekete geçirecek ondan istendiğimizi belirtecek bir cümle ile bitiririz eğer mektup biraz uzun ya da teknik ise ve her şey açıklanmış istenmiş bulunuyorsa son kısın özetleme için yazılabilir artık yeni bir fikir ileri sürülmez açıklama yapılmaz
44.Dil kişinin duygularını açıklamasını diğer kişilerle yakınlaşıp bağlantı kurmasını sağlar bütün milletleri var eden onların sürekliliğini sağlayan bir medeniyet olayıdır ancak bir medeniyetin kurduğu dil başka bir medeniyetin düşündüklerini söyleyemez söylemeye de yetmez kaderciliğin hakim olduğu en hayati olaylarla din buyruklarının içice bulunduğu ve tenkitçi düşünceye de yer vermeyen bir medeniyetten uzaklaştırılmıştır bunun yerine din ile devlet işlerinin birbirinden ayrıldığı hür ve ilmi düşünme imkanlarının bulunduğu tenkitçi düşünceyle yeniliklere sürekli açık olan bir medeniyete geçirilmiştir türk milleti ülkesinin yüksek bağımsızlığını korunmasını bildiği gibi dilini de yabancı diller boyunduruğundan kurtararak medeni dünyadaki yerini almıştır milletimiz dil bütünlüğünü sağlayamamış olsaydı cumhuriyetimizin sürekliliği de tehlikeye düşebilirdi dilin milli ve zengin olması milli duygunun gelişmesinden başlıca etkendir Türk dili ortaktır bu ortaklık her an her yerde ve her şekilde anlaşabilmemizi ve okuyup yazmada güçlük çekmemizi de sağlanmıştır dilimiz gelişmiştir ve gelişecektir.
45.Resmi yazılar kamu kuruluşları tarafından haberleşme amacıyla yazılan yazılardır resmi yazılar şekil bakımından iş mektuplarına benzer ancak bu yazılarda saygı sözcüğü ve hitap kısımları bulunmaz yazının gönderileceği kuruluşun makamın adı büyük harflerle yazı kişiye gönderiliyorsa soyadı büyük harflerle yazılmalıdır Türk standartları enstitüsünün standardına geliştirme başkanlığının resmi yazışma kurallarını belirleyen esaslarına göre yedi vuruş içerlek olarak yazılır resmi yazılar genel olarak bir ara ile yazılır bu yazılar yazan ve gönderilen makamın protokol derecesine göre değişen belirli ifadelerle bitirilir resmi yazı kısa ise ufak ara azaltmalarıyla yarım boy sayfaya yazılabilir imza kısmı metnin dört kol altına yazılır bu kısımda satırlar blok olarak alt alta veya birbirine ortalanıp yazılır resmi yazılarda paraf yalnız alt kopyalara konulur resmi yazılarda sol marj sağdan geniş olur.
Osmanlı devletinin pek kısa zamanda nasıl olup da o kadar büyüdüğünü ve cihanın en büyük imparatorluklarından biri durumuna geldiğini şu hikaye en güzel şekilde açıklar devletin ilk kuruluş senelerinde bir gün tosun ismindeki küçük bir çocuk akşam üstü evine dönerken kırda tek başına kalıp meleyen bir kuzu görür kuzuyu kucaklayıp eve getirir anası kendisine ait olmayan bir malı alan oğlunu azarlar ve sabah olur olmaz kuzuyu götürüp sahibine teslim etmesini ister çocuk ben kuzuyu çalmadım başıboş buldum sahibini nasıl bulayım derse dinletemez fazileti Türk anası kuzuyu kucaklayıp çevredeki mandıraları dolaşırsın der annesi olan koyun yavrusundan uzak kaldığı için mutlaka acı çekmektedir sen de nerede böyle bir ses duyarsan yavrusu gösterirsin eğer annesi onu yalamaya bu da ona sokulmaya başlarsa sende o zaman bırakır gelirsin küçük tosun kan ter içinde dolaşıp öğleye doğru Rum tekfurunun konağının önünde duyduğu meleme sesiyle kuzunun anasını bulur birbirine kavuşan ana ile yavrunun mesut buluşma ve koklaşmalarını seyredip ayrılır o sırada tekfur çocuğu izlemektedir bu millette kadını ile çocuğu ve çocuğuyla bu kadar fazilet bu kadar mertlik ve dürüstlük varken şüphesiz ki eninde sonunda bütün bu topraklara sahip olmaları haklarıdır diye düşünür ve birkaç gün sonra Osman beyle kucaklaşarak onun hizmetine severek girer
46.İlk çağlarda trampa ekonomisine bir göze atarsak büro çalışmaları denecek bir etkinliğin söz konusu olmadığını ticaretin Pazar denilen yerlerde bizzat yetiştiriciler tarafından bir malla başka bir malın değiştirilmesi suretiyle yapıldığı görülür kapalı ev ekonomisinde de aynı durum vardır yanlış olarak insanlar aza kanaat etmeye şartlandırılmıştır herkes kendi yağı ile kavrulmayı başkalarının ürettiği mallara ihtiyaç duymayarak yaşamayı düşünmektedir böylece işlerin bürolardan idaresine dolayısıyla da büro etkinliklerine hiç lüzum duyulmadığı açıktır fakat dünya nüfusunun artması ve toplum halinde yaşayan insanların birbirlerine muhtaç olduklarını anlamaları sonucunda ticaret pazarların tekelinde kalmaktan kurtulmuş ve dükkanlar ticarethaneler doğmuştur devletlerin ve izlenen politikaların da bu gelişmede rolü büyük olmuştur çalışma hayatı ve ticaret kişisel olmaktan kurtularak karmaşık bir hal almış gelişen işlerdin birçok insan tarafından yapılması gerektiği anlaşılmıştır bir işte çalışan çok sayıda insanın gelişi güzelliği bırakarak organize edilmiş guruplar halinde ve büro denilen kapalı yerlerden daha da verimli çalışabilecekleri fikri de bu tarihi gelişimin bir sonucu olmuştur bugün modern toplumların büro çalışmaları ise her gecen gün gelişmekte çalışanı yormadan en yüksek verimi elde etmek için gereken bazı tedbirler tam olarak alınmaya çalışılmaktadır bu arada büroların hızla makineleşmekte oldukları görülmektedir
47.Binlerce yıl önceki atalarımız paralarını ceplerinde taşıyamıyorlardı ve cüzdan yerine de hamal kullanmak zorunda idiler bodrum un o güzel kıyılarındaki dünyanın ilk sualtı müzesizinde bulunan yüzlerce kilo ağırlığındaki bronz paralar bizlere bunu göstermektedir mal değişiminde malların bedelini değerli maddeler ile ödemek ihtiyacı para kavramının ortaya çıkmasına yol açmıştır bu günkü şekline en yakın paralar milattan evvel yedinci yüzyılda batı Anadolu da Lidyalıların kullandığı biliniyor Romalılar para basma işini daha ileri götürerek altın paraları ortaya çıkardılar ancak altın yumuşak bir maden olduğu için elden ele dolaşırken veya keselerin içinde sürtünmeden dolayı çabuk aşındığı için bunu biraz inleyebilmek için kenarlarına tırtıl yapılmıştır Osmanlılarda ilk sikkeyi Orhan gazi kestirmiştir ünlü bir tarihçi diyormuş ki düşman basmaktan sikke basmaya fazla vakit ayıramayan sultan Osman devrinde kullanılan paralar Selçuklu paralarıdır Orhan gazi nin kestirdiği sikkeler gümüşten yapılmıştır sikke akça ve manğır adıyla anılan Osmanlı paralarında önceleri gümüşle bakır karışımı kullanıldı ilk altın sikkesini fatip sultan Mehmet kestirdi para adını taşıyan ilk Osmanlı sikkeleriyle manğır yerine geçen kuruş adını taşıyan paralar dördüncü murat devrinde dolaşıma çıkarılmıştı lira adı ise ilk defa üçüncü Ahmet devri sikkelerinde kullanıldı kaime adını taşıyan daha sonraları kayme şekline dönüşen ilk kağıt parayı ikinci Mahmut bastırdı.
48.Şehri akşam üstü sis basmıştı sis haliç yolu ile gelmiş önce manavlar çatanalar köprüler sonra kuleler mağazalar kaybolmuştu liman düdük sesleri içindeydi vapurlar acı acı bağırılmışlardı sonra bir sessizlik ışıklar yayılıverdiler içim sevinç dolu başını kuma sokan deve kuşu misali rahattım limana baktım sular uçuyordu cebimden oltayı çıkardım kararım kesin idi balık tutacak sonra satacak akşamları da balıkların parası ile içecektim aldım naylon oltayı uzunca taktım Kayı parlattım çakımla koydum istavrit iğnesini ve saldım denize oltayı daha sis basmadan etrafı kıpırdamadı bile oltacının verdiği cıva ile harlattım zokayı yine banamısın demedi olta bende vazgeçtim balık tutmaktan geldim dayandım elektrik direğine sonrain8dim oturdum köprü altında jiletle bir istavritten iki yaprak kestim saldım yaprak yeşili köprü altı suyuna herkes toplanmış bakıyordu garip bir utanma geldi bana balık tutamaktan utanacağıma balık tutmamaktan utanıyordum perişan çocuk bunların tuttukları lüfer mi ağabey dedi lüfer dedim sen şu benim oltayı biraz tutsana gidip bir simit aldım geldim oltayı vermek istedi kalsın kalsın dedim ben biraz da dinleneyim üç dakikada iki balık daha tutuverdi.
49.Orduda ve halk arasında Mustafa kemal adı tamamen yayılmıştır o her tarafta bozgunlar verdiğimiz her taraftan çekildiğimiz korkunç harb yıllarında karanlık içinden yol gösteren bir yıldız gibi parlıyordu bu şöhretini bile çekemeyenler o zamanlar çıkan resimli bir harb dergisinde Mustafa kemal in basılmak üzere bulunan resmini çıkartmak emrini verdiler ve onun yerine alman generalinin resmini bastılar ne var ki artık onun dehasına karakter kuvvetine yiğitliğine inanmayan da kalmamıştı o nişanlarını ve madalyalarını ordu ve halk saygısını politika yollarından değil şerefli meslek ve ahlak başarılarıyla kazanıyordu savaş içindeki sefaletler cephelerdeki bozgunlar halkı ve aklı erenleri iktidardan soğutmuş olduğundan gönüller harb politikasının ve başta olan hükümetin muhalifi de olduğunu bildikleri Mustafa kemal e dönmüştü resmi edebiyat elinden geldiği kadar onu unutturmağa ve gölgede bırakmağa uğraşıyordu fakat o ölüm günlerinde bu büyük askere görev vermekten de kimse kaçınamıyordu oysa ki o vazife aldıkça başarıyor ve yeniden parıldıyordu.
50.Kış adanın her yanına yerleşebilmek için rüzgarların poyraz yıldız poyraz mystro dradumana gün doğusu batı karayel karayel şeklinde seferber ettiği zaman öteki yakada yaz daha henüz pılını pırtısını toplamamış oldukça mahzun göçmen gibi bir kenara oturmuştur gitmekle gitmemek arasında sallanır bir halde elinde pasaport çıkınında da üç beş altın bekleyen bu güzel yüzlü taze göçmen kızını benden başka bu adada seven hemen hiç kimse yoktur diyebilirim övünmek için değil artık herkesin yeni başlayacak olan altı yedi aylık soğuk hayata kendini şimdiden hem alıştırmak ve hem de hazırlamak için bir şeyler yapmaya çalıştığı bu tür günlerde ben tembelliğim hep kaçanı kovalayan huyumla yazın o taze göçmenin peşine düşmüş onu yakalamaya çalışmışımdır. Nerede yakalar isem orada kuracaklayıveririm onu kimi bir çamın gölgesinde durgun ve güneşsizdir kimi ise çimenlikte bütün eski heybiyetiyle daha yeni başlamıştır daha yazın parça parça liyme liyme bohça bohça eşyalarıyla gitmek için fazla telaş etmediği o yakada ev yoktur yalnız bir tek kır kahvesi vardır bu kır kahvesinin tahta masaları üstünde karıncalar gezer sinekler kahve fincanının etrafına bir iner bir çıkar etrafta sesler artık kesilmiştir.
51.Nasrettin hoca yedi asırdan beri dünyaya gülen o koca adam ona her yerde bir beşik ve her devirde bir mezar gösterilir amma o bunlardan hangisinde sallandı büyüdü bu gün de nerede yattığını Allah bilir bizim bir bildiğimiz bir duyduğumuz var o bu gün bir kolu doğuda bir kolu batıda ve ruhu ebedilikle bir başlatır o bu dünya durdukça duracaktır bu ne sihirdir ne keramet ne de şöyle bir el çubukluğu marifet Nasrettin hocayı bu ölmezliğe eriştiren gülen yüzü tatlı dilidir biri gönlün yaylası biri de yaylanın güneşidir zaten adam dediğin ya yüzünden belli olur ya sözünden kötü adan acı soğan sözlü ve kara bulut yüzlüdür bu kara gülmezlerin yüzlerinden düşen yüz parçaya bölünür saya yağı ile yağlar çakır dikenle dağlar halbuki iyi adam tatlı dilli güler yüzlüdür bu güleç yüzlü adamların yüzlerinden nur mu dedin nur akar dillerinde de bal mı bal damlar hele de hocanın ne gözünde bir karartı vardır ne de yüzünde bir morartı alnının ortası bile güleç ve şendir ille de dili alimallah kaymak çalıverir balın üzerine gayrı onun sözüne sohbetine dediklerine doyulur mu hanları hanümanları cümle alemi ağzına baktırır her yiğidin bir yoğurt yiyişi vardır onunda huyu bu dobra konuşmak bir laf dilinin ucuna geldi ki öyle vezir vüzera gibi yut gitsin etmez lakin parmağım gözüne kör kadı hesabı değil şöyle tam yerine ve dengine getirir ve taşı da gediğine öylesine güzelce oturtuverir.
52.Ferdin fikri hayatındaki hürriyet haklarında birisi de vicdan hürriyetidir her fert istediğini düşünmek istediğine inanmak kendine mahsus siyasi bir fikre malik olmak intihap ettiği dinin icabetini yapmak ve ya yapmamak hak ve hürriyetine maliktir kimsenin fikrine ve vicdanına hakim olunamaz vicdan hürriyeti mutlak ve taarruz edilmez ferdin tabii haklarının en mühimlerinden tanınmalarıdır medeniyetin geri olduğu cehalet devirlerinde fikir ve vicdan hürriyeti tahakküm ve tazyik altında idi insanlık bunda çok zarar görmüştür bilhassa din muhafızlığı kisvesine bürünenlerin hakikati düşünebilenler söylenebilenler hakkında reva gördükleri zülüm ve işkenceler insanlık tarihinde daima kirli facialar olarak kalacaktır Türkiye cumhuriyetinde her reşit dinini intihapta hür olduğu gibi muayyen bir dinin merasimi de serbesttir yani ayin hürriyeti masundur tabiatıyla ayinler asayiş ve umumi adaba muğayir olamaz siyasi nümayiş şeklinde de yapılamaz mazide çok görülmüş olan bu gibi hallere artık Türkiye cumhuriyeti dahilinde bilumum tekeler ve zaviyeler ve türbeler kanunla set edilmiştir tarikatlar lağvolunmuştur şeyhlik dervişlik çelebilik halifelik falcılık büyücülük türbedarlık vs irtica membaı ve cehalet damgalarıdır türk milleti böyle müesseslere ve onların mensuplarına tahammül edemezdi ve etmedi.
53.Atatürk yüksek zekalı bir insan olduğu için şartlar olgunlaşmadıkça fikirlerini ortaya atmaz zamanı gelmemiş ise ortaya atılmazdı yoksa çoktan harcanıp gideceğine şüphe yoktur sabretmeyi günü beklemeyi bilmiştir Atatürk ün ideali ne idi bu ikiye ayrılabilir memleketi ve milleti için idealleri tam manasıyla medeni bir Türkiye ve medeni bir tük idi zaferleriyle ve inkılaplarıyla bunu sağlamıştır insanlık için idealı harbsiz ve bütün milletlerin kardeşçe yaşayacakları bir dünyanın yaratılması idi yurtta barış cihanda barış onun sözüdür o bu sözünde samimi idi ilk dünya savaşından sonraki idareciler sivildirler fakat mareşal üniforması giymişler ve ölünceye kadar da üniformalarını çıkarmamışlar milletlerini savaşa hazırlamışlardır Atatürk ise asker ve mareşaldi zaferden sonra üniformasını çıkardı sivil elbise giyindi daima barış anlaşmaları ve barış tertipleri yaptı Hatay gibi canını sıkan bir vatan meselesini bile barış yolu ile halletmek türk kanı döktürmemek için kendini yordu bu da hastalığını ağırlaştıran bir sebep olmuştur Atatürk esir milletlerin kurtuluşlarını her zaman desteklemişti bir sabah şafak söküyordu Atatürk şimdi doğacak güneşe bakın dedi ufukta günün ilk ışıkları belirlemişti şimdi günün ağardığını nasıl görüyorsam uzaktan bütün şark milletlerinin uyanışlarını da öyle görüyorum dedi Atatürk istiklal savaşı kazanarak şark milletlerini uyandırdı
58.Kağıdı makineden çıkarmadan kalemle çizgi çizmek için kart tutacaklarının kenarlarındaki deliklerden yararlanılır çizgi için tükenmez kalem veya rapido kalemi kullanılır dolma kalem kullanılmamalıdır yatay çizgi çizerken şaryo gevşetme mandalına basılıp şaryo hareket ettirilir dikey çizim sırasında silindir gevşetme mandalı çekilir silindir döndürülür eğer bu mandal açılmadan silindir döndürülürse dişlilerin yarattığı titreşim nedeniyle çizgiler çok düzgün olmaz eğer kalem kullanmadan çizilecek ise işret ve çizgi tuşları kullanılır toplam kalınlaştırma çizgilerini silindir gevşetme mandalını kullanarak ve silindiri de hafifçe oynatarak tuşuyla çizeriz silindir gevşetme mandalı satır aralığı düzenini bozmadığı için satırlar kaymaz
54.İnsanlar giderlerini gelirlerine göre düzenlemek ve yapmak zorundadırlar bir çocuğumuzun geliri çok çeşitli olan ihtiyaçlarımızın tamamen temin edilmesine yetmez sağlığımızın tamamen temin edilmesine yetmez sağlığımızı korumak ve gerekli kaloriyi alabilmek için zorunlu ihtiyaçlara yeteri kadar para ayırmak zorundayız bunun için bir ders planı hazırlanması ve plana göre harcamaların kaydı ve izlenmesi gerekir ufak bir iş yeri sahibinin işe başladıktan bir süre sonra koyduğu sermayenin dağılan durumunu bilmesi gerekir işte bu kimse elinde mevcut para ve malı hesaplamakla sermaye durumunu iyice tespit edemez bu tacirin veresiye yapmış olduğu alış verişlerden alacaklarını ve borçlarını şahıs kıymet ve miktar olarak izlenmesi alacakları arasında tahsili şüphelileri bilmesi gerekir bunun içinde belgeler düzenlemek defterler üzerinde kayıtlar yapmak zorunda kalır gerekli belgelerin düzenlenmesi ve defterler üzerinde kayıtların yapılması muhasebe işi ve konusudur işletme genişleyip iş hacmi veznedar gibi elamanlar alınması muhasebe düzenlenmesi yapılması zorunluluğu doğar yapılan işlemlerin hesap planına dayalı ve metotlu olarak kayıt takip ve kontrol edilmesini sağlamak muhasebenin amacı olmakta bu amaca erişebilmek için çalışılmaktadır.
55.Türk dilinin özündeki zengin hazinenin gün ışığına çıkarılması bütün Türk milletinin başta gelen milli görevlerindendir bu görevi gerçekleştirme yolunda ilk adımları Türk dil kurumunun kurulması ve dil kurultaylarının düzenlenmesiyle atan Atatürk Türk dilinin kendi benliğine aslındaki güzellik ve zenginliğine kavuşması için bütün devlet teşkilatımızın dikkatli ilgili olması nı vurgulamış dil konusunun herkesi ilgilendirmesi gereken bir devlet meselesi olduğuna dikkati çekmiştir Atatürkçülük te Türk dilinin sadeleştirilmesi zenginleştirilmesi ve kamuoyuna bunların benimsetilmesi için her yayın vasıtasından faydalanmalıyız her aydın hangi konuda olursa olsun yarken buna dikkat edebilmeli konuşma dilimizi ise ahenkli güzel bir hale getirmeliyiz türk dilinin kendi benliğine kavuşması zenginliklerinin ortaya çıkarılması ve sadeleştirilmesi yolunda devletin öncülüğünde başta türk dilini en iyi kullanması gereken aydınlar olmak üzere her türlü yayın araçlarıyla çaba gösterilmesi gerekmektedir dil konusunda bilinçli çalışmalar yapılarak türk dilinin yabancı dillerin etkisinden kurtarılması dilde var olan zenginliklerin araştırılarak ortaya çıkarılması milli bilinç ve kültürel bağımsızlık açısından zorunludur.
58.Kağıdı makineden çıkarmadan kalemle çizgi çizmek için kart tutacaklarının kenarlarındaki deliklerden yararlanılır çizgi için tükenmez kalem veya rapido kalemi kullanılır dolma kalem kullanılmamalıdır yatay çizgi çizerken şaryo gevşetme mandalına basılıp şaryo hareket ettirilir dikey çizim sırasında silindir gevşetme mandalı çekilir silindir döndürülür eğer bu mandal açılmadan silindir döndürülürse dişlilerin yarattığı titreşim nedeniyle çizgiler çok düzgün olmaz eğer kalem kullanmadan çizilecek ise işret ve çizgi tuşları kullanılır toplam kalınlaştırma çizgilerini silindir gevşetme mandalını kullanarak ve silindiri de hafifçe oynatarak tuşuyla çizeriz silindir gevşetme mandalı satır aralığı düzenini bozmadığı için satırlar kaymaz
56.Atatürk ün ideali milletin kendi kendisini idare etmesiydi millet kendi iradesine tam olarak sahip olmalı idi millet iradesi mukaddesatçı medrese takımının ve irticacın Allah adına baskısından kurtulmalıydı milletin vicdanı ve kafası hür olmalıydı işte Atatürk bütün otoritesini millet iradesini ve inancını kendi diktaları altında bulundurmakta direnen bu sınıfa karşı kullanmıştır o benim siyasi hayatımda bir taraflı olarak her zaman aradığım ve arayacağım temeli laik cumhuriyettir demiştir bu nedenle ilk çıkarılan inkılap kanunlarından biri öğretimin birleştirilmesi kanunudur Atatürk eğitim ve öğretimin birleştirilmesi ilkesinin hemen uygulanmasını lüzumlu görüyoruz bu yolda gecikmenin zararları bu yolda acele etmenin ciddi ve derin yararları kararı çabuk almamızı gerektirmektedir demiştir Türkiye’nin maarif siyasetini her derecesinde açıkça ve hiçbir kuşkuya da yer vermeyen kesinlikle ifade etmek ve uygulamak gerekir bu siyaset her manasıyla milli olmalıdır diyerek eğitimde birliği sağlamanın önemini belirtmiştir bu kanunla bütün ilim ve öğretim kuruluşları milli eğitim bakanlığının idaresine bırakılmış medreseler ve okullar bu bakanlığa devredilmiştir ve bağlanmıştır din uzmanları yetiştirmek üzere ilahiyat fakültesi hitabet ve imamet gibi din hizmetlerinin yerine getirilmesiyle görevli memurların yetiştirilebilmesi için ise ayrı okullar açılması yetkisi de yine bu kanunla milli eğitim bakanlığı’na verilmiştir
57.Mustafa kemal bu işi de başardı Ankara da komisyona yeni bir yazı alfabesi yapma görevini verdi herkes düşünüyordu bir millet yazısını nasıl değiştirebilir ne kadar zamanda değiştirebilir ne düşündü arkadaşlar süre meselesi için diye sordu beş yıl diyen var on beş diyen var birkaç sene okullarda iki yazıyı bir arada öğretmelidir önce yarımşar sütundan başlayan gazeteler de beş yılda bütün gazeteyi kaplamak üzere yeni yazı ile basılan kısımlarını artırmalıdırlar diyorlar yüzüme baktı ve çocuğum dedi bu ay üç ayda olur ya da hiç olmaz gazetenin yeni yazı kısmını hiç kimse okumaz herkes sadece eski yazıyı okur bir harp bir buhran çıktı mı inkılap da düşer demiş idi Sarayburnu parkında gece halka bu inkılabı da haber verdikten sonra yola çıktı yer yer dolaştı halka öğretmenlik etti sonuçta bir iki sene içinde yeni yazıyla okuyup yazanların sayısı eski yazı ile okuyup yazanları geçti sonra dil konusunda ele aldı Mustafa kemal büyük bir tarihi ve bağımsız bir dili olmadan bir milletin büyük olmayacağını bilirdi türk dil kurumu dil konusu dilin işlenmesi ile görevlendirdi eskiden Türkçe hiç yeni bir kelime yeni bir terim türetemezdik geçmişin gelenek ve görenekleri içinde dağılış ve batış kaderine boyun eğen Türklük bu inkılaplarla gelecek zamanlara doğru kanat açmaya başlıyordu.
59Bir yazıyı çizgi veya sıra noktalar üzerine yatay olarak da denk getirmek gerekir harfler çizgiye fazlaca yakın olursa alt kısımlar rahat okunmaz uygun hizalamak için silindirin gevşetilip kağıdın aşağı yukarı kaydırılması gerekir silindirin gevşetilmesi için silindir gevşetme düğmesi ya da mandalı kullanılır bazı makinelerde mandal yerine satır aralığını sıfır a getiren düzen vardır makineden çıkmış bir kağıdı tekrar makineye takıp düzeltme yapmak gerekebilir böyle bir hizalamayı kart tutacaklarının üst kısmından veya t şeklinde olan işaretlerden yararlanıp yapabiliriz şeridin üst kenarı da hizalamada yardımcı olabilir dikey olarak da harfi tam yerine oturtmak yani sağdaki veya soldaki harfin üzerine bindirmemek için harf kılavuzundan yararlanıp hizalarız dikey hizalama için geri tuşuna yeteri kadar basarak parmağımıza çekmeden düzeltmeyi yaparız kağıt gevşetme mandalını açıp kağıdı sağa sola yukarı aşağı oynatmak suretiyle de uygun yazış noktası bulunabilir düzeltmeyi yapmadan evvel şerit düzenini beyaza getirir ve sonra tuşa vururuz eğer harf tam yerine oturuyor ise siyah a getirip tekrar yazarız
60.Şimdi öğleden sonra saat dört ikinci gazze muharebesinin üçüncü ve son gününü bitirmek üzereyiz düşman son hücuma kalkacak on birinci bölük siperinde günü telaşsız geçirdi sonra düşmanın en şiddetli hücumlarını püskürttü barut ve demirden kürelerin müthiş bir patlayışı var ansızın geniş bir saha kalın açılan dumanın altında düşman dalgalarının boşluğu görülür düzgün kıtalar sendelerle ve telaş gösterirler bir bomba siperin önündeki toprağa düştü ve yanlış toz kalktı bir er fırlayıp bombayı omzuna aldı ve düşmanın bir saniye kesilmeyen ateşi altında siperine döndü bu sefer bomba hakiki hedefini buldu tarih böyle kahramanların ismini yazmaz fakat Gazze muharebesinin son gününü görenler on birinci bölüğün ismini unutmazlar bir çok kıtamız sonradan aynı siperde çarpıştı amma hepsi siperi on birinci bölük siperi ve küçük tepeyi bomba tepesi diye andılar haziranın en ziyade Sıçak günündeyiz düşman mermilerinden bazıları ölçülecek nefere emrettim ve nefer hiç tereddütsüz siperden çıktı topçu ateşi ve makineli ateşi altında kocaman yirmi dörtlük bir gemi topu mermisini kazması ile çıkardı mermiyi ölçüp karargahıma dönerken kendi kendime hep bu neferi düşünüyordum çünkü bu adam o top ateşi ve yeri yalayan piyade ateşi altında muhakemesiz ve sendelemeksizin hayatını feda etti ve hiç bezginlik göstermeksizin öyle bir iş yaptı ki bunun faydası da zararı da onun kendisi için meçhuldü
61.Serbest tuşu satır sonuna gelip kilitlenen makinede marjın dışına yazı yazmak sağlar marj düzeni ise bozulmaz yani şaryo hep aynı yerde noktada kilitlenir şaryo sağ marja yaklaşırken zil sesi duyulur bu sesten sonra yedi ila on kadar vuruş yapabilir sonra şaryo kilitlenir marjın dışına birkaç vuruş daha yapmamız gerekiyorsa kilidi açmak için serbest tuşuna küçük parmakla basarız bilekte ve dirsekte dışarıya doğru açılma olmaz serbest tuşuna basarken kitaptan ayrılmamalıdır marjın dışına yazı yazarken de gözlerin kitaptan ayrılmamış gerekir makine kilitlendiği zaman kelimenin bitmesine birkaç harf kalmış ise serbest tuşuna basıp bu harf yazarız eğer bu kelime uzun ise ses uyumuna uygun şekilde heceyi tamamlayıp kesme çizgisini de yazdıktan sonra alt satıra geçeriz zil sesine kulak vermek bu tuşun kullanımında gözleri kitaptan ayırmamak marj dışına harf yazarken de makinedeki kağıda bakmamak kilitlenme nedeniyle vurulmayan harfi parmaklar yardımıyla hissetmek gerekir elden geldiği kadar kelimeleri bölmeyiz bu tuş marj düzenini bozmadan sol marjın dışına yazı yazmada da kullanılır.
62.Bir buluttan denize bir damla su damladı denizin büyüklüğünü uçsuz Bucaksızlığını gören damla çok utandı ve şöyle dedi denizin bulunduğu yerde ben kim oluyorum doğrusuna bakılacak olursa o varken ben yokum su damlası kendisini hakir gördüğünden sedef onu bağrına basıp naz ile besledi felek de onu öyle yükseltti ki padişahların taçlarına layık bir inci oldu gurura kapıl demem amma özünü kendini küçük görerek ümitsizliğe de hiç kapılma insanın kendini eksikliğiyle ve yeteneğiyle tanıması gerekir hiç kimse kusursuz olamaz onun için kimi kusurlarına bakıp da kendini haksızlık etmeyesin
63.Bir topluluk içinde bulunan birimlerin çokluğunu miktarını belirleyenler kelimeye sayı denir rakam bu sayıları göstermeye yarayan sembollerdir sayı kelimeye rakam da harfe benzetilebilir on kuralında on tane rakam kullanıyoruz bu rakamları Hintliler 2 ve Araplar da 7 yüzyılda kullanmaya başlamışlardır Araplardan da 9 yüzyılda Avrupalılara geçmiştir ondalık kesri de Hintliler bulmuşlardır rakam yanlışlarını görebilmek bulabilmek daha zordur rakam yanlışlarının olumsuz etkisi kelime yanlışlarından daha fazla olur kelime yanlışı sevimsiz görünür rakam yanlışı ise karışıklık yaratır bu nedenle dikkatli özenli denetleme gerekir denetleme sırasında sağ elimizdeki kalemle de makinedeki kağıttan izleyip karşılaştırma yapmak gerekir kalemi kağıda değdiriyormuş gibi yakından tutmak kalemi biraz yavaş hareket ettirerek ağır okumak çok yararlıdır.
64.Çizgi üzerine bir yazıyı ortalanıp yazmak için bu çizginin vuruş cinsinden uzunluğu bulunur çizginin başından sonuna kadar aralık çubuğuna sayarak vurulur yazının vuruş sayısı bu sayıdan çıkarılır ve yarısı kadar içeriye girerek yazılır bölmeli cetvelden yararlanarak ya da bir üst satıra bakarak da çizginin uzunluğunu bulmak mümkündür basit usul ise şudur şaryo çizginin başlangıcına getirilir ortalanacak yazının her bir harfi okunurken aralık çubuğuna da vurulur boşluklar için de aralık çubuğuna vurulur okuyarak aralık çubuğuna vurma bitince de yine aralık çubuğuna vurup çizgi sonuna kadar kaç vuruşluk yer kapladığı sayılır yarısı kadar çizgi başlangıcından içeri girilip yazılır artan tek sayı olursa solda az ve sağda ise bir vuruş fazla ara bırakmak mümkündür tam ortalamaya gerek yoksa göz kararı ile kestirerek de yazılabilir yatay olarak çizgi üzerine denk getirmek için de kart tutacaklarından ya da şeridin üst kenarından yararlanıp hizalayarak yazıyı yazarız harfler bir milim kadar üstte olur
65.Bazı makinelerde ondalık tabülatör düzeni yoktur tabülatör hareket tuşları yerine sadece bir tane uzun çubuk vardır şaryo birler onlar vb hanelerine göre durmaz şaryo bir tek noktada duracağından bu durak yeri iyi seçilmelidir sütundaki sayıların hanelerine bakılır fazla geçen hanenin bulunduğu noktaya durak yapılır uzun haneli olan sayılar için geri tuşuna basılır kısalar geçen de aralık çubuğu kullanılır durağı geri tuşunun az kullanılacağı yere göre seçeriz çünkü aralık çubuğuna vurmak geri tuşuna basmamaktan kolaydır bu tür düzenleme az sütunlu cetveller için yapılır çok sütunlularda karışıklık ve zorluk doğabilir
66.Çizelge yaparken satırlara aralıklı olarak nokta konulabilir ilk satırın son harfinden sonra bir kez aralık çubuğuna vurulup nokta konulur tekrar aralık çubuğuna vurulup nokta konularak sıra noktalara devam edilir bütün satırlardaki noktaları alt alta getirmek için birinci satıra konulan ilk noktanın bölmeli cetvelde hangi sayının hizasına geldiğine bakılır sayı tek ise diğer satırlarda da ilk noktalar tek sayı hizasından çiftse çift sayı hizasından başlanarak yazılır eğer bir satırda aralık çubuğuna vurulduktan sonra ilk nokta denk gelmiyorsa bir kez daha aralık çubuğuna vurulduktan sonra yazılmış olur bu süratle bütün satırlardaki noktalar alt alta gelmiş olur
67.Bir fikre ancak ve yalnız yine fikirle karşılık vermek mümkündür bir konudaki yanlış düşünceleri sadece bu yolla çürütebiliriz bir konuyu tartıştığımız zaman bu konu hakkında ileri sürülen fikirlere onların yanlışlığını açıkça ortaya koyacak türden fikirlere sahip olmadan karşı çıkarsak bilgisiz olduğumuzu ortaya koymuş oluruz zor ile kendi düşüncelerimizi kabul ettirmek istiyor isek kökünden bu konuda haksız olduğumuzu belli etmiş oluruz iddialarımızı zorla kabul ettirmenin mümkün olmayacağını bilmek de bize boşuna harcayacağımız çabalardan kurtarmış olur bazı delilleri ortaya koyarak düşündüklerimizin doğru olduğunu yerinde olduğunu göstermek öbür yanlış fikirleri çürüttüğü gibi bizim bu konu üzerindeki üstünlüğümüzü de ortaya koyar düşüncelerimizi ancak bu yolla başkalarına benimsetebiliriz demek ki her türlü fikirle tartışmanın da yalnız ve ancak yine fikirle yapılabileceği doğru yolun ancak böylece bulunabileceği kabulü gereken bir gerçek oluyor.
68.Medeniyet yolunda başarı yenileşmeye ve yenileşme isteğine bağlıdır sosyal hayatta olsun ekonomik hayatta olsun ilim ve fen sahasında olsun başarılı olmak için biricik Olgunlaşma ilerleme yolu budur hayat ve yaşayışa hakim olan hükümlerin de zamanla değişmesi gelişmesi yenileşmesi zorunlu olmaktadır medeniyetin yarattığı arzular fennin harikaları cihanı değişiklikten değişikliğe koşturduğu sürüklediği bir devirde asırlık eskimiş köhne zihniyetlerle geçmiş düşkünlükle varlığın muhafazası mümkün değildir medeniyetten söz ederken şunu kesinlikle söylemeliyim ki medeniyetin esası ilerleme ve kuvvetin temeli aile hayatındadır bu hayatta fenalık mutlaka sosyal ekonomik siyasal düşkünlüğe neden olur aileyi teşkil eden kadın ve erkek unsurlarının tabi haklarına malik olmaları aile görevlerini idareye istekli yetenekli bulunmaları icap eder artık duramayız mutlaka ileri gideceğiz çünkü gitmeye mecburuz millet açıkça bilmelidir medeniyet öyle kuvvetli bir ateştir ki ona kayıtsız olanları yakar mahveder içinde olduğumuz medeniyet ailesindeki layık olduğumuz yeri bulacağız bu yeri koruyacağız ve yükselteceğiz refah da mutluluk da insanlık da bundandır biz bu batı medeniyetini taklitçilik yapalım diye almıyoruz onda iyi olarak gördüklerimizi kendi bünyemize uygun bulunduğumuzdan dünya medeniyet düzeyi içinde benimsemiş olmaktayız
69.Bazen bir yazının kopyasını çıkarmamız gerekebilir bu durumda tarihle adres arasındaki boşluğa veya kağıdın daha yukarı bir yerine aralıklı olarak kopya ya da suret kelimesin yazılır altı da çizilir bu kelimeler parantez içinde alınabilir mektubun basılı kısımları parantez içinde yazılabilir yazıda yanlış varsa aslına uymak için bu yanlışlar olduğu gibi yazılabilir yanlışı sureti yazanın yapmadığını belli etmek için yanına(aynen)kelimesini yazmamız veya doğrusunu da yazmamız mümkündür paraf imza gibi eklenen kısımlar parantez içinde yazılır ek kısımlar ayrı renkteki şeritle yazılırsa parantez içinde almaya gerek yoktur aslına uygunluk tasdik edilmek gerekiyorsa alt kısma aslı gibidir ya da aslının aynıdır yahut da aslına uygundur diye yazılır isim mühür ve imza da konulup onay diye yazılır isim mühür ve imza da konulup onay işlemi tamamlanır bir yerden aktarılan yazıların sağ ve soldan dörder vuruş içerlek yazılması paragrafların başına ve ayrıca son paragrafın sonuna (“)işareti konulması gerekir aktarılan kısmı bir arayla yazarız kısa aktarmalarda sağ ve soldan vuruş içeri girilebilir kısa aktarma iki arayla da yazılabilir.
70.Okullar sadece bilgi aktaran ilim veren kuruluşlar olamaz insanlığa hürmet millet ve memleket sevgisi şerefli ve bağımsız yaşama isteği de okulda öğretilir bilgili ve feyizli olarak yetişen gençler bağımsızlık tehlikeye düştüğü zaman onu kurtarmak için takip edilmesi uygun olan doğru yolu da okulda öğrenirler memleket ve milleti kurtarmaya çalışanların da aynı zamanda mesleklerinde birer namuslu uzman ve birer bilgin olmaları lazımdır bunu sağlayan okuldur ancak böylece her türlü teşebbüsün mantıklı sonuçlara ulaşması başarıya erişilmesi mümkün olur rehberimizin daima müspet ilim ve teknik olması lazımdır memleketi ilim kültür ekonomi ve imar sahasında yükseltmek milletimizin kabiliyetini geliştirmek ve gelecek nesillere sağlam değişmez ve olumlu bir karakter vermek gerekir bu da öğretmenle öğrencinin bilgiyi doğruyu aramada bulmada aynı arzu ve heyecanı duymalarıyla sağlanır milletimiz çok büyük fedakarlıklarla bağımsızlığını kazanarak bu cumhuriyet idaresini kurdu cumhuriyet disiplin çalışkanlık doğruluk fikir ve vicdan hürriyeti hakimiyetin kayıtsız şartsız millete olması gibi prensipler üzerine kuruludur eğitim sayesinde de fikren ilmen fennen bedenen kuvvetli ve yüksek karakterli insanlar yetiştirilebilir ancak böyle yetişmiş insanlardır ki fazilet rejimi olan cumhuriyet hürriyeti koruyabilirler eğitim bir süs ve başkalarına üstünlük taslama ve hükmetme vasıtası veya medeni bir zevk olamaz eğitim medeni hayatta başarılı olmayı sağlayan pratik kullanılması kolay ve mümkün bilgileri veren anlayış kazandıran en doğru şekilde düşünmeyi öğreten milli şuuru kuvvetlendiren bir vasıtadır eğitim toplumun ihtiyaçlarına cevap vermeli ve çağdaş olmalıdır kalkınmanın medeniyet yolunda başarıyla ilerlemenin sırrı aklın ve ilmin yol göstericiliğidir ancak bilim milletlerarası eğitim ise millidir eğitim milli olduğu takdirde bir milleti hür bağımsız şanlı ve yüksek bir cemiyet haline yaşatır Türk milletinin varlığıyla birliğiyle ve hakkıyla çelişen bütün yabancı unsurlarla savaşmanın lüzumuna her Türk vatandaşı yürekten inanmalıdır cumhuriyete ve bağımsızlığımıza karşı olan her türlü fikir ve ideolojiyle savaşmak zorundayız savaşma da yalnız topla tüfekle olmaz bunun için gerekli olan kültür değerleri ve manevi değerlerle teçhiz edilmemizi milli ve çağdaş eğitim sağlayacaktır kuşaklar arasında köprü kurulmasını sağlayan eğitim Türk milletinin daha güçlü daha refahlı olmasında ve insanların mutluluğunda Türk devletinin milli davalarının ve ideolojisinin anlaşılmasında daima önemli bir faktör olarak kalacaktır.
71.Her zamanki gibi bu kez de o’nun dedikleri doğru çıktı düşman ordusu başlarında kralları olarak geldikleri yerlere döndüler meclis bu zafer üzerine Mustafa kemal Atatürk gazilik unvanını ve mareşallik rütbesini verdi gazi Mustafa kemal Sakarya da çarpışan askerlere bir beyanname yazdı askerler kurtuluş için yaptığınız bu savaştan çok daha önceleri sizi başka meydan muharebelerinde de tanımıştım dünyanın hiçbir ordusunda yüreği seninki kadar temiz seninkinden sağlam askere rastlamamıştım her zaferin mayası sendedir inancınla ve imanınla birlikte hiçbir korkunun yıldırmadığı demir gibi sağlam ve temiz kalbinle düşmanı nihayet alt eden büyük gayretin için minnet ve şükranımı söylemeyi nefsime en aziz borç bilirim sizin gibi komutanları askerleri olan bir milletin yabancıya köle olması mümkün değildir diye yazdı Sakarya artık savunma vuruşmalarının sonu idi düşman bir daha taarruz edemeyecekti çekildiği hatlar karşısında toplanmak ve son darbeyi indirmek lazımdı düşman son hücumda aldığı bütün yerleri bırakıp çekildi
72. Sekreter amirinin sağ koludur ve bu durumda da amirinin yapmaya vakit ve imkan bulamadığı işleri yapar tipik bir sekreterin iş saatinin başlamasından önce büroya gelmesi ve amirinin masasının koltuğunun temiz olmasını dolma kaleminde mürekkep bulunmasını kalemlerinin yontulmuş olmasını sigara tablasının temizlenmiş olmasını sağlamakla başlayan günlük işlerini gözden geçirelim ayrıca bütün bunların çalışma saatinden evvel yapılması gerektiğini de unutmayalım bundan sonra sekreter kendi masasına gider aynı temizlik kontrolünü bu kez kendisi için yapar sonra da dikte alabilmek için stenografi defterini temiz bir sayfa çevirmek ve tarih atmak suretiyle hazırlar takvimini randevu bloknotunu kontrol eder ve amirine günlük mühim işleri hatırlamak üzere notlar yazarak masasının işleri hatırlamak üzere notlar yazarak masasının üstüne bırakır kullanılacak malzemelerin yeterli olmadığına ve küçük kasanın durumuna bakmak gibi gündelik işlerine devam eder telefon konuşmaları olduğu takdirde herhangi bir konunun özünü kavrar bu konuyu çabuk ve doğru olarak not eder telefonda düzgün ve ahenkli bir sesle konuşur amir geldiği zaman bir gülümseme ve nazik bir günaydınla karşılar telefon mesajlarını alır ve günün randevu ve çalışma programını uygulamaya koyulur mektupları açmadan önce gözden geçirerek kişisel olanları ayırır öbür mektupları dikkatle açar mektubun eki varsa dosyalardan çıkarır hepsini amirine götürür amir sekretere dikteler verir sekreter bunu bildiği için dolma kaleminin ve yedek kalemleri ile not defterini hazır tutar dikteden sonra mektupları yazar değer yazı işlerini yapar çevirme yaparken veya mektup yazarken yazım ve dilbilgisi kurallarına dikkat eder eğer gerekiyorsa mektuplardaki hesapları denetler bu işi yapabilmesi için dört işlemin nasıl yapıldığını ve ondalıklarla kesirlerin nasıl kullanıldığını bilmesi gerekir bazı mektupları da sadece amirinin verdiği bazı açıklamalara dayanak kendi kendine yazar bütün bunları nezaketle ve siyasetle yapmaya çalışır sekreter büroya gelenlere karşı da çalıştığı müessesenin temsilcisi sayılır çalışma saatlerinden sonra yazı makinesini temizler örtüsünü örter o gün tamamlanamayan işleri takvime yazar ve böylece günlük çalışmasını bitirir işlerini yaparken iş hayatında iyi ve temel bir anlayışının olması gerekir iş hayatında geçen esas terimlerin anlamını kavraması gerekir işin nasıl yürüdüğünü ve ne amaçla kurulduğunu bilmesi kavraması lazımdır okuma yazma ve hesaba ait temel ve yeterli dilbilgisi olmalıdır heceleme noktalama işaretleri dilbilgisi hakkında bilgisi olmalı ve düzgün bir el yazısıyla yazabilmelidir konuşması gerek şahıslarla konuşurken ve gerekse telefonda her zaman ahenkli ve nazik olmalıdır sekreterin bu genel becerilerden her şeyden evvel bir çok teknik becerileri de olmalı doğru ve hızlı olarak yazı makinesinde yazmak stenoyla hızlı olarak not almasını bilmek dosyalama ve muhasebe kuralları hakkında bilgi sahibi olmak mektupları düzenleyebilmek kabiliyeti ve basit büro idaresi sekreterin işten çıkartılmalarında en baştaki neden kişilik zayıflığıdır bir amir sekreterin daktilografi ve stenografisindeki ufak noksanlara göz yumabilir fakat sekreterin direktiflere uygulamasını hatasız düzenli bir çalışma planlamasını bilen uysal sadık ve her şeyden önce yerinde söz söylemesini ve hareket etmesini bilen ihtiyatlı temkinli nazik ve hoş görünüşlü bir şahsiyet olmasını ister sekreterler genellikle büro işleri üzerinde ve bunların çeşitlilikleri üzerinde tecrübe kazanmışlardır sekreterliğe başlamadan önce stenograflık muhasebe memurluğu daktilograflık dosya memurluğu ve bir çok başka görevlerden terfi etmişlerdir sekreterin sorumluluğu geniştir tam belirli de değildir bu nedenle çok özen gerektirir yalnız seçkin bir beceri yetenek eğitim ve deneyime sahip olan memurlardır ki ehliyetli bir sekreterin nasibi olan kazanç ve itibara da erişmiş ve iş hayatında mutluluğu tatmış olabilirler.
73.Büyük küçüğe kadın erkeğe el uzatır büyük ya da kadın el uzatmazsa karşısındaki kendiliğinden el uzatmamalıdır tanışmalarda tebessüm edilir bir ziyafet sofrasında bir hanım eğer tanımadığı bir erkeğin yanına düşerse ismini vermeden onunla konuşur erkek isim verirse kendisi de ismini söyleyebilir yolda veya bir taşıtta selamlaştığınız bir kimseyi yanınızda bulunana takdim etmeyiniz sokakta rastladığınız bir tanıdık ile konuşurken beraber yürüdüğünüz bir şahıs var ise onun sizden birkaç adım ötede beklemesi uygundur kadınla yürüyen bir erkek yanındakinden izin alıp durmazsa karşıdan gelen yalnız erkek kesinlikle durmamalıdır erkek kadını sağına alarak yürür sağ taraf tehlikeli ise kadın sola alır bazı yerlerde sigara içilmemelidir hasta ve çocuk yanında yatak odasında kapalı yerlerde büyüğün huzurunda cenaze töreninde misafir karşılarken ya da misafir gidilen yere girilirken asansörde ve ibadet yerlerinde yolda bir bayanla yüründüğü ya da konuşulduğu zaman erkek de sigara içemez bir hanımın sokakta sigara içmesi yakışık almaz genç bir erkek akraba olsun yabancı olsun şapka çıkarmadan genç bir bayana selam veremez şapkasını çıkaran ayrıca başını eğerek selam vermez toplu yerlerde çiklet çiğnenmez tiyatroda koltukta oturanların önünden geçip yerinizi almaya giderken yüzünüzün ve vücudunuzun sahneye dönük olması gerekir yani sırtınız geçtiğiniz sırada oturanlara dönük olarak dar yolu geçip yerinize oturmuş oluyorsunuz.
74.Dünya işleri ve din işlerini birbirine karıştırmak dönen dünyayı durdurmaya kalkışmak demektir dünya döner durmaz onun üzerinde yaşayıp da duran milletler ise yürüyenlerin ve ilerleyenlerin kölesi olurlar laik düşünce benimsenmeden ve laiklik gerçek anlamıyla uygulanmadan gerçek insan olmaya ileri toplum olmaya çağdaş devlet olmaya imkan yoktu Türk inkılabında laiklik sosyal hayatı kökten değiştiren toplumun bütün kurumlarına dini yönden bağımsızlık kazandırmayı amaç edinen bir hareket olmuştur medeni milletler önünde saygınlık kazanmak isteyen Türk milletinin çocuklarına vereceği eğitimi mektep ve medrese namında birbirinden büsbütün başka iki çeşit kuruluya teslim etmeye katlanabilir miyiz? Eğitim ve öğretim birleştirilmedikçe aynı fikirde ve aynı zihniyette kişilerden meydana gelecek bir millet yaratmaya imkan aramak olmayacak şeylerle abesle uğraşmak olmaz mı çağdışı bir eğitim düzeni olan medrese eğitiminin değiştirilip eğitimimizin laik ve ilerici esaslara göre kurulması da cumhuriyeti başarıya götüren bir yol olmuştur Türk milletini kalkınmış duruma getirmek onu sağlam bir bünyeye kavuşturmak eğitim ve öğretime çok önem verilmesine bağlıdır işte bu nedenle eğitim ve öğretimin birleştirilmesi okul medrese ikiliğinin kaldırılması laikliğin eğitime uygulanması demektir büyük meselemiz en maddi ve en mutlu bir millet olarak varlığımızı yükseltmektir bu yalnız kurumlarında değil düşüncelerinde de temelli inkılap yapan Türk milletinin dinamik bir ülküsüdür.
. 77. Merkez bankaları kredileri düzenlemek, para basmak yani banknot çıkarmak ve gerektiğinde banknot çekmek suretiyle para kıymetine ve o yoldan bütün malların değerine etki yapabilmek durumunda bulunan bankalardır. Bu bankalar yalnız memleketin iç ticaretine değil, dış ticaretine de etki yapmakta kesin bir role sahiptirler. Merkez bankaları bir bankalar bankasıdır. Bu nedenle merkez bankaları senedat ve kambiyo işlerinde bütün bankaları kendi politikalarını izlemeye zorlayabilmek ve bütün para piyasasına hakim olabilmek görevini de taşımaktadırlar. Bugün her memlekette para piyasasını merkez bankaları denetlemektedir. Devlet daha çok demokrat memleketlerde siyasal bir çok baskıları karşılamaktadır. Her taraftan devletin kredilerle sanayi ve ticaret hayatına yardım etmesi, tarıma kooperatiflere kredi vermesi beklenmektedir. Devlet elindeki bir bankayı siyasetin baskılarından, isteklerinden kurtarmak güçtür. Kar amacına dönük olmayan ve giderlerini bütçe üzerine yükseltebilen bir bankadan istenebilecek yardımların hududu yoktur. Hemen daima sermayeyi donduran bu gibi işler ise mevcudu seyyal bir durumda tutmak zorunda bulunan bir banka için oldukça büyük bir riziko sayılır.
80. İnsanoğlu binlerce yıldan beri bildiği ve yediği ekmeğe tarihin her çağında en kutsal değeri vererek bunu çeşitli şekillerde ifade etmiştir. Ekmek çok tanrılı devirlerde bile kutsal değerini korumuştur. Çok eski çağlardan beri ana besin maddesi sayılan buğdayın yeryüzündeki tarihi kesin olarak bilinemiyor. Ancak insanların bu bitkiyi tanıyıp cevherini bulması ve bundan nimetlerin en büyüğü, en kutsalı olan ekmeği elde etmesi altı, yedi bin yıllık bir geçmişe dayanıyor. Taş devri insanları ekmek yapmasını bilmiyorlardı, fakat buğday tanelerinin tadını almışlardı. Taneleri çiğ olarak ya da kızgın taşlar üzerinde kavurup yemekte idiler. Sonra bu taneleri haşladılar. Daha sonra ise taneleri pişirdiler, suyunu süzüp kurutmaya da başladılar. Tarihte ekmeğin ilk kez ne zaman çıktığı da bugün kesin olarak bilinmiyor.Ancak Babillilerle Mısırlıların Milattan Dört bin yıl önceleri hamura maya katarak ekmek yapmış olduklarını ise bugüne dek bulunan kalıntılardan öğrenebiliyoruz.
84. Önceden izin verme kuralı, bütçenin onaylama işlemiyle ilgilidir. Yasama meclislerince, onaylama yolu ile önceden izin verilmemiş ise onaylanması bu meclislere ait olan hiçbir bütçe yürürlüğe giremez. Vergi, resim, harç adı altında özel kanunlarla tahsil edilmesi gereken devlet gelirlerinin bir kuruşu bile alınamayacağı gibi, devlet giderlerinin önlenmesi de mümkün olmaz. Bu kural, artık o derece genelleşmiştir ki önceden onaylama yeni ve modern bütçe tariflerinin için yer almıştır. Uygulama yılından önce onaylanan bütçeler üstünde yıl içinde yapılması gerekli olan değişikliklerin de yine bu kurala uyularak, önceden tasdike tabi tutulmak suretiyle, meclislerden izin alınması da gereklidir. Mali yıl içinde ek tahsisat alınması, fasıllar arasında aktarma yapılması ancak meclislerden önceden izin almakla kabil olur. Bizde de anayasa, bütçe ve muhasebe konularında , bu kuralın uygulanmasıyla ilgili hükümler bulunmaktadır. Bu tür kurallar meclislerce titizlikle gözetilir.
85. Günümüzden dört yüz yıl kadar önce, Piza şehrinde bir kilisede yapılan ayin sırasında, tepeden sarkan avizenin sallanmakta olması, çok kimsenin pek dikkatini çekmemişti. Hele başlangıçta daha geniş bir açıklık içinde salladığı, sonra sallantı yavaşladıkça açıklığında küçüldüğü, ancak bu geniş açıklığın da, dar açıklığında aynı eşit zamanlar içinde olduğu, yalnız bir kişinin dikkatini çekiyordu. Bu Galileo Galilei adındaki genç bilgindi. Bu avizenin sallantısı ile aynı uzunluğa ve aynı kitleye sahip tüm sarkaçların salınma sürelerinin eşit olduğu teorisini bulmuştu İzokran adı verilen bu teori, saatin ortaya çıkmasını sağlamıştı. Bu teoriyle ortaya çıkan pandül bu davayı halletmişti işte. Yaşadığı zamanı ölçme ve değerlendirme, insan zekasını en çok uğraştıran bir konuydu. Milattan yaklaşık bin yüz yıl önce Çinliler güneş saatini ortaya çıkardılar. Güneş saati basit bir çubuktan ibaretti. Güneşin durumuna göre, verdiği gölge ile zamanı anlıyorlardı. Bu alet yeryüzünde ilk saat olmuştu. Milattan altı asır önce Asurlular bu konuda başka önemli bir adım atarak su saatini buldular. Bu sistemde yetersiz kaldığından kum saati bulundu. İnsanlar mumdan ve urgandan da saatler yapıp zamanı ölçmeye çaba göstermişlerdi.
86 , Ey Türk gençliği
Birinci vazifen Türk istikbalini ve Türk cumhuriyetini ilelebet muhafaza ve müdafaa etmektir
Mevcudiyetinin ve istikbalinin yegâne temeli budur. Bu temel senin en kıymetli hazinendir istikbalde dahi seni bu hazineden mahrum etmek isteyecek dâhili ve harici bedhahların olacaktır. Bir gün istiklal ve cumhuriyeti müdafaa mecburiyetine düşersen vazifeye atılmak için içinde bulunacağın vaziyetin imkan ve şeraitini düşünmeyeceksin bu imkan ve şerait çok namüsait bir mahiyette tezahür edebilir. İstiklal ve cumhuriyetine kastedecek düşmanlar bütün dünya da emsali görülmemiş bir galibiyetin mümessili olabilirler.
Cebren ve hile ile aziz vatanın bütün kaleleri zapt edilmiş bütün tersanelerine girilmiş bütün orduları dağıtılmış ve memleketin her köşesi bil fiil işgal edilmiş olabilir. Bütün bu şeraitten daha elim ve daha vahim olmak üzere memleketin dâhilinde iktidara sahip olanlar gaflet ve dalalet ve hatta hıyanet içinde bulunabilirler hatta bu iktidar sahipleri şahsi menfaatlerini müstevlilerin siyasi emelleriyle tevhit edebilirler millet fakrü zaruret içinde harap ve bitap düşmüş olabilir.
Ey Türk istikbalinin evladı! işte bu ahval ve şeriat içinde dahi vazifen Türk istiklal ve cumhuriyetini kurtarmaktır muhtaç olduğun kudret damarlarındaki asil kanda mevcuttur.
87,Şunlar birer yanlış kabul edilebilir. Bir harf yerine başka bir harf yazmak harf atlamak kelime bitişik veya ayrı fazla harf ya da harfler yazmak veya tümüyle atlamak bir kısmı yanlış olan kelimeyi yarıda bırakıp yeniden aynı kelimeyi yazmak soru işareti virgül nokta gibi işaretlerden sonra ara vermemek kelimeler arasında ara vermemek gereksiz ara vermek büyük harflerin satır üzerinde çıkması harflerin çok silik olması birbiri üstüne binmiş olması veya birbirine fazla yaklaşmış harfler küçük harf olacak yerde büyük harf yazmak büyük harf yazacağı yerde küçük harf yazmak bir satırı tümüyle atlamak bir satırı iki kez yazmak iki kelimenin veya iki harfin yerini değiştirmek iki satırı yer değiştirerek yazmak bir satırdan diğerine kelime aktarmak kesme çizgisini koymamak yakıştırmayla benzer bir kelime yazmak yanlışın üzerine doğrusunu vurmak gerektiği halde kol atmamak şaryoyu fazla hızlı ya da çok yavaş atıp sol marjdan dışa doğru çıkmak yahut da içe doğru girintili yazmak.
88,Yirmi yıllık bir ormancı olmak sebebiyle zaman ve tecrübe ile edindiğim kanaate dayanarak aşağıda sıraladığım hususları dikkatlerinize sunarım. Orman tahribi sadece ülkemizde olmuş değildir başka ülkelerde de vaktiyle orman yakılmış yıkılmış ve adeta yok edilmiş sonradan bunun yıkıcı ve kötü sonuçları görülerek gerekli önlemler alınmıştır. Bizde bu orman davası hemen hemen herkes tarafından benimsenmiştir. Bu şuurlanmanın yardımıyla davanın halledilmesi imkânı meydana çıkmıştır. Ancak tahribat konusunda yazdıklarımdan yakım ve kesimi küçümsediğim anlamını çıkarmayacağınızı ümit ederim. Pek tabidir ki bazı önlemleri de almak gerekmektedir. Bunları şöylece sıralayabiliriz.
89,Gurur tahtında oturup tahammülü olmayan bir kimse hükümdarda olsa tacı ona haramdır. Savaşta sebat göster demek de öfkelendiğin vakit öfke ve gazap gösterme derim. Akıllı kimse tahammül eder asıl akıllılık haşımlanmamaktır çünkü sabırsızlık ve hışım insana bir düşmandır pusudan bir kere fırladı mı ne insaf kalır ne din kalır ne de Allah korkusu bu gök kubbe altında öfkeli bir koca dev görmedim bundan melekler bile ürküp kaçarlar öfke baldan tatlıdır derler öfke ve gazaba kapılmak kolaydır insana tatlı gelir sonunda ise yaralanırsın pişman olursun ya da kalp kırarsın
90,Paragraflar yedi vuruş içerden başlar bunun için tabülatör durağı yapılır aralık çubuğuna yedi kez vurulur ve tabülatör yapma tuşuna basılır yazı bir ara ile yazılıyorsa paragraf aralarında iki kol veya bir kol bir diş ara verilir daha geniş ara ile yazılıyorsa fazla ara verilmeyebilir ancak istenirse bir diş fazla ara verilebilir makinede daha önceden yapılmış duraklar olabilir bunları toptan silmek için silme mandalını kullanırız bazı makinelerde ise tabülatör silme tuşuna basılıp şaryo boydan boya hareket ettirilir bu işlemden sonra yedi vuruş içerden paragraf durağı yapılır. Bu durak silinmediği sürece makine de kalır paragrafa her başlamada kullanılabilir.
91 Karbonlu olarak yazılması hem kanuni bir yükümlülük hem de işlerin düzenli ve çabuk yürütülmesi için bir mecburiyettir karbon kâğıtlarının renk ve kalınlık yönünden birkaç türü vardır çok kopyalı yazılarda ince az kopyalı yazılarda kalın karbon kâğıdı kullanılır çok karbonlu yazılarda makinenin sertlik düzeni en yükseğe getirilir bu durumda alttaki kopyalar da okunaklı çıkar karbon kâğıdının parlak yüzü yazı kâğıdının yüzüne yazının çıkması istenen tarafına getirilir önce alt kopyalar ve en sonra da başlıklı kâğıt konulmak suretiyle deste tamamlanır genellikle kopya kısmı için başlıksız kâğıt kullanılır kopya için pelür kâğıdı denilen çeşitli renkteki içince kâğıtlar kullanılır karbonun boyu yazı kâğıdın boyundan biraz uzundur. Uzun kısım destenin aşağısında kalır kâğıt destesi makineye takılırken bu uzun kısmın parlak yüzü daktilografa doğru olur. Deste başlıklı kâğıt arkada başlıkta aşağıda kalacak şekilde tutulur ve makineye takılır. Eğer karbon destesi kalınsa takma sırasında kaymaması için destenin üst kısmına 8 10 santim eninde bir kâğıt ikiye katlanarak kapatılır destenin bu kâğıtla beraber makineye takılmasından sonra işi biten bu kâğıt alınır artık yazıya başlanabilir.
92,Dipnotlar başka bir yerden aktarılan yazıların ya da fikirlerin kaynağını belirtmek konuyla ilgili bilgi vermek bir durum veya kelime ile ilgili açıklama yapmak gibi amaçlarla kullanılır dipnot numarası satırın bir diş yukarısına yazılır sonra bir kez aralık çubuğuna vurulup normal satıra dönülür dipnot numaralar her sayfa için birden başlayabilir kitap kısım bölüm vb bir bütün olarak alınıp birbirini izleyen numaralarda konulabilir dipnotlar daima sayfanın sonuna yazılır sayfanın sondaki satır yazıldıktan sonra kol atılıp dipnot çizgisi çizilir yine kol atılıp dipnot yazılır sayfa yarım da olsa dipnot çizgisi yine sayfanın altına çizilir bu çizgi satır boyunca veya sayfanın yarısına kadar olur dipnot numarası genellikle son marj hizasında yazılır dipnot bir satırdan uzunsa diğer satır sık satır olarak yazılmadır dipnot numarasının altı boş bırakılır iki dipnot arasında normal kol atılır dipnotlar satır boyunca yazılır dipnot paragrafa yazıyormuş gibi de yazılabilir yedi vuruş içerden bir diş yukarıya dipnot numarası yazılır normal satıra dönülüp dipnot yazılır bir satırı geçerse sık satır olarak ve sol marjdan başlanarak ikinci satır yazılır.
93.Bir hanımın hiçbir yerde erkeğin solunda oturmaması gerekir. otomobilde de bu kural aynıdır şayet otomobili şoför kullanıyorsa araba sahibi arkada direksiyonun arkasına düşen yere değil önü açık bok kalan yerin hizasına oturur. Yemekli vagonda bayanlar trenin gidiş yönüne yüzleri dönük olarak otururlar iki hanın yan yana oturur bayan tekse pencere kenarında oturur iki arkadaş karşı karşıya otururlar yapamayacağınız bir şeye yaparım demeyin vaatte bulunmayın. önemli ya da önemsiz eğer bir söz vermişseniz sözünüzü mutlaka tutun.yaşamın daha anlamlı olması için görgü kuralları insanlara yardımcı olur.görgü kurallarına uymak aşırı kibarlık veya çıtkırıldımlık değildir.uzun bir zaman süresince oluşan bu kurallar denemelerin sonucudur.görgü kuralları memleketten memlekete farklılıklar gösterebilir.ancak hepsindeki öz aynıdır.bu da yasamayı daha kolay ve topluma uyumlu duruma getirmek ve insan sevgisi yaratmaktır.kuralları görüp yaşayıp okuyup öğreniriz.
94,Atatürk gençliğin aşkı ve elden tutucusu idi.en genç yaşta bakanlar onun devrinde iktidara geldiler.bir gençte yetişme kabiliyeti görünce onu bu vatanda kendi kadar büyütmek için bütün imkanlarını kullanırdı bütün ümidi gençlikte idi nutkunun sonunda türk cumhuriyetini gençliğe emanet etmiştir son zamanlarda Hatay davası onun başlıca derdi idi. O yüzden uyumaz hasta hasta uzun yolculuklara çıkar milleti harbe sokmaksızın yabancılar elindeki bu türk toprağını vatanına katmak isterdi. Bir akşam umumi yerde rastladığı Fransız büyük elçisine yine bu meseleyi açmıştı. Bir ara beni üzüyorsun dedi Türkçe söylemişti salanda bu sözü duyan bir genç ayağa kalkarak Atatürk sen üzülme arkanda biz varız diye bağırdı. Atatürk başını sesin geldiği yana çevirdi. yüzünde bir sevgi açılışı vardı gözlerini gence ve arkadaşlarına dikerek biliyorum çocuğum bunu bildiğim için böyle konuşuyorum dedi bir geçit töreninde cumhuriyet okullarından yetişen gençleri gördükten sonra o akşam sofrada düşebileceği tehlikeden bahsedenlere Mustafa kemaller yirmi yaşındandır demişti o her gençte kendini görürdü
95.Sanat güzelliğin ifadesidir bu ifade sözle olursa şiir name ile olursa musiki resimle olursa ressamlık oyma ile olursa heykel traşlık bina ile olursa mimarlık olur insanlar olgunlaşmak için bazı şeylere muhtaçtır bir millet ki resim yapmaz bir millet ki heykel yapmaz itiraf etmeliyim ki o milletin ilerleme yolunda yeri yoktur halbuki bizim milletimiz hakiki özellikleriyle medeni ve ileri olmaya laiktir ve olacaktır
96,Bir paragraf yazılınca diğerine geçilmeden önce dikkatlice okunabilir. Sayfa sonuna gelinince okunursa silindiri geriye döndürüp yanlışları düzeltmek zor olur mum nedeniyle kağıt kayar Tam hizaya düzeltme yapmak zorlaşır. Ayrıca geri çevirme dolayısıyla bazı harflerin mumlu kağıttaki parçaları kopar ve bu da yazının basılırken deliklerden mürekkep sızması nedeniyle benek benek mürekkep lekeleriyle dolmasına yol açar.mumlu kağıdın sağ ve sol yanlarında satır sayısını gösteren reklamlar vardır.sayfanın sonuna ne kadar yaklaşıldığı buradan denetlenebilir.devamlı olarak mumlu kağıtla yazılacaksa harf çekirdeklerinin sık sık temizlenmesi gerekir. Bunu temizlemek için tel fırça da kullanılabilir
97Basılan mumlu kağıtlar saklanacaksa özel kartonların arsına konuşur gerekirse önce gazete kağıdının arasına konulup hafifçe bastırılarak mürekkep bulaşıkları alınır.
Bu mumlu kağıtlar ya çengellere asılarak veya özel dolap raflarına konularak saklanır. Mumlu kağıdın üzerine basılan yazıdan bir adet eklenirse ya da özel kartona baskı yapılırsa aranılanı sonradan bulmak daha kolay olur.
98,sonra önemli bir karar aldık ve araç dışı çalışlmalrımızı erkenden başlayacaktık fakat düşündüğümüzü saate bu çalışmalrımıza başlamak imkanı bulamadık ve geciktik en büyük süpriz ise kartaldaki hava basıncıın sıfıra indirmemeiz için geçen süre oldu kartalın kapısını açıp dışarıa çıkabilmek içinn aracın içindeki basıncın dışarıdaki basınca eşit olması gerekiyordu ayda hava olmadığı için yani aracın dışında bir boşluk olduğundan oksijeni eşit duruma getirilmesi gerekiyordu ha bir vana açarak boşaltmamız zorunlu 9olmuştu bize bu işte epey zaman harcadık bunun sırt çantalarmıza ileri geldiğini sanıyordum ay yüzünde dolaşırken bize oksijen sağlayacak olan sırt çantalarımızın vanalarının açık kalmış ve kabine oksijen vermiş olmaları mümkündür biz bir yandan kabine de bulunan oksijeni boşaltılması için çalışırken diğer yandan sırt çantalarımıza hava basıyorduk Dışında sağlayacak olan sistemin işler durumda getirilmesi öngördüğümüzden daha uzun sürdü.
99.Bu mevsimde akşam üstleri güneş batarken Ankara çok güzeldir kan kırmzı yuvarlak bir külçe karşı dağların üstünde doğru usul usul inmeğe başalar yekpare bir geniş billur parçası haline girmiş boşanır ve bütün gün derme çatma binaları ıssız cadeleri ufak akasya ağaçlarını yetim anıtları ile çiğ bir aydınlık içinde şu kamış çıplak ve çelimsiz gövdesi bire en halis erguvanlara bürünmüş olarak silkip doğruluğu biraz önce guruba hastanesindeki andıran o derme çatma binalar sonraki birer saray silkinip doğruluğu o ısısz cadelerde bir donanma gecesinden renk o derme pırıltıları ya dolup taşar o yetim anıtların başları yanar döner halkalarla çınarlar heybetli görünür çerçeveler boş tepeler öbek öbek sarılsıklam örtülür bu mevsimden akşam üstleri güneş baterken Ankara çok güzeldir


1 Önemli
Dünya mağduru olan kimsede dindarlık arama. Çünkü kendini gören Allah’ı göremez. Makam ve mevki elde etmek istersen kimseye hakaret etme ve hakir göz ile bakma. Akıllı kişi büyüklüğün ve yüksekliğin kibirle elde edileceğini aklında geçirmez. Eğer halk senin huyunu beğeniyorsa bundan daha yüce ve şerefli bir rütbe olamaz. Birisi gelip sana kibir taslarsa sen onu büyük görebilir misin? O kişiye büyük diye bakabilir misin? yüksek bir yere eriştiğin zaman akıllı isen düşkünlere gülme. Çünkü nice nice makam sahibinin düştüğü ve o hakir gördüğün düşkünlerin onların yerine geçtiği hayatta çok görülmüştür. Farz edelim ki bir kusurun yok temiz bir adamsın. Bana kusurlu olduğum için kötü gözle bakıp hakaret etmeye aşağılamaya kalkışma.
2 Önemli:
Barışı korumak kolay bir iş değildir. Bunun için milletler arasında dayanışma gerekir. Bu nedenle devletler birbirleri ile anlaşmalar paktlar yapmaktadırlar. Ancak bu anlaşmalar da hiçbir zaman saldırgan amaçlı olmamalıdır. Barışı bozmak isteyenleri bundan vazgeçirmek için kuvvetli olmak ve birlik içinde bulunmak gerekir. Diğer milletlerin haklarına toprak bütünlüklerine saygılı olmak ve onlardan da aynı saygıyı beklemek şartıyla vatanımızın güvenliğini koruyacak tedbirleri almak ve sulh için harbe hazır olmak prensibini güdüyoruz.
Halen dünyada her yıl açlıktan ölen pek çok insanın bulunduğunu görüyoruz. Geri kalmış milletlere kalkınma çabalarında yardımcı olarak; refahı açlık ve baskının yerine geçirmek lazımdır. Devletler vatandaşlarını birbirlerine karşı olduğu kadar diğer milletlere karşı da açgözlülük ve kıskançlık göstermeyecek, kin tutmayacak ve duymayacak şekilde eğitilmelidirler. Tarihteki olayları ve geçmiş kavgaları alevlendirip düşmanlık tohumları ekmemek gerekir. Türk milleti insanlığın düşmanı olanların dışında hiç kimsenin düşmanı değildir.
3 Önemli:
Bizi buraya getirenlerin şimdi bizim misafirimiz oldunuz demeleri beni çok şaşırttı. Gece 9.30 da başlayan sohbet şeklindeki sorguya çekilme, alinin uyarısı sonucunda sabah bitti. Akşama kadar bekleyip bursa ya hareket ettik. Tırnak işareti metin içinde başkasından aktarılan yazı veya kelimelerin başına ve sonuna konur. Önemi belirtilmek istenilen kelimeler de tırnakta yazılır. Kesme işareti ise ek almış özel adlardan sonra konulur. Kısaltmalardan ve sayılardan sonra ek kısım varsa araya kesme işareti konulmalıdır
4 Önemli:
Tarih dersinde Atatürk dersini anlatıp bitirmiş olan öğrenciye çocuğum yalnız bir şeyi söylemeyi unuttun; Türk milletini kim kurtardı diye sordu. Öğrenci de atamız kurtardı paşam diye cevap verdi. Atatürk bu cevabı kabul etmedi. Hayır çocuğum Türk milletini kendi kanı kurtardı dedi. Atatürk Galatasaray lisesinin sınıf içi sınavında öğrencilerden birisine Nil olmasaydı mısır ne olurdu? diye sordu. Öğrenci çabuk cevap vermek için birden boş bulunarak heyecanla ve yüksek sesle: hapı yutardı… dedi. Bu cevap Atatürk ün hoşuna gitti. Atatürkün gerekli görmesi üzerine köy okutma davasını ele alan bir köy komisyonu kuruluyor. Uzun müzakereler arasında içinden çıkılmaz bir konunun karşısındayız. Bütün köylerde birer okul açılması kolay fakat bu kadar okula öğretmeni bulmak zor. Buna karşı aramızda çavuşlardan askeri görev yapar gibi köy öğretmenliğiyle mükellef bir kadroyu kurslar açarak yetiştirmek tezini savunanlar çok. Nihayet mesele Atatürk e arz ediliyor. Atatürk konu ile ilgili rapora şöyle yazıyor: Köy öğretmenliği üniversite profesörlüğünden daha güç ve mühim bir iştir. Bu kadar ciddi bir konuyu böyle hafif tedbirlerle çözümlemeye çalışmanız yanlış olacaktır.
.
5 Önemli:
Atatürk ilmi yetkililere karşı daima hürmetkardı. Bir baloda gece yarısından sonra, izinlerini almaya gittiğimiz vakit kabul salonunda bir zamanlar saçak öptüren padişahların oturmuş oldukları yer tahtının yanındaki bir koltukta oturuyorlardı ve bize hitaben: Şuraya oturun burası padişahlara mahsus taht değil ilim adamlarına mahsus olan bir yerdir, buyurdu. Bu atanın ilme verdiği kıymeti ve veciz kelimelerle anlatılmıştı. Onun insanlığa karşı çok ince düşünceleri vardı. Fazilet ve insanlık prensiplerini etrafına da telkin ederdi
6 Önemli:
Elden geldiğince hızlı konuşulabilir. Konuşurken karşımızdaki ile karşılıklı konuşuyormuş gibi hareket etmek gerekir. Konuştuğumuz karşımızdaymış gibi davranmak yararlıdır. Söyleneni nezaketle ve dikkat dinlenmek gerekir. Konuşanın sözünü kesmek karşılıklı konuşurken söz kesmekten daha sevimsiz bir durum yaratır. Kısa konuşmaya dikkat etmek: Telefonda mümkün olduğu kadar kısa konuşmalıdır. Bu süratle hem kendi vaktimizi ve hem de karşımızdakinin vaktini boşa harcamamış; aynı zamanda hattı da fazla bağlı tutmamış oluruz. Telefon edildiği zaman söylenecekleri kafamızda tekrarlamalı, hatta gerekiyorsa kısaca not etmeliyiz. Aksi halde bazı şeyleri unutmak ve konuşmayı uzatmak durumu doğabilir. Karşı tarafın sorabileceği soruları tahmin edip buna göre hazırlıklı olmak da faydalıdır.
7 Önemli:
Okuldan kaçan birkaç lise öğrencisi bir gün Çankaya civarında ağaçların altına otururlar. Birden karşılarında birkaç kişiyle birlikte atatürkü görürler. Atatürk söyleyin bakayım burada sizin ne işiniz var diye sorar. Öğrenciler müdürden izinli olduklarını söylerler; izin kağıdı soran Atatürk e izin kağıdını gösteremezler. Tarih dersinin müzakeresinden kaçtıklarını itiraf ederler. Atatürk ün kaşları çatılır: Hiç tarih dersinden kaçılır mıymış diye sorar. İçlerinden biri: Kaçılmaz paşam amma kitapların lisanı bize ağır geliyor; anlayabileceğimiz dille bize kitapları verin oturup çalışalım der. Atatürk elini çocuğun omzuna koyar ve oğlum istediklerinizin hepsi olacak amma her şeyin birden yapamayız. Sıra beklemek lazım. Tarih ve dil üzerindeki çalışmalar da devam ediyor. Biz inkılapları yaptık devam ettirmek de sizin vazifeniz. Haydi bakalım şimdi doğru okulunuza der.
8 Önemli:
Tarih milletlerin yükselme ve gerileme sebeplerini ararken; bir çok siyasi, askeri, toplumsal sebepler bulmakta ve saymaktadır. Şüphe yok ki bütün bu sebepler toplumsal olaylarda etkindirler. Fakat bir milletin doğrudan doğruya hayatıyla, yükselişiyle, gerilemesiyle ilgili ve bağlantılı olan milletin ekonomisidir. Tarihin ve tecrübenin tespit ettiği bu gerçek bizim milli hayatımızda ve milli tarihimizde de tamamıyla meydana çıkmıştır. Gerçekten Türk tarihi incelenirse bütün yükselme ve gerileme sebeplerinin bir ekonomi meselesinden
başka bir şey olmadığını anlaşılır. Tarihimizi dolduran bunca başarılar, zaferler, yahut mağlubiyetler, çöküşler ve felaketler bunların hepsi meydana geldikleri devirlerdeki ekonomik durumuzla ilgili ve bağlantılıdır. Yeni Türkiye’mizi layık olduğu seviyeye yükseltebilmek için mutlaka ekonomimize birince derecede önem vermek mecburiyetindeyiz. Çünkü zamanımız tamamen ekonomi devresinden başka bir şey değildir.
9 Önemli:
Harpler milyonlarca insanın ölmesine, milyonlarca insanın yersiz yurtsuz kalarak sefalet içinde, acılar içinde kalmalarına neden olur. Barış, milletleri refaha ve mutluluğa eriştiren en iyi yoldur. Fakat her zaman barışı bozmak ve başka milletlerin haklarını çiğnemek isteyenler bulunacaktır. Böyle kötü niyetlilere ilk andan itibaren de bütün milletlerin karşı çıkması, karşı çıkma mevzuunda dayanışma içinde olması gerekir. Çünkü barış bir defa ele geçirilince korumak için daima özen ve dikkat ister. Milletler arası siyasi güven ortamının gelişmesi için ilk ve en önemli şart da bütün milletlerin, hiç olmazsa barışın korunması fikrinde samimi olarak birleşmesidir diyebiliriz.
10 Önemli:
Düşündüm ki bu Türk oğlu, altı asırdan beri türlü rastlantıların kasırgaları önüne düşerek; bir boğuşma cihanının yaralarına, uçurumlarına, denizlerinde, çöllerinde yuvarlanmıştı, O koca tarihin bu hırpalanmış yolcusu, türlü afet ve musibet çukurlarında onur, şan ve şeref tepelerine tırmanmış; dizleri parçalanarak, tırnakları koparak, bu tırmanılan yerlerden bir kaza darbesi ile taşlara çarpıp çarpıp düşmüş; daima kalkarak yeni baştan dimdik durmağa çalışarak, tutunacak bir kaya parçası, yapışacak bir ağaç kütüğü aramıştı. Ve gülü diken olan o kızgın yemen çöllerinden Arnavutluk taşlarına ve acem ellerinden Girit sularına kadar altı asırdan beri kumlara, buzlara, denizlere kanını akıta akıta bereketli bir kaynağın o bitmez tükenmez kereminden her zaman taze bir kuvvet ile fışkıran; o al kanının çileli çizgileriyle şanla ve şerefle dolu o kahraman hikayesini yazmıştır.
11Önemli:
Bir ailenin fertleri birbirlerini sevip sayarlar. Bir konuda anlaşamazlar ise birbirlerini kırmadan konuşup anlaşmazlığı giderirler. Millet dediğimiz topluluk da büyük bir aileye benzer. Bu büyük ailenin fertleri sayılan vatandaşlar da birbirlerini severler sayarlar. İnsanların aynı fikirde ve inançta olmaları düşünülemez istenemez. Amma vatandaşlar milletin refahı ve mutluluğu, Türklüğün yüceltilmesi vatanın bütünlüğü gibi ana amaçlarda milli birlik ruhu içinde oldukları için diğer ayrılıklar düşmanlık nedeni olamaz. Bütün milletlerde, aynı şekilde, medeniyet ailesinin fertleri gibidir. Her milletin örfü, adetleri, dini ve dili farklı olabilir. Ancak mutlu ve güvenli yaşama isteği yönünden milletler arasında bir fark yoktur. Milletler de çıkabilecek anlaşmazlıkları birbirlerine saldırmadan ve düşman olmadan halledebilirler. Eğer insanlık yönünden düşünülür ise harbin galibi veya mağlubu olmaz; Kaybeden insanlık olur. Bu nedenle yurtta ve dünyada sulh istiyor sulhun korunması için çaba gösteriyoruz. Bütün milletlerin de yurtta sulh cihanda sulh ilkesine uygun olarak hareket etmeleri halinde, bunun insanlığın ve medeniyetin refahı ve ilerlemesine etkili olacağına inancımızı daima koruyoruz .
12 Önemli:
Bir buluttan denize bir damla su damladı. Denizin büyüklüğünü, uçsuz bucaksızlığını gören damla çok utandı ve şöyle dedi: Denizin bulunduğu yerde ben kim oluyorum? Doğrusuna bakılacak olursa o varken ben yokum. Su damlası kendisini hakir gördüğünden sedef onu bağrına basıp naz ile besledi; felek de onu öyle yükseltti ki padişahların taçlarına layık bir inci oldu. Gurura kapıl demem amma özünü, kendini küçük görerek ümitsizliğe de hiç kapılma. İnsanın kendini eksikliğiyle ve yeteneğiyle tanıması gerekir. Hiç kimse kusursuz olamaz. Onun için kimi kusurlarına bakıp da kendini haksızlık etmeyesin.
13 Önemli:
Büro işlerini yapanlar, işin konusuna ve genişliğine göre değişik sayıda olacaktır. Bir banka ile ticaret işletmesi veya bir fabrikanın çalıştırmak isteyeceği büro elemanları, bunların sayıları çok farklı olacaktır. Hatta aynı çeşit malları üreten iki fabrikada bile , büro işlerini yapanların aynı becerilere sahip olması beklenmez. Muhasebe memurunun görevi, dosya ve kağıt memurunun görevleri, muhaberat memurunun görevi; daktilografın, stenografın, sekreterin görevleri de bu iş bölümü nedeniyle birbirinden ayrılmıştır. İlk önce aynı tür işleri yapanlara verilecek isim ve unvanları ana bölümler halinde sıralamak ve sonrada her bölümdekilerin unvanlarını belirlemek gerekir. Ayrıca buna dayalı olarak da geniş açıklamaların, ayrıntıların belirlenmesi karışıklıkları önleyecektir.
14 Önemli:
Konuşma, yazışma ve duyguları anlatma aracı dildir. Bir milletin dili, anlatım yönünden zengin, fertlerin birbirlerin kolaylıkla anlayabilecekleri kadar sadeyse o milletin fertleri arasında milli bağ da o derecede kuvvetli olur. Bir milletin yaşama tarzı olan kültür de ancak zengin bir dil ile ilerler, yayılır. Birbirinin konuştuğunu tam olarak anlayan ve duygularını da aynı dille paylaşın fertlerin meydana getirdiği toplumlar birlik içinde olurlar. Birlik içinde olan toplumlar kuvvetli olacaklarından dirlik içinde olurlar ve bağımsızlıklarını korurlar. Yabancı kelimelerden arındırılmış, eski yeni ikiliğinden ve zıtlığından kurtarılmış, herkesin anlayabileceği, milletin benimseyeceği bir dil, milli duyguların kuvvetlenmesini sağlar. Türk dili şuurla işlendiği takdirde ilmin ve fennin gelişmelerine uyum saylayabilecek bir yapıya sahiptir. Yeryüzünde kültür ve kelime alış verişinden dolayı, içinde hiçbir yabancı unsur taşımayan arı dil bulunmasa da sağlık durumu tam olan her dil, kendisini yabancı saldırıya karşı korur; çünkü dili yapan insan değildir; insana milli özelliğini veren dildir.
15 Önemli:
İş yazılarının düzenli olması için belirli ölçülere uyulması yararlıdır. Bu belirli ölçülerin de herkes tarafından bilinmesi ve uygulanması ancak standartla sağlanabilir. Bunu sağlamak için milli eğitim bakanlığının standart yapılması önerisi bu tür işlerle görevli Türk standartları enstitüsüne iletilmiştir. Enstitü de iki standart yayınlamış bulunmaktadır. Standartlar yayınlamıştır Bu kitaptaki örnekler standartlara uygun olarak hazırlanmıştır. İş yazılarının imza kısmı iki türlü olabilir. Buna göre de iş yazıları ortalama mektup veya blok mektup isimlerini alır. Mektupların yazılmasında hem hız hem de görünüm önemlidir.
16 Önemli:
Bir iş yazısı, birkaç kez okumaya gerek kalmadan anlaşılacak şekilde yazılmalıdır. Cümlelerin açık ve kelimelerin de okuyacak olanın bilgi ve kültür durumuna uygun olmasına özen gösterilir. Okuyacak olanın bunları anlayamamak ihtimali varsa, yeteri kadar açıklama yapılabilir. Açıklamalar, bilmeyen birisine ders veriyormuş gibi değil de tabi olan bir tonda ve şekilde yumuşak olarak yapılmalıdır. Özlülük az kelimeyle fakat açıklığı bozmadan yazmak demektir. Ancak söylenmesi gereken her şeyin mutlaka yazılmış olması icap eder. Böylece mektup kısa fakat eksiksiz olur. Eğer bu kurala uyularak iki sayfalık mektup yazılmışsa bu özlü sayılabilir. Fakat gerekli kelime kısıntıları yapılmadan yazılan bir sayfalık bir mektup için, uzun yazılmış denebilir. Kelimeleri azalmakla mektup, açıklığından ve inceliğinden kaybediyor ise yazı özlü değil, kısa yazılmış demektir. Özlülükle kısalığı karıştırmamak gerekir. Kelime tasarrufu ile beraber, gerektiğinden ve okuyucunun isteğinden fazla bilgi vermemek de gözden uzak tutulmalıdır. İyi yazar okuyucusuna gerekli en çok bilgiyi vermeye çalışan fakat okuyucudan en az zamanı alan yazardır. Bazı kimseler özlü mektubun kuru ve kaba olduğunu düşünür. Fakat özlü bir mektup nezaket ve incelikle ilgili kelimeleri de taşır. Esasen özlülük inceliğin bir türüdür. Az kelimeyle çok şey anlatarak daha açık ve etkili olunur. Zaten okuyucu ne demek istenildiğini çabuk öğrenmek ister.
17 Önemli:
Anlaşılabilir bir yazı sadece açık ve özlü değil, aynı zamanda iyi düzenlenmiş olmalıdır. Fikirleri önemine göre sıraya koymamız gerekir. Yazıyı okuyanın yazılanı anlayabilmesi için düşüncelerimizin bir noktadan diğer noktaya gelişmesini de izleyebilmesi gereklidir. Bunu sağlamak için verilen bilgiler ve mesaj birbirini tamamlayıcı bir nitelikte ve sırada olmalıdır. Bunun için de yönlendirici ve fikirleri bağlayıcı kelimeler kullanılması gerekir. Bunlar bir cümleyi diğerine veya bir paragrafı öncekine bağlayabilen kelimelerdir. Bu itibarla, böylece, diğer taraftan, ilk olarak, ancak bununla beraber… gibi kelimeler bağlantıyı sağlar. Böylece okuma ve anlama kolay olur. Bir yazıyı bir daireden veya firmadan diğer bir daire veya firmaya da yazılmış olsa, bu yazıyı yazmış olan da okuyacak olanda aynı sonuçta bir kişidir ve canlıdır. Bu nedenle yazar okuyacak olanı bir insan olarak görüp ona göre de yazmalıdır. İş yaşamında kuruluşlar genişledikçe şahısların insan değil de bir alım veya satım makinesi olarak görülmesi durumu, çoğu kez ortaya çıkmaktadır. Bu yanlışa düşmemek için kişileri birer ünite olarak görmekten kaçınılmalıdır. Bunun için de kendimizi okuyucunun yerine koyabilmeliyiz. Onun isteklerinin, hislerinin neler olabileceğini, kendimizi de onun yerine koyarak, düşünmeliyiz. Bu nedenlerle, mektup aynı zamanda sempatik, içten, yardım edici ve onun problemini halledici nitelikte olmalıdır.
18 Önemli:
Okuyucuya önem verme ve ona yardım etmeye çalışma nezaket kuralının temelidir. Nezaket yazının hem dilinde ve hem de okuyacak olana karşı alınan tavırda olmalıdır. Okuyucu kendisine yardımcı olma isteğinde bulunduğumuzu, mektubun biçeminde yani üslubundan hissetmelidir. Okuyucuya zaman ve emek kaybettirmemek de bir nezaket kuralıdır. Sattığımız bir malın, gönderildiğini bildiren bir mektup yazıyorsak, bunun alıcının eline ne zaman geçebileceğini bildirmemiz okuyucuyu düşündüğümüzü gösterir. Yakında malı alacaksınız demek yerine; beş gün sonra, ayın dördünde gibi, daha yararlı bilgi vermek de karşımızdakini düşündüğümüzü, ona nazik davrandığımızı ortaya koyar. Bir neden bildirmek açıklama yapmak da okuyucuyu önemsediğimizi belli edecektir. Eğer istenilen mal ya da hizmet bizde üretilmiyorsa, nerede bulabileceğini belirtmek de uygun olur. Nezaket, iyi ilişkilerin kurulmasına, kurulmuş ilişkilerin devamına yardım eder. Gerek istediğinde; lütfen, özür dilerim, teşekkür ederiz ve kutlarız gibi kelimeler yani nazik bir dil kullanılması da iyi ilişkiler için yardımcıdır. Nazik yumuşak bir dille yazılmış ve okuyucuyu ön planda tutan ona yardım etmeyi amaçlayan bir mektup nezaket kurallarına uygun olarak yazılmış demektir.
19 Önemli:
Özlü olabilmesi için kısa yazılan mektuplarda bazen önemli bir hususun unutulduğu olur. Mektupta bütün bilgiler tam olarak verilmelidir. Bu bilgiler kısa, fakat tam olarak yazılmalıdır. Bazı kez alınan bir siparişte noksan hususlar bulunabilir. Yazar siparişi verenin bu eksikliğini, onun neyi istemiş olabileceğini çıkarmaya çalışarak giderebilmeli ve gereğini ona göre yerine getirilmelidir. Bize gelen mektup tamam olsun olmasın, bizim mektubumuz eksiksiz olmalıdır. Aldığımız bir sipariş mektubunda kaç beygirlik güçte motor istenildiği belirtmemiş olabilir. Eğer bir çok motor var ise biz o alıcı için uygun olduğunu sandığımız motor ile ilgili bilgi verebiliriz. Özlü yazmaya çalışmakla beraber okuyucunun istediği ya da istenmesi muhtemel olan hususları eksiksiz yazmalıyız. Açık olarak belirtmemekte yarar görülen biri durum yoksa, bütün gerekli detayları bildirmeliyiz. Bunlar fiyat, gönderme tarihi, ödeme tarihi gibi konular olabilir. Gerekli özel bilgileri vererek şüpheli nokta bırakmayarak okuyucuyu memnun etmek amacını gütmeliyiz. Kusursuz insan olamaz; fakat kusursuz mektup olur. Noksansız yazma; özenen özenli olan insanların hayat tarzının kağıttaki izdüşümüdür.
20Önemli:
Kağıtlar hep aynı şekilde katlanıp zarfa konursa, açan için kolaylık sağlanmış olur. Uzun zarfa konulacak mektup aşağıdan yukarıya olmak üzere iki kez katlanır; başlıklı kısım geride kalır. Geride kalan başlıklı kısmın yarım santim kadar uzun olması, buradan tutulmasını kolaylaştırır. Dört köşe zarflarda kağıdın her iki katlanışında da arkada yarım santim kadar bir fazlalık bırakılır. Mektup pencereli zarfa da konulabilir. Pencereli zarfların üzerine adres yazmaya gerek yoktur. Yazıların yanlış zarfa konması da önlenmiş olur. Bu tür bir zarfa konacak kağıt, pineli olarak ve adres kısmı önde kalacak şekilde katlanır. Adres zarfın şeffaf olan penceresinde okunur. Pencereli zarflara konulacak yazılarda, adresin yazılacağı yer çizgi yada noktalarla belirtilir; zarfa uyum sağlanır.
21Önemli:
Etkili mektup tabii olmalı; okuyanın bildiği, okurken rahat edebileceği kelimeler seçilmelidir. Eğer yazı fazla detaylı fazla teknik veya ağdalı bir dille yazılmışsa okuyanın anlaması zorlaşır. Okuyucu böyle bir dil kullanırsak gösteriş yaptığımızı ve yeterli fikir ya da bilgimiz olmadığı içir uzattığımızı düşünür. Genellikle konuşurken kullandığımız dil bir mektubun üslubu olmalıdır. Bir yazının okuyucunun dikkatini dağıtacak ya da normal okuyuş şeklinde değiştirmeye zorlaşacak söz ve deyimlerden arınmış olması gerekir. Abartılmış kelimelerden ve anlatımdan da kaçınılmalıdır. Biliyoruz ki iş yaşamında yazıyla açıklanan fikirlerin çoğunluğu sadedir, basittir. İşte bu durum saklanmak istenir. Okuyanın bizimde basit olduğumuza hükmedeceği sanılır. Fikirlerimiz derin, kıymetli ve önemli olduğunu ispatlamak için abartılmış, ağdalı, fazla teknik kelime ve deyimlerin kullanılması yersizdir. İlk bakışta doğru gözüken fakat dikkat edildiğinde gerekli olmadığı anlaşılan; güneş doğudan doğar gibi sözler ve fikirler yazılmamalıdır. Abartılmış dil kullanmamak kendimize ve okuyanlara karşı içten olmayı gerektirir. Bazen kanuni veya diğer nedenlerden ötürü teknik kelime kullanılabilir. Okuyucunun anlamda zorluk çekeceğini sanıyorduk açıklama ya da tanımlamayı tabii bir tonda belli etmeden yapmak gereklidir.
22Önemli:
Bir topluluk içinde bulunan birimlerin çokluğunu, miktarını belirleyenler kelimeye sayı denir. Rakam bu sayıları göstermeye yarayan sembollerdir. Sayı kelimeye rakam da harfe benzetilebilir. On kuralında on tane rakam kullanıyoruz. Bu rakamları Hintliler 2 ve Araplar da 7 yüzyılda kullanmaya başlamışlardır. Araplardan da 9 yüzyılda Avrupalılara geçmiştir. Ondalık kesri de Hintliler bulmuşlardır. Rakam yanlışlarını görebilmek, bulabilmek daha zordur. Rakam yanlışlarının olumsuz etkisi kelime yanlışlarından fazla olur. Kelime yanlışı sevimsiz görünür. Rakam yanlışı ise karışıklık yaratır. Bu nedenle dikkatli özenli denetleme gerekir. Denetleme sırasında sağ elimizin işaret parmağı ile yazı taslağından, Sol elimizdeki kalemle de makinedeki kağıttan izleyip karşılaştırma yapmak gerekir. Kalemi kağıda değdiriyormuş gibi yakından tutmak, kalemi biraz yavaş hareket ettirerek ağır okumak çok yararlıdır.
23Önemli:
Mektupta ilk etki çok önemlidir. İlk cümleye başlamak zordur. İlk cümleyi herkes okur, ilgilenir; fakat bu cümle etkisizce arkasını getirmeyebilir. Okuyucu mektubu açınca kafasından geçen ilk soru şudur: Acaba bu mektup ne hakkındadır? Bu neden ilk cümle bu soruya cevap vermelidir. Mesela; şimdi bahar geldi artık tatil için plan yapmanın zamanıdır diyeceğimize; güzel bir tatil geçirmek arzumuzun gerçekleşmesine yardımcı olacağını sandığımız kampımızın özelliklerini aşağıda bilgilerinize sunarız demek daha etkili olur. Açıklamaların bulunduğu kısımda ise aktif cümleler kullanmak, pasif cümle kullanmaktan daha etkilidir. Örneğin; satışlar hakkındaki özel raporunuz alınmıştır diyecek yerde, satışlar hakkındaki özel raporunuzu aldık demek, daha etkilidir. Edilgen cümleler şu hallerde kullanılır: Monotonluğa düşmenin önlenmesi; yazarın işi yapanı bilmemesi, işi yapanın önemli olamaması, işi yapanın açıklanmak istenmemesi. Bitiriş kısmında bazı hususlara dikkat edilir. Mektubu okuyucuyu harekete geçirecek ondan istediğimizi belirtecek bir cümleyle bitiririz. Eğer mektup biraz uzun ya da teknik ise ve herşey açıklanmış, istenmiş bulunuyorsa son kısım özetleme için yazılabilir. Artık yeni bir fikir ileri sürülmez; açıklama yapılmaz.
24 Önemli:
Dil kişinin duygularını açıklamasını, diğer kişilerle yakınlaşıp bağlantı kurmasını sağlar. Bütün milletleri var, eden onların sürekliliğini sağlayan son derece önemli unsurlardan biri de dildir. Dil bir medeniyet olayıdır. Ancak bir medeniyetin kurduğu dil, başka bir medeniyetin düşündüklerini söyleyemez; söylemeye de yetmez. Kaderciliğin hakim olduğu en hayati olaylarla din buyruklarının içice bulunduğu ve tenkitçi düşünceye de yer vermeyen bir medeniyetten uzaklaşılmıştır. Bunun yerine din ile devlet işlerinin birbirinden ayrıldığı, hür ve ilmi düşünme imkanlarının bulunduğu, tenkitçi düşünceyle yeniliklere sürekli açık olan bir medeniyete geçilmiştir. Türk milleti ülkesinin yüksek bağımsızlığını korunmasını bildiği gibi dilini de yabancı diller boyunduruğundan kurtararak medeni dünyadaki yerini almıştır. Milletimiz dil bütünlüğünü sağlayamamış olsaydı cumhuriyetimizin sürekliliği de tehlikeye düşebilirdi. Dilin milli ve zengin olması milli duygunun gelişmesinde başlıca etkendir. Türk dili dillerin en gelişmişlerinden ve en zenginlerindendir. Artık konuşurken ve yazarken kullandığımız dil ortaktır. Bu ortaklık her an her yerde ve her şekilde anlaşabilmemizi ve okuyup yazmada güçlük çekmememizi de sağlanmıştır. Dilimiz gelişmiştir ve gelişecektir.
25 Önemli:
Osmanlı devletinin pek kısa zamanda nasıl olup da o kadar büyüdüğünü ve cihanın en büyük imparatorluklarından biri durumuna geldiğini şu hikaye en güzel şekilde açıklar. Devletin ilk kuruluş senelerinde bir gün tosun ismindeki küçük bir çocuk akşam üstü evine dönerken kırda tek başına kalıp meleyen bir kuzu görür. Kuzuyu kucaklayıp eve getirir. Anası kendisine ait olmayan bir malı alan oğlunu azarlar ve sabah olur olmaz kuzuyu götürüp sahibine teslim etmesini ister. Çocuk ben kuzuyu çalmadım; başıboş buldum sahibini nasıl bulayım derse dinletemez. Faziletli Türk anası kuzuyu kucaklayıp çevredeki mandıraları dolaşırsın der. Annesi olan koyun yavrusundan uzak kaldığı için mutlaka acı acı melemektedir. Sen de nerede böyle bir ses duyarsan yavruyu gösterirsin. Eğer annesi ise onu yalamaya bu da ona sokulmaya başlarsa sende o zaman bırakır gelirsin. Küçük tosun kan ter içinde dolaşıp öğleye doğru Rum tekfurunun konağının önünde duyduğu meleme sesiyle kuzunun anasını bulur. Birbirine kavuşan ana ile yavrunun bu mesut buluşma ve koklaşmalarını seyredip ayrılır. O sırada tekfur çocuğu izlemektedir. Bu millette kadını ile çocuğu ve çocuğuyla bu kadar fazilet bu kadar mertlik ve dürüstlük varken şüphesiz ki eninde sonunda bütün bu topraklara sahip olmaları haklarıdır diye düşünür ve birkaç gün sonra Osman beyle kucaklaşarak onun hizmetine severek girer.
26 Önemli:
İlk çağlarda trampa ekonomisine bir göze atarsak büro çalışmaları denecek bir etkinliğin söz konusu olmadığını, ticaretin Pazar denilen yerlerde bizzat yetiştiriciler tarafından bir malla başka bir malın değiştirilmesi suretiyle yapıldığı görülür. Kapalı ev ekonomisinde de aynı durum vardır. Yanlış olarak insanlar aza kanaat etmeye şartlandırılmıştır. Herkes kendi yağı ile kavrulmayı, başkalarının ürettiği mallara ihtiyaç duymayarak yaşamayı düşünmektedir. Böylece işlerin bürolardan idaresine dolayısıyla da büro etkinliklerine hiç lüzum duyulmadığı açıktır. Fakat dünya nüfusunun artması ve toplum halinde yaşayan insanların birbirlerine muhtaç olduklarını anlamaları sonucunda ticaret, pazarların tekelinde kalmaktan kurtulmuş ve dükkanlar ticarethaneler doğmuştur. Devletlerin ve izlenen politikaların da bu gelişmede rolü büyük olmuştur. Çalışma hayatı ve ticaret kişisel olmaktan kurtularak karmaşık bir hal almış, gelişen ve genişleyen işlerin birçok insan tarafından yapılması gerektiği anlaşılmıştır. Bir işte çalışan çok sayıda insanın gelişi güzelliği bırakarak organize edilmiş guruplar halinde ve büro denilen kapalı yerlerde daha da verimli çalışabilecekleri fikri de bu tarihi gelişimin bir sonucu olmuştur. Bugün modern toplumların büro çalışmaları ise her gecen gün gelişmekte, çalışanı yormadan en yüksek verimi elde etmek için gereken bazı tedbirler tam olarak alınmaya çalışılmaktadır. Bu arada büroların hızla makineleşmekte oldukları görülmektedir.
27 Önemli:
Binlerce yıl önceki atalarımız, paralarını ceplerinde taşıyamıyorlardı ve cüzdan yerine de hamal kullanmak zorunda idiler. Bodrum un o güzel kıyılarındaki dünyanın ilk sualtı müzesizinde bulunan, yüzlerce kilo ağırlığındaki bronz paralar bizlere bunu göstermektedir. Mal değişiminde malların bedelini değerli maddeler ile ödemek ihtiyacı, para kavramının ortaya çıkmasına yol açmıştır. Bugünkü şekline en yakın paraları, milattan evvel yedinci yüzyılda batı Anadolu da Lidyalıların kullandığı biliniyor. Romalılar para basma işini daha ileri götürerek altın paraları ortaya çıkardılar. Ancak altın yumuşak bir maden olduğu için elden ele dolaşırken veya keselerin içinde sürtünmeden dolayı çabuk aşındığı için bunu biraz önleyebilmek için kenarlarına tırtıl yapmışlardır. Osmanlılarda ilk sikkeyi Orhan gazi kestirmiştir. Ünlü bir tarihçi diyormuş ki düşman basmaktan sikke basmaya fazla vakit ayıramayan sultan Osman devrinde kullanılan paralar Selçuklu paralarıdır. Orhan gazinin kestirdiği sikkeler gümüşten yapılmıştır. Sikke akça ve mangır adıyla anılan Osmanlı paralarında önceleri gümüşle bakır karışımı kullanıldı. İlk altın sikkesini Fatih sultan Mehmet kestirdi. Para adını taşıyan ilk Osmanlı sikkeleriyle mangır yerine geçen kuruş adını taşıyan paralar, dördüncü murat devrinde dolaşıma çıkarılmıştı. Lira adı ise ilk defa üçüncü Ahmet devri sikkelerinde kullanıldı. Kaime adını taşıyan, daha sonraları kayme şekline dönüşen ilk kağıt parayı ikinci Mahmut bastırdı.
28 Önemli:
Şehri akşam üstü sis basmıştı. Sis haliç yolu ile gelmiş, önce manavlar, çatanalar, köprüler, sonra kuleler, mağazalar kaybolmuştu. Liman düdük sesleri içindeydi. Vapurlar acı acı bağırışmışlardı. Sonra bir sessizlik. Işıklar yayılıverdiler. İçim sevinç dolu. Başını kuma sokan deve kuşu misali rahattım. Limana baktım, sular uçuyordu. Cebimden oltayı çıkardım. Kararım kesin idi. Balık tutacak sonra satacak, akşamları da balıkların parası ile içecektim. Aldım naylon oltayı, uzunca taktım zokayı. Parlattım çakımla. Koydum istavrit iğnesini ve saldım denize oltayı daha sis basmadan etrafı. Kıpırdamadı bile. Oltacının verdiği civa ile parlattım zokayı, yine bana mısın demedi olta. Bende vazgeçtim balık tutmaktan. Geldim, dayandım elektrik direğine. Sonra indim oturdum köprü altında. Jiletle bir istavritten iki yaprak kestim. Saldım yaprak yeşili köprü altı suyuna. Herkes toplanmış bakıyordu. Garip bir utanma geldi bana. Balık tutamaktan utanacağıma, balık tutmamaktan utanıyordum. Perişan çocuk bunların tuttukları lüfer mi, ağabey dedi. Lüfer dedim. Sen şu benim oltayı biraz tutsana. Gidip bir simit aldım geldim. Oltayı vermek istedi. Kalsın, kalsın dedim. Ben biraz da dinleneyim. Üç dakikada iki balık daha tutuverdi.
28 Önemli:
Orduda ve halk arasında Mustafa kemal adı tamamen yayılmıştır. O her tarafta bozgunlar verdiğimiz, her taraftan çekildiğimiz korkunç harb yıllarında karanlık içinden yol gösteren bir yıldız gibi parlıyordu. Bu şöhretini bile çekemeyenler, o zamanlar çıkan resimli bir harb dergisinde, Mustafa kemal in basılmak üzere bulunan resmini çıkartmak emrini verdiler ve onun yerine, alman generalinin resmini bastılar. Ne var ki artık onun dehasına, karakter kuvvetine, yiğitliğine inanmayan da kalmamıştı. O nişanlarını ve madalyalarını ordu ve halk saygısını politika yollarından değil, şerefli meslek ve ahlak başarılarıyla kazanıyordu. Savaş içindeki sefaletler ve cephelerdeki bozgunlar halkı ve aklı erenleri, iktidardan soğutmuş olduğundan gönüller harb politikasının ve başta olan hükümetin muhalifi de olduğunu bildikleri Mustafa kemal e dönmüştü. Resmi edebiyat elinden geldiği kadar onu unutturmağa ve gölgede bırakmağa uğraşıyordu. Fakat o ölüm günlerinde bu büyük askere görev vermekten de kimse kaçınamıyordu. Oysa ki o vazife aldıkça başarıyor ve yeniden parıldıyordu.
30Önemli:
Kış, “ her yanına yerleşebilmek için rüzgarlarını poyraz, yıldız poyraz, mystro, dradumana, gün doğusu, batı karayel, karayel şeklinde seferber ettiği zaman; öteki yakada yaz daha henüz pılını pırtısını toplamamış, oldukça mahzun göçmen gibi bir kenara oturmuştur. Gitmekle gitmemek arasında sallanır bir halde, elinde pasaport, çıkınında da üç beş altın bekleyen bu güzel yüzlü taze göçmen kızını benden başka bu adada seven hemen hiç kimse yoktur, diyebilirim. Övünmek için değil. Artık herkesin yeni başlayacak olan altı yedi aylık soğuk hayata kendini şimdiden hem alıştırmak ve hem de hazırlamak için bir şeyler yapmaya çalıştığı bu tür günlerde ben; tembelliğim hep kaçanı kovalayan huyumla yazın, o taze göçmenin peşine düşmüş ,onu yakalamaya çalışmışımdır. Nerede yakalar isem orada kuracaklayıveririm onu. Kimi bir çamın gölgesinde durgun ve güneşsizdir. Kimi ise çimenlikte bütün eski heybetiyle daha yeni başlamıştır. Daha yazın parça parça, liyme liyme, bohça bohça eşyalarıyla gitmek için fazla telaş etmediği o yakada hiç ev yoktur. Yalnız bir tek kır kahvesi vardır. Bu kır kahvesinin tahta masaları üstünde karıncalar gezer, sinekler kahve fincanının etrafına bir iner bir çıkar. Etrafta sesler artık kesilmiştir.
31 Önemli:
Nasrettin hoca, yedi asırdan beri dünyaya gülen o koca adam. ona her yerde bir beşik ve her devirde bir mezar gösterilir. Amma o bunlardan hangisinde sallandı büyüdü? Bu gün de nerede yattığını Allah bilir. Bizim bir bildiğimiz, bir duyduğumuz var o bu gün bir kolu doğuda, bir kolu batıda ve ruhu ebedilikle bir başlatır. O bu dünya durdukça duracaktır. Bu ne sihirdir, ne keramet; ne de şöyle bir el çubukluğu marifet. Nasrettin hocayı bu ölmezliğe eriştiren gülen yüzü, tatlı dilidir. Biri gönlün yaylası, biri de yaylanın güneşidir. Zaten adam dediğin ya yüzünden belli olur ya sözünden. Kötü adan acı soğan sözlü ve kara bulut yüzlüdür. Bu kara gülmezlerin yüzlerinden düşen yüz parçaya bölünür. Saya yağı ile yağlar, çakır dikenli dağlar. Halbuki iyi adam tatlı dilli güler yüzlüdür. Bu güleç yüzlü adamların yüzlerinden nur mu dedin nur akar. dillerinde de bal mı bal damlar. Hele de hocanın ne gözünde bir karartı vardır ne de yüzünde bir morartı; alnının ortası bile güleç ve şendir. İlle de dili alimallah kaymak çalıverir balın üzerine. Gayrı onun sözüne, sohbetine, dediklerine doyulur mu? Hanları hanümanları cümle alemi ağzına baktırır. Her yiğidin bir yoğurt yiyişi vardır. Onunda huyu bu dobra konuşmak. Bir laf dilinin ucuna geldi mi öyle vezir vüzera gibi yut gitsin etmez. Lakin parmağım gözüne kör kadı hesabı değil, şöyle tam yerine ve dengine getirir ve taşı da gediğine öylesine güzelce oturtuverir.
32 önemli:
Ferdin fikri hayatındaki hürriyet haklarında birisi de vicdan hürriyetidir. Her fert istediğini düşünmek, istediğine inanmak, kendine mahsus siyasi bir fikre malik olmak, intihap ettiği dinin icabetini yapmak ve ya yapmamak hak ve hürriyetine maliktir. Kimsenin fikrine ve vicdanına hakim olunamaz. Vicdan hürriyeti mutlak ve taarruz edilmez. Ferdin tabii haklarının en mühimlerinden biri tanınmalarıdır. Medeniyetin geri olduğu cehalet devirlerinde fikir ve vicdan hürriyeti tahakküm ve tazyik altında idi. İnsanlık bunda çok zarar görmüştür. Bilhassa din muhafızlığı kisvesine bürünenlerin hakikati düşünebilenler, söylenebilenler hakkında reva gördükleri zülüm ve işkenceler insanlık tarihinde daima kirli facialar olarak kalacaktır. Türkiye cumhuriyetinde her reşit dinini intihapta hür olduğu gibi muayyen bir dinin merasimi de serbesttir. Yani ayin hürriyeti masundur tabiatıyla ayinler asayiş ve umumi adaba muğayir olamaz. Siyasi nümayiş şeklinde de yapılamaz. Mazide çok görülmüş olan bu gibi hallere artık Türkiye cumhuriyeti dahilinde bilumum tekeler ve zaviyeler ve türbeler kanunla set edilmiştir. Tarikatlar lağvolunmuştur. Şeyhlik, dervişlik, çelebilik, halifelik, falcılık, büyücülük, türbedarlık vs irtica membaı ve cehalet damgalarıdır. Türk milleti böyle müesseslere ve onların mensuplarına tahammül edemezdi ve etmedi.
33 önemli:
Atatürk yüksek zekalı bir insan olduğu için şartlar olgunlaşmadıkça fikirlerini ortaya atmaz; zamanı gelmemiş ise ortaya atılmazdı. Yoksa çoktan harcanıp gideceğine şüphe yoktu. Sabretmeyi, günü beklemeyi bilmiştir. Atatürk ün ideali ne idi? Bu ikiye ayrılabilir. Memleketi ve milleti için idealleri tam manasıyla medeni bir Türkiye ve medeni bir türk idi. Zaferleriyle ve inkılaplarıyla bunu sağlamıştır. İnsanlık için idealı harbsiz ve bütün milletlerin kardeşçe yaşayacakları bir dünyanın yaratılması idi. Yurtta barış cihanda barış; onun sözüdür. O bu sözünde samimi idi. İlk dünya savaşından sonraki idareciler sivildirler. Fakat mareşal üniforması giymişler ve ölünceye kadar da üniformalarını çıkarmamışlar. Milletlerini savaşa hazırlamışlardır. Atatürk ise asker ve mareşaldi. Zaferden sonra üniformasını çıkardı, sivil elbise giyindi. Daima barış anlaşmaları ve barış tertipleri yaptı. Hatay gibi canını sıkan bir vatan meselesini bile barış yolu ile halletmek, türk kanı döktürmemek için kendini yordu. Bu da hastalığını ağırlaştıran bir sebep olmuştur. Atatürk esir milletlerin kurtuluşlarını her zaman desteklemişti. Bir sabah şafak söküyordu. Atatürk şimdi doğacak güneşe bakın dedi. Ufukta günün ilk ışıkları belirlemişti. Şimdi günün ağardığını nasıl görüyorsam; uzaktan bütün şark milletlerinin uyanışlarını da öyle görüyorum dedi. Atatürk istiklal savaşı kazanarak şark
milletlerini uyandırdı
34 önemli:
İnsanlar giderlerini gelirlerine göre düzenlemek ve yapmak zorundadırlar. Bir çocuğumuzun geliri çok çeşitli olan ihtiyaçlarımızın tamamen temin edilmesine yetmez. Sağlığımı korumak ve gerekli kaloriyi alabilmek için zorunlu ihtiyaçlara yeteri kadar para ayırmak zorundayız. Bunun için bir gider planı hazırlanması ve bu plana göre harcamaların kaydı ve izlenmesi gerekir. Ufak bir iş yeri sahibinin işe başladıktan bir süre sonra koyduğu sermayenin dağılan durumunu bilmesi gerekir. İşte bu kimse elinde mevcut para ve malı hesaplamakla sermaye durumunu iyice tespit edemez. Bu tacirin veresiye yapmış olduğu alış verişlerden alacaklarını ve borçlarını şahıs kıymet ve miktar olarak izlemesi, alacakları arasında tahsili şüphelileri bilmesi gerekir. Alış verişlerden hasıl olan karı veya zararı ve giderleri basit bir şekilde ortaya çıkarması gerekir. Bunun içinde belgeler düzenlemek, defterler üzerinde kayıtlar yapmak zorunda kalır. Gerekli belgelerin düzenlenmesi ve defterler üzerinde kayıtların yapılması, muhasebe işi ve konusudur. İşletme genişleyip iş hacmi artınca da iş bölümü yapılması ve memur muhasebeci, veznedar gibi elamanlar alınması, muhasebe düzenlenmesi, yapılması zorunluluğu doğar. Yapılan işlemlerin hesap planına dayalı ve metotlu olarak; kayıt takip ve kontrol edilmesini sağlamak muhasebenin ve işletmelerin mali ekonomik ve hukuki durumları hakkında sağlıklı ve tam bilgi edinilmesini sağlamak muhasebecinin amacı olmakta; bu amaca erişebilmek için çalışılmaktadır.
35 Önemli:
Türk dilinin özündeki zengin hazinenin gün ışığına çıkarılması, bütün Türk milletinin başta gelen milli görevlerindendir. Bu görevi gerçekleştirme yolunda ilk adımları Türk dil kurumunun kurulması ve dil kurultaylarının düzenlenmesiyle atan Atatürk, Türk dilinin kendi benliğine, aslındaki güzellik ve zenginliğine kavuşması için bütün devlet teşkilatımızın dikkatli olmasını vurgulamış. Dil konusunun herkesi ilgilendirmesi gereken bir devlet meselesi olduğuna dikkati çekmiştir. Atatürkçülük te Türk dilinin sadeleştirilmesi, zenginleştirilmesi ve kamuoyuna bunların benimsetilmesi için her yayın vasıtasından faydalanmalıyız. Her aydın hangi konuda olursa olsun yazarken buna dikkat edebilmeli, konuşma dilimizi ise ahenkli güzel bir hale getirmeliyiz. Türk dilinin kendi benliğine kavuşması, zenginliklerinin ortaya çıkarılması ve sadeleştirilmesi yolunda devletin öncülüğünde başta türk dilini en iyi kullanması gereken aydınlar olmak üzere her türlü yayın araçlarıyla çaba gösterilmesi gerekmektedir. Dil konusunda bilinçli çalışmalar yapılarak türk dilinin yabancı dillerin etkisinden kurtarılması, dilde var olan zenginliklerin araştırılarak ortaya çıkarılması milli bilinç ve kültürel bağımsızlık açısından zorunludur.
36 Önemli:
Atatürk ün ideali milletin kendi kendisini idare etmesiydi. Millet kendi iradesine tam olarak sahip olmalı idi. Millet iradesi mukaddesatçı medrese takımının ve irticacın Allah adına baskısından kurtulmalıydı. Milletin vicdanı ve kafası hür olmalıydı. İşte Atatürk bütün otoritesini; millet iradesini ve inancını kendi diktaları altında bulundurmakta direnen bu sınıfa karşı kullanmıştır. O benim siyasi hayatımda bir taraflı olarak her zaman aradığım ve arayacağım temel; laik cumhuriyettir demiştir. Bu nedenle ilk çıkarılan inkılap kanunlarından biri öğretimin birleştirilmesi kanunudur. Atatürk eğitim ve öğretimin birleştirilmesi ilkesinin hemen uygulanmasını lüzumlu görüyoruz; bu yolda gecikmenin zararları ve bu yolda acele etmenin ciddi ve derin yararları kararı çabuk almamızı gerektirmektedir, demiştir. Türkiye’nin maarif siyasetini her derecesinde açıkça ve hiçbir kuşkuya da yer vermeyen kesinlikle ifade etmek ve uygulamak gerekir; bu siyaset her manasıyla milli olmalıdır diyerek, eğitimde birliği sağlamanın önemini belirtmiştir. Bu kanunla bütün ilim ve öğretim kuruluşları milli eğitim bakanlığının idaresine bırakılmış, medreseler ve okullar bu bakanlığa devredilmiş ve bağlanmıştır. Din uzmanları yetiştirmek üzere ilahiyat fakültesi, hitabet ve imamet gibi din hizmetlerinin yerine getirilmesiyle görevli memurların yetiştirilebilmesi için ise ayrı okullar açılması yetkisi de yine bu kanunla milli eğitim bakanlığı’na verilmiştir.
37 Önemli:
Mustafa kemal bu işi de başardı. Ankara da komisyona yeni bir yazı alfabesi yapma görevini verdi. Herkes düşünüyordu; bir millet yazısını nasıl değiştirebilir? Ne kadar zamanda değiştirebilir? Ne düşündü arkadaşlar süre meselesi için diye sordu. Beş yıl diyen var, on beş diyen var. Birkaç sene okullarda iki yazıyı bir arada öğretmelidir. Önce yarımşar sütundan başlayan gazeteler de beş yılda bütün gazeteyi kaplamak üzere yeni yazı ile basılan kısımlarını artırmalıdırlar; diyorlar. Yüzüme baktı ve çocuğum, dedi; bu ay üç ayda olur, ya da hiç olmaz. Gazetenin yeni yazı kısmını hiç kimse okumaz. Herkes sadece eski yazıyı okur. Bir harb bir buhran çıktı mı, inkılap da düşer, demiş idi, Sarayburnu parkında bir gece halka bu inkılabı da haber verdikten sonra yola çıktı. Yer yer dolaştı halka öğretmenlik etti. Sonuçta bir iki sene içinde yeni yazıyla okuyup yazanların sayısı eski yazı ile okuyup yazanları geçti. Sonra dil konusunu ele aldı. Mustafa kemal büyük bir tarihi ve bağımsız bir dili olmadan bir milletin büyük olmayacağını bilirdi. Türk dil kurumunu dil konusu, dilin işlenmesi ile görevlendirdi. Eskiden Türkçe hiç yeni bir kelime, yeni bir terim türetemezdik. Geçmişin gelenek ve görenekleri içinde dağılış ve batış kaderine boyun eğen Türklük bu inkılaplarla gelecek zamanlara doğru kanat açmaya başlıyordu.
38 Önemli:
Şimdi öğleden sonra saat dört. İkinci gazze muharebesinin üçüncü ve son gününü bitirmek üzereyiz. Düşman son hücuma kalkacak. On birinci bölük, siperinde günü telaşsız geçirdi. Sonra düşmanın en şiddetli hücumlarını püskürttü. Barut ve demirden kürelerin müthiş bir patlayışı var. Ansızın geniş bir saha kalın dumana boğulur, güneşin ziyası söner; sonra açılan dumanın altında düşman dalgalarının boşluğu görülür; düzgün kıtalar sendelerler ve telaş gösterirler. Bir bomba siperin önündeki toprağa düştü. Ve yanlış toz kalktı. Bir er fırlayıp bombayı omzuna aldı ve düşmanın bir saniye kesilmeyen ateşi altında siperine döndü. Bu sefer bomba hakiki hedefini de buldu. Tarih böyle kahramanların ismini yazmaz; fakat Gazze muharebesinin son gününü görenler on birinci bölüğün ismini unutmazlar. Bir çok kıtamız sonradan aynı siperde çarpıştı. Amma hepsi siperi on birinci bölük siperi ve küçük tepeyi bomba tepesi diye andılar. Haziranın en ziyade sıcak günündeyiz. Düşman mermilerinden bazıları ölçülecek. Nefere emrettim ve nefer hiç tereddütsüz siperden çıktı, topçu ateşi ve makineli ateşi altında; kocaman yirmi dörtlük bir gemi topu mermisini kazması ile çıkardı. Mermiyi ölçüp karargahıma dönerken kendi kendime hep bu neferi düşünüyordum. Çünkü bu adam o top ateşi ve yeri yalayan piyade ateşi altında, muhakemesiz ve sendelemeksizin hayatını feda etti ve hiç bezginlik göstermeksizin öyle bir iş yaptı ki bunun faydası da zararı da onun kendisi için meçhuldü.
39 Önemli:
Çizelge yaparken satırlara aralıklı olarak nokta konulabilir. İlk satırın son harfinden sonra bir kez aralık çubuğuna vurulup nokta konulur; tekrar aralık çubuğuna vurulup nokta konularak sıra noktalara devam edilir. Bütün satırlardaki noktaları alt alta getirmek için birinci satıra konulan ilk noktanın, bölmeli cetvelde hangi sayının hizasına geldiğine bakılır. Sayı tek ise diğer satırlarda da ilk noktalar tek sayı hizasından; çiftse çift sayı hizasından başlanarak yazılır. Eğer bir satırda aralık çubuğuna vurulduktan sonra ilk nokta denk gelmiyorsa, bir kez daha aralık çubuğuna vurulduktan sonra yazılmış olur. Bu süratle bütün satırlardaki noktalar alt alta gelmiş olur
40Önemli:
Her zamanki gibi bu kez de o’nun dedikleri doğru çıktı. Düşman ordusu başlarında kralları olarak geldikleri yerlere döndüler. Meclis bu zafer üzerine Mustafa kemale gazilik unvanını ve mareşallik rütbesini verdi. Gazi Mustafa kemal Sakarya da çarpışan askerlere bir beyanname yazdı. Askerler kurtuluş için yaptığınız bu savaştan çok daha önceleri sizi başka meydan muharebelerinde de tanımıştım. Dünyanın hiçbir ordusunda yüreği seninki kadar temiz seninkinden sağlam askere rastlamamıştım. Her zaferin mayası sendedir. İnancınla ve imanınla hiçbir korkunun yıldıramadığı demir gibi sağlam ve temiz kalbinle düşmanı nihayet alt eden büyük gayretin için minnet ve şükranımı söylemeyi nefsime en aziz borç bilirim. Sizin gibi komutanları askerleri olan bir milletin yabancıya köle olması mümkün değildir, diye yazdı. Sakarya artık savunma vuruşmalarının sonu idi. Düşman bir daha taarruz edemeyecekti. Çekildiği hatlar karşısında toplanmak ve son darbeyi indirmek lazımdı. Düşman son hücumda aldığı bütün yerleri bırakıp çekildi.
41 Önemli:
Gurur tahtında oturup tahammülü olmayan bir kimse hükümdarda olsa tacı ona haramdır. Savaşta sebat göster demem de öfkelendiğin vakit öfke ve gazap gösterme derim. Akıllı kimse tahammül eder. Asıl akıllılık hışımlanmamaktır. Çünkü sabırsızlık ve hışım insana bir düşmandır; pusudan bir kere fırladımı ne insaf kalır, ne din kalır ne de Allah korkusu. Bu gök kubbe altında öfke gibi bir koca dev görmedim. Ondan melekler bile ürküp kaçarlar. Öfke baldan tatlıdır derler. Öfkeye ve gazaba kapılmak kolaydır, insana tatlı gelir. Sonunda ise yaralanırsın; pişman olursun ya da kalp kırarsın.
42 Önemli:
Okullar sadece bilgi aktaran, ilim veren kuruluşlar olamazlar. İnsanlığa hürmet, millet ve memleket sevgisi, şerefli ve bağımsız yaşama isteği de okulda öğretilir. Bilgili ve feyizli olarak yetişen gençler, bağımsızlık tehlikeye düştüğü zaman, onu kurtarmak için takip edilmesi uygun olan doğru yolu da okulda öğrenirler. Memleket ve milleti kurtarmaya çalışanların da aynı zamanda mesleklerinde birer namuslu uzman ve birer bilgin olmaları lazımdır. Bunu sağlayan okuldur. Ancak böylece her türlü teşebbüsün mantıklı sonuçlara ulaşması, başarıya erişilmesi mümkün olur. Rehberimizin daima müspet ilim ve teknik olması lazımdır. Memleketi ilim, kültür, ekonomi ve imar sahasında yükseltmek, milletimizin kabiliyetini geliştirmek ve gelecek nesillere; sağlam, değişmez ve olumlu bir karakter vermek gerekir. Bu da öğretmenle öğrencinin bilgiyi, doğruyu aramada, bulmada aynı arzu ve heyecanı duymalarıyla sağlanır. Milletimiz çok büyük fedakarlıklarla bağımsızlığını kazanarak bu cumhuriyet idaresini kurdu. Cumhuriyet; disiplin, çalışkanlık, doğruluk, fikir ve vicdan hürriyeti, hakimiyetin kayıtsız şartsız millete olması gibi prensipler üzerine kuruludur. Eğitim sayesinde de fikren, ilmen, fennen, bedenen kuvvetli ve yüksek karakterli insanlar yetiştirilebilir. Ancak böyle yetişmiş insanlardır ki fazilet rejimi olan cumhuriyet hürriyeti koruyabilirler. Eğitim bir süs ve başkalarına üstünlük taslama ve hükmetme vasıtası veya medeni bir zevk olamaz. Eğitim medeni hayatta başarılı olmayı sağlayan pratik, kullanılması kolay ve mümkün bilgileri veren, anlayış kazandıran, en doğru şekilde düşünmeyi öğreten, milli şuuru kuvvetlendiren bir vasıtadır. Eğitim toplumun ihtiyaçlarına cevap vermeli ve çağdaş olmalıdır. Kalkınmanın, medeniyet yolunda başarıyla ilerlemenin sırrı; aklın ve ilmin yol göstericiliğidir. Ancak bilim milletlerarası, eğitim ise millidir. Eğitim milli olduğu takdirde bir milleti hür, bağımsız, şanlı ve yüksek bir cemiyet haline yaşatır. Türk milletinin varlığıyla, birliğiyle ve hakkıyla çelişen bütün yabancı unsurlarla savaşmanın lüzumuna her Türk vatandaşı yürekten inanmalıdır. Cumhuriyete ve bağımsızlığımıza karşı olan her türlü fikir ve ideolojiyle savaşmak zorundayız. Savaşma da yalnız topla tüfekle olmaz. Bunun için gerekli olan kültür değerleri ve manevi değerlerle teçhiz edilmemizi, milli ve çağdaş eğitim sağlayacaktır. Kuşaklar arasında köprü kurulmasını sağlayan eğitim, Türk milletinin daha güçlü, daha refahlı olmasında ve insanların mutluluğunda Türk devletinin milli davalarının ve ideolojisinin anlaşılmasında daima önemli bir faktör olarak kalacaktır.
43Önemli:
Sekreter amirinin sağ koludur. Ve bu durumda da amirinin yapmaya vakit ve imkan bulamadığı işleri yapar. Tipik bir sekreterin iş saatinin başlamasından önce büroya gelmesi ve amirinin masasının koltuğunun temiz olmasını, dolma kaleminde mürekkep bulunmasını, kalemlerinin yontulmuş olmasını, sigara tablasının temizlenmiş olmasını sağlamakla başlayan günlük işlerini gözden geçirelim. Ayrıca bütün bunların çalışma saatinden evvel yapılması gerektiğini de unutmayalım. Bundan sonra sekreter kendi masasına gider aynı temizlik kontrolünü bu kez kendisi için yapar. Sonra da dikte alabilmek için stenografi defterini temiz bir sayfa çevirmek ve tarih atmak suretiyle hazırlar. Takvimini, randevu bloknotunu kontrol eder ve amirine günlük mühim işleri hatırlamak üzere notlar yazarak masasının üstüne bırakır. Kullanılacak malzemelerin yeterli olmadığına ve küçük kasanın durumuna bakmak gibi gündelik işlerine devam eder. Telefon konuşmaları olduğu takdirde herhangi bir konunun özünü kavrar; bu konuyu çabuk ve doğru olarak not eder ve telefonda düzgün ve ahenkli bir sesle konuşur. Amir geldiği zaman bir gülümseme ve nazik bir günaydınla karşılar. Telefon mesajlarını alır ve günün randevu ve çalışma programını uygulamaya koyulur. Mektupları açmadan önce gözden geçirerek kişisel olanları ayırır. Öbür mektupları dikkatle açar. Mektubun eki varsa mektuba iliştirir. Mektuplardan istenen bilgi varsa dosyalardan çıkarır. Hepsini amirine götürür. Amir sekretere dikteler verir. Sekreter bunu bildiği için dolma kaleminin ve yedek kalemleri ile not defterini hazır tutar. Dikteden sonra mektupları yazar; diğer yazı işlerini yapar. Çevirme yaparken veya mektup yazarken yazım ve dilbilgisi kurallarına dikkat eder. Eğer gerekiyorsa mektuplardaki hesapları denetler. Bu işi yapabilmesi için dört işlemin nasıl yapıldığını. Yüzdelerin ve karların nasıl yazıldığını ve ondalıklarla kesirlerin nasıl kullanıldığını bilmesi gerekir. Bazı mektupları da sadece amirinin verdiği bazı açıklamalara dayanak kendi kendine yazar. Bütün bunları nezaketle ve siyasetle yapmaya çalışır. Sekreter büroya gelenlere karşı da çalıştığı müessesenin temsilcisi sayılır. Çalışma saatlerinden sonra yazı makinesini temizler, örtüsünü örter. O gün tamamlanamayan işleri takvime yazar. ve böylece günlük çalışmasını bitirir. İşlerini yaparken iş hakkında iyi ve temel bir anlayışının olması gerekir. İş hayatında geçen esas terimlerin anlamını kavraması gerekir. İşin nasıl yürüdüğünü ve ne amaçla kurulduğunu bilmesi kavraması lazımdır. Okuma yazma ve hesaba ait temel ve yeterli dilbilgisi olmalıdır. Heceleme, noktalama işaretleri, dilbilgisi hakkında bilgisi olmalı ve düzgün bir el yazısıyla yazabilmelidir. Konuşması gerek şahıslarla konuşurken ve gerekse telefonda her zaman ahenkli ve nazik olmalıdır. Sekreterin bu genel becerilerden başka her şeyden evvel bir çok teknik becerileri de olmalıdır. Doğru ve hızlı olarak yazı makinesinde yazmak, stenoyla hızlı olarak not almasını bilmek, dosyalama ve muhasebe kuralları hakkında bilgi sahibi olmak, mektupları düzenleyebilmek kabiliyeti ve basit büro idaresi. sekreterlerin işten çıkartılmalarında en baştaki neden kişilik zayıflığıdır. Bir amir; sekreterin daktilografi ve stenografisindeki ufak noksanlara göz yumabilir. Fakat sekreterin direktiflere uygulamasını; hatasız düzenli bir çalışma planlamasını bilen uysal, sadık ve her şeyden önce yerinde söz söylemesini ve hareket etmesini bilen ihtiyatlı, temkinli, nazik ve hoş görünüşlü bir şahsiyet olmasını ister. Sekreterler genellikle büro işleri üzerinde ve bunların çeşitlilikleri üzerinde tecrübe kazanmışlardır. Sekreterliğe başlamadan önce stenograflık muhasebe memurluğu, daktilograflık dosya memurluğu ve bir çok başka görevlerden terfi etmişlerdir. Sekreterin sorumluluğu geniştir; tam belirli de değildir. Bu nedenle çok özen gerektirir. Yalnız seçkin bir beceri yetenek, eğitim ve deneyime sahip olan memurlardır ki ehliyetli bir sekreterin nasibi olan kazanç ve itibara da erişmiş ve iş hayatında mutluluğu tatmış olabilirler.
44 önemli:
Büyük küçüğe kadın erkeğe el uzatır. Büyük ya da kadın el uzatmazsa karşısındaki kendiliğinden el uzatmamalıdır. Tanışmalarda tebessüm edilir. Bir ziyafet sofrasında bir hanım, eğer tanımadığı bir erkeğin yanına düşerse ismini vermeden onunla konuşur. Erkek isim verirse kendisi de ismini söyleyebilir. Yolda veya bir taşıtta selamlaştığınız bir kimseyi yanınızda bulunana takdim etmeyiniz. Sokakta rastladığınız bir tanıdık ile konuşurken beraber yürüdüğünüz bir şahıs var ise onun sizden birkaç adım ötede beklemesi uygundur. Kadınla yürüyen bir erkek yanındakinden izin alıp durmazsa karşıdan gelen yalnız erkek kesinlikle durmamalıdır. Erkek kadını sağına alarak yürür. Sağ taraf tehlikeli ise kadın sola alır. Bazı yerlerde sigara içilmemelidir. Hasta ve çocuk yanında yatak odasında kapalı yerlerde büyüğün huzurunda cenaze töreninde misafir karşılarken ya da misafir gidilen yere girilirken asansörde ve ibadet yerlerinde yolda bir bayanla yüründüğü ya da konuşulduğu zaman erkek de sigara içemez. Bir hanımın sokakta sigara içmesi yakışık almaz. Genç bir erkek akraba olsun yabancı olsun şapka çıkarmadan genç bir bayana selam veremez. Şapkasını çıkaran ayrıca başını eğerek selam vermez. Toplu yerlerde çiklet çiğnenmez. Tiyatroda koltukta oturanların önünden geçip yerinizi almaya giderken; yüzünüzün ve vücudunuzun sahneye dönük olması gerekir. Yani sırtınız geçtiğiniz sırada oturanlara dönük olarak dar yolu geçip yerinize oturmuş oluyorsunuz.
45 Önemli:
Dünya işleri ile din işlerini birbirine karıştırmak dönen dünyayı durdurmaya kalkışmak demektir. Dünya döner durmaz. Onun üzerinde yaşayıp da duran milletler ise yürüyenlerin ve ilerleyenlerin kölesi olurlar. Laik düşünce benimsenmeden ve laiklik gerçek anlamıyla uygulanmadan gerçek insan olmaya ileri toplum olmaya çağdaş devlet olmaya imkan yoktu. Türk inkılabında laiklik sosyal hayatı kökten değiştiren, toplumun bütün kurumlarına dini yönden bağımsızlık kazandırmayı amaç edinen bir hareket olmuştur. Medeni milletler önünde saygınlık kazanmak isteyen Türk milletinin çocuklarına vereceği eğitimi mektep ve medrese namında birbirinden büsbütün başka iki çeşit kuruluşa teslim etmeye katlanabilir miyiz? Eğitim ve öğretim birleştirilmedikçe; aynı fikirde ve aynı zihniyette kişilerden meydana gelecek bir millet yaratmaya imkan aramak; olmayacak şeylerle abesle uğraşmak olmaz mı? Çağdışı bir eğitim düzeni olan medrese eğitiminin değiştirilip eğitimimizin laik ve ilerici esaslara göre kurulması da Cumhuriyeti başarıya götüren bir yol olmuştur. Türk milletini kalkınmış duruma getirmek onu sağlam bir bünyeye kavuşturmak eğitim ve öğretime çok önem verilmesine bağlıdır. İşte bu nedenle eğitim ve öğretimin birleştirilmesi okul-medrese ikiliğinin kaldırılması laikliğin eğitime uygulanması demektir. Büyük meselemiz en medeni ve en mutlu bir millet olarak varlığımızı yükseltmektir. Bu yalnız kurumlarında değil düşüncelerinde de temelli inkılap yapan Türk milletinin dinamik bir ülküsüdür.
46Önemli:
Merkez bankaları kredileri düzenlemek, para basmak yani banknot çıkarmak ve gerektiğinde banknot çekmek suretiyle para kıymetine ve o yoldan bütün malların değerine etki yapabilmek durumunda bulunan bankalardır. Bu bankalar yalnız memleketin iç ticaretine değil, dış ticaretine de etki yapmakta kesin bir role sahiptirler. Merkez bankaları bir bankalar bankasıdır. Bu nedenle merkez bankaları senedat ve kambiyo işlerinde bütün bankaları kendi politikalarını izlemeye zorlayabilmek ve bütün para piyasasına hakim olabilmek görevini de taşımaktadırlar. Bugün her memlekette para piyasasını merkez bankaları denetlemektedir. Devlet daha çok demokrat memleketlerde siyasal bir çok baskıları karşılamaktadır. Her taraftan devletin kredilerle sanayi ve ticaret hayatına yardım etmesi, tarıma kooperatiflere kredi vermesi beklenmektedir. Devlet elindeki bir bankayı siyasetin baskılarından, isteklerinden kurtarmak güçtür. Kar amacına dönük olmayan ve giderlerini bütçe üzerine yükseltebilen bir bankadan istenebilecek yardımların hududu yoktur. Hemen daima sermayeyi donduran bu gibi işler ise mevcudu seyyal bir durumda tutmak zorunda bulunan bir banka için oldukça büyük bir riziko sayılır.
47 Önemli:
İnsanoğlu binlerce yıldan beri bildiği ve yediği ekmeğe tarihin her çağında en kutsal değeri vererek bunu çeşitli şekillerde ifade etmiştir. Ekmek çok tanrılı devirlerde bile kutsal değerini korumuştur. Çok eski çağlardan beri ana besin maddesi sayılan buğdayın yeryüzündeki tarihi kesin olarak bilinemiyor. Ancak insanların bu bitkiyi tanıyıp cevherini bulması ve bundan nimetlerin en büyüğü, en kutsalı olan ekmeği elde etmesi altı, yedi bin yıllık bir geçmişe dayanıyor. Taş devri insanları ekmek yapmasını bilmiyorlardı, fakat buğday tanelerinin tadını almışlardı. Taneleri çiğ olarak ya da kızgın taşlar üzerinde kavurup yemekte idiler. Sonra bu taneleri haşladılar. Daha sonra ise taneleri pişirdiler, suyunu süzüp kurutmaya da başladılar. Tarihte ekmeğin ilk kez ne zaman çıktığı da bugün kesin olarak bilinmiyor.Ancak Babillilerle Mısırlıların Milattan Dört bin yıl önceleri hamura maya katarak ekmek yapmış olduklarını ise bugüne dek bulunan kalıntılardan öğrenebiliyoruz.
48 önemli
Kamusal yazılar Türkiye Cumhuriyeti resmi dairelerince haberleşme amacıyla yazılan yazı türüdür. Resmi yazılar şekil bakımından iş yazılarına çok benzer. Ancak hitap ve saygı kısımları bulunmaz. İmza bölümü blok mektuplarınkine benzer. İç yazılarından farklı olarak, gereği için kısmı vardır. Bu kısımda yazıda bahsedilen işi yapacak olanlar belirtilir. Gizlilik derecesi sayfanın başına ve sonuna; çok gizli, gizli, özel, kişiye özel, hizmete özel şeklinde yazılır ve damgalanır. Öncelik ve çabukluk dereceleri de başta ve sonda yazı ile veya damga ile belirtilir. Resmi yazılar, yazan ve gönderilen makamın derecesine göre değişen belirli ifadelerle belirtilir. Kısa resmi yazılar, ufak ara değişiklikleriyle yarım sayfaya yazılır.
49 Önemli:
Bir hanımın, hiçbir yerde erkeğin solunda oturmaması gerekir. Otomobilde de bu kural aynıdır. Şayet otomobili şoför kullanıyorsa araba sahibi arkada, direksiyonun arkasına düşen yere değil; önü açık, boş kalan yerin hizasına oturur. Yemekli vagonda, bayanlar trenin gidiş yönüne yüzleri dönük olarak otururlar. İki hanın yan yana oturur. Bayan tekse pencere kenarında oturur. iki arkadaş karşı karşıya otururlar. Yapamayacağınız bir şeyi yaparım demeyin; vaadde bulunmayın. Önemli ya da önemsiz, eğer bir söz vermişseniz, sözünüzü mutlaka tutun. Yaşamın daha anlamlı olması için, görgü kuralları insanlara yardımcı olur. Görgü kurallarına uymak, aşırı kibarlık veya çıtkırıldımlık değildir.Uzun bir zaman süresince oluşan bu kurallar, denemelerin sonucudur. Görgü kuralları memleketten memlekete farklılıklar gösterebilir. Ancak hepsindeki öz aynıdır. Bu da yasamayı daha kolay ve topluma uyumlu duruma getirmek ve insan sevgisi yaratmaktır. Kuralları; görüp, yaşayıp, okuyup öğreniriz.
50 Önemli:
Önceden izin verme kuralı, bütçenin onaylama işlemiyle ilgilidir. Yasama meclislerince, onaylama yolu ile önceden izin verilmemiş ise onaylanması bu meclislere ait olan hiçbir bütçe yürürlüğe giremez. Vergi, resim, harç adı altında özel kanunlarla tahsil edilmesi gereken devlet gelirlerinin bir kuruşu bile alınamayacağı gibi, devlet giderlerinin önlenmesi de mümkün olmaz. Bu kural, artık o derece genelleşmiştir ki önceden onaylama yeni ve modern bütçe tariflerinin için yer almıştır. Uygulama yılından önce onaylanan bütçeler üstünde yıl içinde yapılması gerekli olan değişikliklerin de yine bu kurala uyularak, önceden tasdike tabi tutulmak suretiyle, meclislerden izin alınması da gereklidir. Mali yıl içinde ek tahsisat alınması, fasıllar arasında aktarma yapılması ancak meclislerden önceden izin almakla kabil olur. Bizde de anayasa, bütçe ve muhasebe konularında , bu kuralın uygulanmasıyla ilgili hükümler bulunmaktadır. Bu tür kurallar meclislerce titizlikle gözetilir.
51Önemli:
Dört bin ve daha yukarı Romen rakamlarını yazmak için sayının üzeri çizilir Romen rakamı yazılıp üzerine çizgi çizilir silindiri ters yöne ve iki diş çevirip sekiz üzerindeki çizgiyle sayının üzeri çizilir ve silindir eski yerine döndürülür küçük Romen rakamları alfabenin küçük harfleriyle yazılırlar küçük Romen rakamları kitapların önsöz giriş gibi kısımlarında ve başlıkları numaralamada kullanılır küçük Romen rakamları dışında Romen rakamlarının hepsi büyük harf tuşuna basmak suretiyle yazılır Arabi rakamlar ise küçük harfte yazılır bunların birbirine karıştırılmaması gerekir Arabi rakamla on iki şeklinde yazılır yazmak tamamen yanlıştır bunu küçük harflerle şeklinde yazarsak yanlış olur çünkü bu okunacaktır bu hususlara çok dikkat edilmesi gerekir.
52 Önemli:
Günümüzden dört yüz yıl kadar önce, Piza şehrinde bir kilisede yapılan ayin sırasında, tepeden sarkan avizenin sallanmakta olması, çok kimsenin pek dikkatini çekmemişti. Hele başlangıçta daha geniş bir açıklık içinde salladığı, sonra sallantı yavaşladıkça açıklığında küçüldüğü, ancak bu geniş açıklığın da, dar açıklığında aynı eşit zamanlar içinde olduğu, yalnız bir kişinin dikkatini çekiyordu. Bu Galileo Galilei adındaki genç bilgindi. Bu avizenin sallantısı ile aynı uzunluğa ve aynı kitleye sahip tüm sarkaçların salınma sürelerinin eşit olduğu teorisini bulmuştu İzokran adı verilen bu teori, saatin ortaya çıkmasını sağlamıştı. Bu teoriyle ortaya çıkan pandül bu davayı halletmişti işte. Yaşadığı zamanı ölçme ve değerlendirme, insan zekasını en çok uğraştıran bir konuydu. Milattan yaklaşık bin yüz yıl önce Çinliler güneş saatini ortaya çıkardılar. Güneş saati basit bir çubuktan ibaretti. Güneşin durumuna göre, verdiği gölge ile zamanı anlıyorlardı. Bu alet yeryüzünde ilk saat olmuştu. Milattan altı asır önce Asurlular bu konuda başka önemli bir adım atarak su saatini buldular. Bu sistemde yetersiz kaldığından kum saati bulundu. İnsanlar mumdan ve urgandan da saatler yapıp zamanı ölçmeye çaba göstermişlerdi.
53 Önemli:
Ey Türk gençliği!
Birinci vazifen Türk istikbalini ve Türk cumhuriyetini ilelebet muhafaza ve müdafaa etmektir.
Mevcudiyetinin ve istikbalinin yegâne temeli budur. Bu temel senin en kıymetli hazinendir. İstikbalde dahi seni bu hazineden mahrum etmek isteyecek dâhili ve harici bedhahların olacaktır. Bir gün istiklal ve cumhuriyeti müdafaa mecburiyetine düşersen vazifeye atılmak için içinde bulunacağın vaziyetin imkan ve şeraitini düşünmeyeceksin. Bu imkan ve şerait çok namüsait bir mahiyette tezahür edebilir. İstiklal ve cumhuriyetine kastedecek düşmanlar bütün dünya da emsali görülmemiş bir galibiyetin mümessili olabilirler.
Cebren ve hile ile aziz vatanın bütün kaleleri zapt edilmiş. Bütün tersanelerine girilmiş. Bütün orduları dağıtılmış ve memleketin her köşesi bil fiil işgal edilmiş olabilir. Bütün bu şeraitten daha elim ve daha vahim olmak üzere memleketin dâhilinde iktidara sahip olanlar gaflet ve dalalet ve hatta hıyanet içinde bulunabilirler. Hatta bu iktidar sahipleri şahsi menfaatlerini müstevlilerin siyasi emelleriyle tevhit edebilirler millet fakrü zaruret içinde harap ve bitap düşmüş olabilir.
Ey Türk istikbalinin evladı! işte bu ahval ve şeriat içinde dahi vazifen Türk istiklal ve cumhuriyetini kurtarmaktır muhtaç olduğun kudret damarlarındaki asil kanda mevcuttur.
54 Önemli:
Atatürk gençliğin aşkı ve elden tutucusu idi.en genç yaşta bakanlar onun devrinde iktidara geldiler.bir gençte yetişme kabiliyeti görünce onu bu vatanda kendi kadar büyütmek için bütün imkanlarını kullanırdı bütün ümidi gençlikte idi nutkunun sonunda türk cumhuriyetini gençliğe emanet etmiştir son zamanlarda Hatay davası onun başlıca derdi idi. O yüzden uyumaz hasta hasta uzun yolculuklara çıkar milleti harbe sokmaksızın yabancılar elindeki bu türk toprağını vatanına katmak isterdi. Bir akşam umumi yerde rastladığı Fransız büyük elçisine yine bu meseleyi açmıştı. Bir ara beni üzüyorsun dedi Türkçe söylemişti salanda bu sözü duyan bir genç ayağa kalkarak Atatürk sen üzülme arkanda biz varız diye bağırdı. Atatürk başını sesin geldiği yana çevirdi. yüzünde bir sevgi açılışı vardı gözlerini gence ve arkadaşlarına dikerek biliyorum çocuğum bunu bildiğim için böyle konuşuyorum dedi bir geçit töreninde cumhuriyet okullarından yetişen gençleri gördükten sonra o akşam sofrada düşebileceği tehlikeden bahsedenlere Mustafa kemaller yirmi yaşındandır demişti o her gençte kendini görürdü
55Önemli:
Cetvel yapma düzeni şaryonun hareketini ve istenilen yerde durmasını sağlar bu düzeni kullanmak bize zaman kazandırır bir çizelgedeki sütunların arasındaki boşluk için her satırda sekiz on kez aralık çubuğuna vurmak her paragraf başında yedi kez aralık çubuğuna vurmak zaman alır halbuki bu düzeni yani tabülatör düzenini kullanmak istenilen noktaya şaryoyu bir anda getireceği için bize zaman kazandırır şaryoyu durak yapmak istediğimiz yere bazı makinelerde ise bir ilerisine getirip cetvel yapma tuşuna basarsak durak yapılmış olur tabülatör hareket tuşu veya çubuğu da şaryonun durak yapılan yere kadar hızlı bir şekilde hareketini sağlar cetvel silme tuşu ise yapılan durağı ya da durakları ortadan kaldırmakta kullanılır bir durağı silmek istersek hareket tuşuna basarız şaryo durak noktasında durunca da silme tuşuna basarız ve böylece o durağı silmiş oluruz.
56Önemli:
Başlıklar kağıda ya da yazıya ortalanıp yazılır kağıdın yatay orta noktasını buluruz şaryoyu buraya getiririz her iki vuruşluk yer için bir kez geri tuşuna basarız harfleri ve boşlukları içimizden söylerken geri tuşuna da basarız sonda tek harf kalıyorsa bu tek harf için geri tuşuna basmayız bu işlem bitince de başlığı yazarız yazının marjları eşitse başlığın kağıda ortalanması yazıya da ortalanması demektir geri tuşuna normal yazıda küçük parmakla basıyorduk başlık ortalamada ise avuç içini makinenin yanına ve başparmağı da geri tuşuna getiririz geri tuşu çok kullanılacağı için başparmağı kullanmak ve diğer parmakları temel sırada tutmak gerekir geri alma işlemi bitince başlığı yazarız istersek kağıdın yatay ortasına tabülatör durağı yapmak mümkündür.
57Önemli:
Okumaya veya basılmaya hazır bir yazının daktilo ile yazılmış son şekline manüskri denir manüskri için son müsvedde de denilebilir rapor makale ders notu nutuk ile tez ve manüskri şeklinde yazılır manüskriler iki ara ile yazılır paragraflar arasında fazla ara verilebilir sayfanın ortasına yazılan başlıktan sonra iki kez kol atarak metin kısmına geçeriz satır sonlarında kelimeleri bölmemeye çalışırız bu nedenle sağ marjın dışına birkaç vuruş yapabiliriz ya da daha marja gelmeden birkaç vuruş önce kolu atabiliriz kesme çizgisini az kullanırsak yazı hem daha güzel hem de göze daha güzel görünür sayfa sonu marjın aşmamak sayfanın sonuna kadar yazı yazıp manüskrinin görüntüsünü bozmamak için göstergeli kağıt tablasından sayfa sonuna ne kadar kaldığını izleriz sayfanın alt kenarında beş altı santim yukarıya ve sağ tarafa kurşun kalem ile ufak bir çizgi çizebiliriz yazarken çizgiyi gördüğümüzde birkaç satır daha yazı yazıp kağıdı değiştiririz
58 önemli
Kelime içinde bir iki harf atlanmış olabilir bütün yazıyı yeniden yazmamak için eksik harflerin araya sıkıştırılması mümkündür gereği kadar harf silinir başparmakla uygun şekilde geri tuşuna basılır parmak geri tuşunda tutulur sıkıştırılacak ilk harfe vurulur aynı şekilde diğerleri de geri tuşu yardımıyla sıkıştırılıp yazılır sıkıştırılacak harfe vurmadan önce şerit düzeninin beyaza getirilmesi yararlıdır harf uygun durumda ise bu kez siyaha getirilip yazılır tuşlara çok hızlı vurmadan düzeltme yapılmalıdır eğer kelime içinde fazla harf vurulmuş ise bu harften sonrası silinir iki kelime arasında iki vuruşluk ara bırakılmış olur birden çok fazla ara yazılmışsa harfleri yaymak gerekir bunun için yine geri tuşuna basılır bu kez harfler arasında biraz fazla ara verilmiş olur yanlış yayma ya da sıkıştırma ile düzeltilemiyor ise yazı yeniden yazılmalıdır.
59Önemli:
Mesaj atma
Telefonun yanında mesaj veya gerektiğinde dikte almak için bir kurşun kalemle bloknot bulunmalıdır ayrıca basılı mesaj kağıtlarını da bulundurmak gerekir
Alınan mesajın doğru açık ve okunaklı olması gerekir sekreter kendisini konuştuğu için kısa not alsa da bu not onun için bir anlam taşır fakat mesajı okuyacak olan için bu çok kısa olduğundan anlaşılmaz olabilir. Bekletme ve telefonu kapatma konuşanı bekletmek gerekirse bunun süresini ve nedenini belirtmek icap eder sadece bir dakika demek doğru değildir telefonu açan yani araya önce kapar amir ile konuşuluyorsa telefonu önce onun kapatmasını beklemek uygun olur.
60Önemli:
Daktilo silgileri sert kurşun kalem silgileri de yumuşak silgilerdir üstteki kağıt için sert silgi yani daktilo silgisi kullanılır alt kopyalar yani karbonlu kopyalar için yumuşak silgi kullanmak da mümkündür şerit çok yeni ise üst sayfada bulunan yanlış da önce yumuşak silgiyle silinerek boyası alınır sonra daktilo silgisi ile silinir silmeden önce şaryo tam sağa ve ya tam sola alınmalıdır bunun için serbest tuşuna basmak gerekli olabilir bazı makinelerde şaryoyu tam sola almak için serbest tuşuna basmaya gerek yoktur şaryoyu tam sağa ve ya sola alarak silgi kırıntılarının makinenin içine dökülmesini önleriz kolay düzgün silebilmek için silindiri birkaç diş yukarıya doğru çevirmek gerekir yanlış kağıdın orta kısmında ise silindir silgi tablasına kadar döndürülür kağıt silgiler ilk sayfaları silmek için kullanılır kağıt silgi şeritle makinedeki kağıt kullanılır kağıt silgi şeritle makinedeki kağıt arasına getirilip yanlışın üzerine yine aynı harf vurulur ve böylece o harf beyaza boyanmış olacağı için yanlış düzeltmeye hazır duruma gelmiş olur doğru harfe vurulur bazı makinelerde de otomatik silme düzeni olduğundan ayrıca silgi kullanılmaz
61 önemli
Silgi kağıda yalnız bir yönde temas ettirilmelidir geriye dönüşlerde silgiyi hafifçe kaldırmak kağıda değdirmemek gerekir saçımızı tararken tarağı nasıl tek yönlü kullanıyorsak silgi de aynı şekilde tek yönlü kullanılmalıdır böyle yaparsak kağıt zedelenmez yanlışı silerken doğru harflerin de silinmemesi için silgi mikaları kullanılması yararlıdır silinen yere doğrusunu yazarken tuşlara çok sert vurulmaz ve vurulacak tuşun parmağı kullanılır yanlış kağıdın alt kısımlarında ise silindiri geriye silgi tablasına gelinceye kadar döndürüp sileriz eğer silindiri bu şekilde değil de yukarıya döndürürsek kağıt silindirden kurtulur makineden çıkar kağıdı tekrar makineye takmamız gerekir silinecek yere denk getirmek de çok zor olur yanlışı silmemek ve geri tuşuna basıp yanlışın üzerine doğrusunu vurarak düzeltmeye kalkışmak hatalıdır yanlış mutlaka silinerek düzeltilmelidir silgi dille ıslatılmaz aksi halde kağıt zedelenir ve silgi kullanıldığı belli olur.
62Önemli:
Parçaları kullanırken bakma;Öğrenci kolu attıktan sonra elini yerleştirmek için tuşlara bakabilir bu durum da kötü bir alışkanlık olarak yerleşmeden önlenmelidir. Serbest tuşunu iyi kullanılmasını öğrenmemiş olan öğrenci satır sonlarında makineye bakar düz yazılarda satırları aynen izletilmekte de bakma alışkanlığını önlemeye çok yardımcı olur korkudan bakma yanlışı nedeniyle kırıcı not almak bir yanlış için ceza olarak kelime düşülmesi gibi nedenlerle öğrenci tuşlara ve makinedeki kağıda bakabilir bu korkuyu giderici önlemler öğrenimin süresine uygun olarak ve öğretimin niteliğini düşürmemek gibi hususlar da göz önünde tutularak alınmalıdır
63önemli
Bir yazıyı daktilo ile yazdıktan sonra makineden çıkarmadan önce baştan sona kadar yeniden ve dikkatlice okumak gerekir yazıyı kağıt makinedeyken okumayıp da makineden çıkardıktan sonra okur isek bulunacak yanlışı düzeltmek zor olur çünkü satır düzeyini ve harflerin yerini tutturmak oyalayıcı zaman yitirici bir işlemdir yanlışları bulmak da dikkat ister yanlışları bulmak için okumada kağıt sol elle üst kısmında tutulur ve sağ elde de kurşun kalen bulunur yazıyı yavaş şekilde ve kurşun kalemin ucu kelimelerin harflerine değecek imiş gibi yakın tutarık okumak gerekir bu şekilde yani kelimenin harfleri okuduğunda yanlışlar kolay kolay gözden kaçırılmaz gözden kaçmış düzeltilmemiş bir yanlış okuyanı olumsuz yönde etkiler bize veya kuruyuşumuza zararlı olur amire imza için götürülen yazıdaki yanlış için sekreterin hiçbir özrü kabul edilemez yanlışı zamanında görüp düzeltmek bir görevdir çalışanlarda aranan en önemli niteliklerden biri de sorumluluk duygusudur yanlışları görmek ve düzeltmek her yazıyı kusursuz göndermek de sorumluluğun bir gereğidir bu konudaki dikkat sekreterin başarısını sağlar.
64 önemli
Makineye bakmadan yazmak esastır başlangıç derslerinde öğretmenin ellerinize ve tuşlara bakabilirsiniz dediği anlarda bakılabilir fakat bunun dışında da bakmadan yazmak gerekir makinedeki kağıda ise daha başlangıçtan itibaren hiç bakmamak lazımdır.
Tuşlara bakma: öğrenci bir tuşu yeni öğrenirken tuşun yerinden emin olmak veya yazdığının doğruluğunu anlamak için tuşlara bakabilir bunun önlenmesi için öğretmenin açıklama ve uyarısı gerekir öğretimi yavaşlatmak yani yinelemeleri artırmak da düşünülebilir.
Yazdıklarına bakma: makinedeki kağıda bakma yazdığın kontrol etmek ve biraz da yazdığını görüp zevk almak için kağıda bakan öğrenciler olur hız düşük iken öğrenci bunun zararlı olduğunu anlayamaz öğrenciye bakmanın kötü bir alışkanlık olarak yerleşebileceği anlatılmalı eğer dinlemez uyarı ve ihtarda bulunmalıdır. Öğrenci bu seyretme işini kolu atarken de yapmak isteyebilir bu alışkanlık da mutlaka önlenmelidir.
65Önemli:
KARBONLU YAZILARI SİLME
Karbonlu yazıları silinirken kopyaların kirlenmesi için silgi kartı kullanılabilin bu kartlar kağıttan ve ya ince kartondan kesilir silgi kartı karton kağıdın parlak yüzü ile başlıklı kağıdın bir altındaki kopyanın arasına konulur önce başlıklı kağıttaki yanlış silinir karbonla birlikte öne doğru çekilerek bir alttaki kopya da silinir yerinde duran silgi kartı elimizin karbona sürünerek kirlenmesini önler eğer kopya birden fazla ise üstteki kağıt silindikten sonda silgi kartı alınarak üçüncü kopya için konur ikinci kopya da silinmeye başlanır silme işlemi bitince düzeltme yapılır karbon kağıtları yeni ise yumuşak silgi ile silinebilir gerekirse arkasından da daktilo silgisi ile tekrar silinmelidir. Silgi kartı olarak kalın karton kullanılırsa bu kartın karbonun yüzüne değil de arkasına yani boyasız yüzüne konulması gerekir başlıklı kağıt silindikten sonra karton alınıp bir alttaki karbonun sırtına konur sonra destenin ikinci kağıdındaki yanlış silinir.
66 önemli
Bir cetveli yatay olarak ortalamak için cetvelin kaç vuruşluk yer kapladığını buluruz bunu kağıdın aldığı vuruş sayısından çıkarırız bulduğumuz sayıyı marjlar için ikile paylaştırırız marjları düzenleriz bundan sonra tabülatör durağı yapılacak sütün başlangıçları için hesap yaparız eğer üç sütunlu bir cetvel yazıyorsak iki yerde durak yapmamız gerekir birinci sütün için sol marj düzenlenir ikinci ve üçüncü sütunlar için de durak yapılır birinci sütunun vuruş sayısına iki sütun arasındaki boşluğu da ekleyip tabülatör durağının yani ikinci sütunun başlama noktasını bulup oraya durağı yaparız ikinci sütunun vuruş sayısı ile ikinci boşluğun vuruş sayısını toplayarak son sütunun yani ikinci durağın yerini buluruz tabülatör yapma tuşuna bir kez daha basarak buraya da durak yaparız böylece birinci sütun için sadece sol marj ikinci ve üçüncü sütunlar için ise yapmadığımız tabülatör duraklarını kullanmış oluruz
67 Önemli:
Yazı içinde geçen tek sütunlu kısımlar olabilir bunların kağıda ve veya yazıya ortalanması uygun görünüm verebilir bazen da tek sütunluk bir çizelge yazılabilir bu tür tek sütunlu yazılar blok halinde ortalanır buna blok ortalama denilir bunu yapmak için sütundaki anahtar yani en uzun satır yani dikey eksenine getirilir anahtar satıra göre her iki vuruşluk ler için bir kez geri tuşuna basılır geri basma işlemi bitince sol marj mandalı şaryonun durduğu bu noktaya kadar getirilir sütunun bütün satırların bu hizadan başlanarak yazılır sağ marjı düzenlemeye gerek yoktur istendiği takdirde sol marj mandalı da kullanılmaz ve sütunun ilk satırı yazıldıktan sonra diğer satırları da aynı hizadan başlamak suretiyle yazılır
68 Önemli:
Bir çizelgeyi dikey olarak ortalamak için bu çizelgenin kaç satırlık yer kaplayacağı bulunur bu da satır sayısına boşlukların satır sayısı eklenerek bulunur sayı kağıdın aldığı satır sayısından çıkartılır kalan üst ve alt marjlara paylaştırılır boşlukları satır cinsinden hesaplamak için atılan kol sayısının bir eksiğini almak gerekir marjlara paylaştırmak için kalan tek sayı ise üstten bir satır az bırakılmalıdır üst kısımda fazla boşluk kalırsa çizelge aşağı doğru kaymış olursa zikrin gözükür dikey ortalamalarda bir iki santimlik kayma kabul edilir bir çizelgeyi yatay olarak ortalamak için her sütunun en uzun satırındaki vuruş sayısı eklenir böylece cetvelin yatay olarak kaplayacağı yer belirlenmemiş olur kağıdın arlığı vuruş sayısında bulunan bu sayı çıkartılır kalan da marjlar için paylaştırılır artan tek sayı ise soldan bir vuruş fazla boşluk bırakılır ilk sütun için sol marj mandalı kullanılır diğerleri için tabülatör durağı yapılır sağ ve solda kalan marjlarda bir iki santim kadar kayma hesap hatası olabilir sütün başlıklarının altı iki şekilde çizilebilir sadece başlığın altı çizilir diğer şekilde ise sütunun en uzun satırı kadar çizgi çizilip başlık ortalanır.
69 Önemli:
Mumlu kağıtlar çoğalma yapmak için kullanılır yazıya başlarken şerit düzeni beyaz da yani mumlu kağıt yazım düzeninde olmalıdır harf çekirdeklerinin temiz olması mum ve mürekkep artıklarından temizlenmesi gerekir bu temizlik yapılmazsa mumlu kağıt ili delinmez ve yazılar da silik çıkar harf çekirdekleri ispirto ile temizlenir tuşlara çok sert vurulmaz yanlışlar için düzeltme mürekkebi kullanılır yanlış harfin veya harflerin üzerine sürülür bir süre de kuruması için beklenir sonra doğrusu yazılır yazı bittiğinde makineden çıkarmadan önce baştan sona ve dikkatlice okunur sonra makineden çıkarılır mumlu kağıtlar serin yerde saklanmalıdır mumlu kağıt arkasındaki kartona leke bırakmış ise bayat demektir basıma verimli bir sonuz almak mümkün olmaz yazılan ve okunup makineden çıkartılan mumlu kağıt teksir makinesi denilen makinelere takılıp basıma geçilir basımdan sonra mumlu kağıt saklanacaksa üçerindeki mürekkep bulaşıkları gazete kağıdına çekilir dolap içinde veya çengele asılarak karıştırılmadan saklanır gerektiğinde tekrar basım için kullanılır.
70 Önemli:
Ortalama mektuplar blok mektuplardan sadece imza kısmındaki değişiklik nedeniyle ayrılır imza bölümünde bütün satırlar saygı kelimesine göre ortalanarak yazılır saygılarımla kelimesinin ortası ikinci ve saygılarımızla kelimesinin orta noktası harfi bulunduğu yerdir bu noktaya tabülatör durağı da yapabiliriz imza bölümündeki imza kısmının en uzun satırının sağ marjın dışına taşmaması için caba gösteririz imza kısmında saygı kelimesi yoksa uygun yere tabülatör durağı yapıp yazarız misalleri inceleyiniz sonra da yazınız
71 Önemli:
Telgraflar iki arayla yazılır kelimeler arasında aralık çubuğuna ikişer kez vurulur sağ ve solda yirmişer vuruşluk sağ ve solda yirmişer vuruşluk marj bırakılır telgrafın türü üstten dört ve yarım sayfalarda kol atılarak büyük harflerle ve aralıklı olarak yazılır bunun bir kol aşağısına da özel talimat yazılabilir bu kısımlar kağıdın dikey ekseninde başlar bunlardan sonra iki kol atılarak sol marja adres yazılır paragraflar sol marjdan başlar paragraflar aralarında fazla ara verilmez imza kısmı bir kol atılarak sağ tarafa yazılır bir kol atılıp boydan boya bir çizgi çizilir böylece telgrafında bir postaneden çekilecek gönderilecek kısmı bitirilmiş olur çizginin bir kol altına gönderenin adı ve adresi yazılır bu kısım metin dışı olduğundan kelimeler arasında iki ara verilmesi de gerekmez
72 Önemli:
Yazı başlıkları veya yazı içinde geçen bazı kelimeler dikkati çekmek için aralıklı yazılabilir aralık yazılan kelimeler arasında üz ara bırakmak yani aralık çubuğuna üç kere vurmak gerekir aralıklı yazılacak kelime metin içinde geçiyorsa kendisinden önce ve sonra ikişer kez aralık çubuğuna vurulur yani aralıksız yazılan son kelimeden sonra iki ara verilip aralıklı kısım yazılır bu kısım bitince de yine iki kere aralık çubuğuna vurulup normal yazıya devam edilir aralıklı olan kelimedeki harf sayısına bu sayının bir eksiğini ekleyip bunu kaz vuruşluk yer kaplayacağını bulmak kabildir birden fazla kelime aralıklı olarak yazılacaksa kelime aralarındaki boşluklar da bir harf gibi hesaba katılır aralıklı yazılan başlık ise ve geri tuşu metodu ile ortalama yapılacaksa başlıktaki her bir harf için geri tuşuna basılır ancak başlığın en son harfi için geri tuşuna basılır ancak başlığın en son harfi için geri tuşuna basılmaz bu süratle başlık kağıda ortalanmış olur.
73 Önemli:
Kağıdı makineden çıkarmadan kalemle çizgi çizmek için kart tutacaklarının kenarlarındaki deliklerden yararlanılır çizgi için tükenmez kalem veya rapido kalemi kullanılır dolma kalem kullanılmamalıdır yatay çizgi çizerken şaryo gevşetme mandalına basılıp şaryo hareket ettirilir dikey çizim sırasında silindir gevşetme mandalı çekilir silindir döndürülür eğer bu mandal açılmadan silindir döndürülürse dişlilerin yarattığı titreşim nedeniyle çizgiler çok düzgün olmaz eğer kalem kullanmadan çizilecek ise işret ve çizgi tuşları kullanılır toplam kalınlaştırma çizgilerini silindir gevşetme mandalını kullanarak ve silindiri de hafifçe oynatarak tuşuyla çizeriz silindir gevşetme mandalı satır aralığı düzenini bozmadığı için satırlar kaymaz
74 Önemli:
Karbonlu yazıları kağıt destesi aşağıda açıklanan usulle de hazırlanabilir kağıtlar karbonsuz olarak makineye bir kaz dişli boşu takılır en alt kısımda bulunan kağıt elle yukarı doğru kaldırıldıktan sonra önüne karbon konulur karbonun parlak yüzü daktilografa doğru olmalıdır sonra bir üstteki kağıdın önüne karbon konulur tüm karbonlar yerleştirildikten sonra silindir çevrilir bu şekilde takıldığında destede kayma olmaz karbonların çaprazlama iki ucu kesik olur yazı bitince bu kesik yerdeki boşluktan tutulur ve karbon destesi alttan çekilir böylece bütün karbonlar bir çırpıda çıkarılmış olur karbonların uçları kesik değilse deste hazırlanırken bunlar biraz aşağıya doğru konulur üstte kalan bu boşluk karbonların tulum halinde kağıtlardan ayrılmasını kolaylaştırır önce kağıtların sonra karbonların takılması metodunda ise bu boşluk kendiliğinden oluşur üst boşluk takma sırasında kağıt kaymasını da önler deste çok sıkı tutulursa karbonların boyası parmakların altındaki kısımda iz şeklinde çıkarabilir deste makineye takılırken buruşabilir silindirin ilk çevrilişinden sonra görülen bu durumu önlemek için kağıt gevşetme mandalı açılır ve kapatılır
75 Önemli:
İspirtolu çoğaltma makinesi için yazı yazılırken eczalı beyaz kağıdın parlak yüzü üzerine özel veya parlak beyaz kağıt getirilir bu özel kağıt yapışık da olabilir yazılar bazen yanlış konulan karbon kağıtları nedeniyle olduğu gibi ters olarak arka tarafa çıkar yazı şerit anahtarı siyahta olarak ya da mumlu kağıt yazar gibi beyazda yazılabilir yanlış yapılınca beyaz kağıdın arkasına ters bir şekilde çıkan kısımdan jiletle kazınır ve özel beyaz kalemle silinir düzeltme yapmak için ufak bir eczalı kağıt silinen ya da kazınan yere yama gibi konur ve bundan sonra da gerekenler yazılır silinirken dikkatli olmak ve eli kirletmemek gerekir çünkü eczalı kağıdın boyası biraz zor çıkar özel kağıdın basılacak kısmına leke olursa basım sırasında bütün kopyalar lekeli çıkar bu tür kağıtlara ve mumlu kağıtlara çizgi çizmede kesikli virgül tuşunun üzerindeki çizgi daha uygun olur sekiz tuşundaki devamlı çizgi bilhassa uzun olan çizimlerde kağıdın yarılmasına yırtılmasına neden olabilir çizgi çizmek ve resim yapmak için ucu telli ya da medeni olan özel kalem vardır.
.
76 Önemli:
Serbest tuşu satır sonuna gelip kilitlenen makinede marjın dışına yazı yazmak sağlar marj düzeni ise bozulmaz yani şaryo hep aynı yerde noktada kilitlenir şaryo sağ marja yaklaşırken zil sesi duyulur bu sesten sonra yedi ila on kadar vuruş yapabilir sonra şaryo kilitlenir marjın dışına birkaç vuruş daha yapmamız gerekiyorsa kilidi açmak için serbest tuşuna küçük parmakla basarız bilekte ve dirsekte dışarıya doğru açılma olmaz serbest tuşuna basarken kitaptan ayrılmamalıdır marjın dışına yazı yazarken de gözlerin kitaptan ayrılmamış gerekir makine kilitlendiği zaman kelimenin bitmesine birkaç harf kalmış ise serbest tuşuna basıp bu harf yazarız eğer bu kelime uzun ise ses uyumuna uygun şekilde heceyi tamamlayıp kesme çizgisini de yazdıktan sonra alt satıra geçeriz zil sesine kulak vermek bu tuşun kullanımında gözleri kitaptan ayırmamak marj dışına harf yazarken de makinedeki kağıda bakmamak kilitlenme nedeniyle vurulmayan harfi parmaklar yardımıyla hissetmek gerekir elden geldiği kadar kelimeleri bölmeyiz bu tuş marj düzenini bozmadan sol marjın dışına yazı yazmada da kullanılır.
77 Önemli:
Bazı makinelerde ondalık tabülatör düzeni yoktur tabülatör hareket tuşları yerine sadece bir tane uzun çubuk vardır şaryo birler onlar vb hanelerine göre durmaz şaryo bir tek noktada duracağından bu durak yeri iyi seçilmelidir sütundaki sayıların hanelerine bakılır fazla geçen hanenin bulunduğu noktaya durak yapılır uzun haneli olan sayılar için geri tuşuna basılır kısalar geçen de aralık çubuğu kullanılır durağı geri tuşunun az kullanılacağı yere göre seçeriz çünkü aralık çubuğuna vurmak geri tuşuna basmamaktan kolaydır bu tür düzenleme az sütunlu cetveller için yapılır çok sütunlularda karışıklık ve zorluk doğabilir
78 Önemli:
Çizelge yaparken satırlara aralıklı olarak nokta konulabilir ilk satırın son harfinden sonra bir kez aralık çubuğuna vurulup nokta konulur tekrar aralık çubuğuna vurulup nokta konularak sıra noktalara devam edilir bütün satırlardaki noktaları alt alta getirmek için birinci satıra konulan ilk noktanın bölmeli cetvelde hangi sayının hizasına geldiğine bakılır sayı tek ise diğer satırlarda da ilk noktalar tek sayı hizasından çiftse çift sayı hizasından başlanarak yazılır eğer bir satırda aralık çubuğuna vurulduktan sonra ilk nokta denk gelmiyorsa bir kez daha aralık çubuğuna vurulduktan sonra yazılmış olur bu süratle bütün satırlardaki noktalar alt alta gelmiş olur
79 Önemli:
Bir fikre ancak ve yalnız yine fikirle karşılık vermek mümkündür bir konudaki yanlış düşünceleri sadece bu yolla çürütebiliriz bir konuyu tartıştığımız zaman bu konu hakkında ileri sürülen fikirlere onların yanlışlığını açıkça ortaya koyacak türden fikirlere sahip olmadan karşı çıkarsak bilgisiz olduğumuzu ortaya koymuş oluruz zor ile kendi düşüncelerimizi kabul ettirmek istiyor isek kökünden bu konuda haksız olduğumuzu belli etmiş oluruz iddialarımızı zorla kabul ettirmenin mümkün olmayacağını bilmek de bize boşuna harcayacağımız çabalardan kurtarmış olur bazı delilleri ortaya koyarak düşündüklerimizin doğru olduğunu yerinde olduğunu göstermek öbür yanlış fikirleri çürüttüğü gibi bizim bu konu üzerindeki üstünlüğümüzü de ortaya koyar düşüncelerimizi ancak bu yolla başkalarına benimsetebiliriz demek ki her türlü fikirle tartışmanın da yalnız ve ancak yine fikirle yapılabileceği doğru yolun ancak böylece bulunabileceği kabulü gereken bir gerçek oluyor.
80 Önemli:
Medeniyet yolunda başarı yenileşmeye ve yenileşme isteğine bağlıdır sosyal hayatta olsun ekonomik hayatta olsun ilim ve fen sahasında olsun başarılı olmak için biricik Olgunlaşma ilerleme yolu budur hayat ve yaşayışa hakim olan hükümlerin de zamanla değişmesi gelişmesi yenileşmesi zorunlu olmaktadır medeniyetin yarattığı arzular fennin harikaları cihanı değişiklikten değişikliğe koşturduğu sürüklediği bir devirde asırlık eskimiş köhne zihniyetlerle geçmiş düşkünlükle varlığın muhafazası mümkün değildir medeniyetten söz ederken şunu kesinlikle söylemeliyim ki medeniyetin esası ilerleme ve kuvvetin temeli aile hayatındadır bu hayatta fenalık mutlaka sosyal ekonomik siyasal düşkünlüğe neden olur aileyi teşkil eden kadın ve erkek unsurlarının tabi haklarına malik olmaları aile görevlerini idareye istekli yetenekli bulunmaları icap eder artık duramayız mutlaka ileri gideceğiz çünkü gitmeye mecburuz millet açıkça bilmelidir medeniyet öyle kuvvetli bir ateştir ki ona kayıtsız olanları yakar mahveder içinde olduğumuz medeniyet ailesindeki layık olduğumuz yeri bulacağız bu yeri koruyacağız ve yükselteceğiz refah da mutluluk da insanlık da bundandır biz bu batı medeniyetini taklitçilik yapalım diye almıyoruz onda iyi olarak gördüklerimizi kendi bünyemize uygun bulunduğumuzdan dünya medeniyet düzeyi içinde benimsemiş olmaktayız
81 Önemli:
Bazen bir yazının kopyasını çıkarmamız gerekebilir bu durumda tarihle adres arasındaki boşluğa veya kağıdın daha yukarı bir yerine aralıklı olarak kopya ya da suret kelimesin yazılır altı da çizilir bu kelimeler parantez içinde alınabilir mektubun basılı kısımları parantez içinde yazılabilir yazıda yanlış varsa aslına uymak için bu yanlışlar olduğu gibi yazılabilir yanlışı sureti yazanın yapmadığını belli etmek için yanına(aynen)kelimesini yazmamız veya doğrusunu da yazmamız mümkündür paraf imza gibi eklenen kısımlar parantez içinde yazılır ek kısımlar ayrı renkteki şeritle yazılırsa parantez içinde almaya gerek yoktur aslına uygunluk tasdik edilmek gerekiyorsa alt kısma aslı gibidir ya da aslının aynıdır yahut da aslına uygundur diye yazılır isim mühür ve imza da konulup onay diye yazılır isim mühür ve imza da konulup onay işlemi tamamlanır bir yerden aktarılan yazıların sağ ve soldan dörder vuruş içerlek yazılması paragrafların başına ve ayrıca son paragrafın sonuna (“)işareti konulması gerekir aktarılan kısmı bir arayla yazarız kısa aktarmalarda sağ ve soldan vuruş içeri girilebilir kısa aktarma iki arayla da yazılabilir.
82 Önemli:
Şunlar birer yanlış kabul edilebilir. Bir harf yerine başka bir harf yazmak harf atlamak kelime bitişik veya ayrı fazla harf ya da harfler yazmak veya tümüyle atlamak bir kısmı yanlış olan kelimeyi yarıda bırakıp yeniden aynı kelimeyi yazmak soru işareti virgül nokta gibi işaretlerden sonra ara vermemek kelimeler arasında ara vermemek gereksiz ara vermek büyük harflerin satır üzerinde çıkması harflerin çok silik olması birbiri üstüne binmiş olması veya birbirine fazla yaklaşmış harfler küçük harf olacak yerde büyük harf yazmak büyük harf yazacağı yerde küçük harf yazmak bir satırı tümüyle atlamak bir satırı iki kez yazmak iki kelimenin veya iki harfin yerini değiştirmek iki satırı yer değiştirerek yazmak bir satırdan diğerine kelime aktarmak kesme çizgisini koymamak yakıştırmayla benzer bir kelime yazmak yanlışın üzerine doğrusunu vurmak gerektiği halde kol atmamak şaryoyu fazla hızlı ya da çok yavaş atıp sol marjdan dışa doğru çıkmak yahut da içe doğru girintili yazmak.
83 Önemli:
Paragraflar yedi vuruş içerden başlar bunun için tabülatör durağı yapılır aralık çubuğuna yedi kez vurulur ve tabülatör yapma tuşuna basılır yazı bir ara ile yazılıyorsa paragraf aralarında iki kol veya bir kol bir diş ara verilir daha geniş ara ile yazılıyorsa fazla ara verilmeyebilir ancak istenirse bir diş fazla ara verilebilir makinede daha önceden yapılmış duraklar olabilir bunları toptan silmek için silme mandalını kullanırız bazı makinelerde ise tabülatör silme tuşuna basılıp şaryo boydan boya hareket ettirilir bu işlemden sonra yedi vuruş içerden paragraf durağı yapılır. Bu durak silinmediği sürece makine de kalır paragrafa her başlamada kullanılabilir.
84 Önemli:
Yirmi yıllık bir ormancı olmak sebebiyle zaman ve tecrübe ile edindiğim kanaate dayanarak aşağıda sıraladığım hususları dikkatlerinize sunarım. Orman tahribi sadece ülkemizde olmuş değildir başka ülkelerde de vaktiyle orman yakılmış yıkılmış ve adeta yok edilmiş sonradan bunun yıkıcı ve kötü sonuçları görülerek gerekli önlemler alınmıştır. Bizde bu orman davası hemen hemen herkes tarafından benimsenmiştir. Bu şuurlanmanın yardımıyla davanın halledilmesi imkânı meydana çıkmıştır. Ancak tahribat konusunda yazdıklarımdan yakım ve kesimi küçümsediğim anlamını çıkarmayacağınızı ümit ederim. Pek tabidir ki bazı önlemleri de almak gerekmektedir. Bunları şöylece sıralayabiliriz.
85Önemli:
Karbonlu olarak yazılması hem kanuni bir yükümlülük hem de işlerin düzenli ve çabuk yürütülmesi için bir mecburiyettir karbon kâğıtlarının renk ve kalınlık yönünden birkaç türü vardır çok kopyalı yazılarda ince az kopyalı yazılarda kalın karbon kâğıdı kullanılır çok karbonlu yazılarda makinenin sertlik düzeni en yükseğe getirilir bu durumda alttaki kopyalar da okunaklı çıkar karbon kâğıdının parlak yüzü yazı kâğıdının yüzüne yazının çıkması istenen tarafına getirilir önce alt kopyalar ve en sonra da başlıklı kâğıt konulmak suretiyle deste tamamlanır genellikle kopya kısmı için başlıksız kâğıt kullanılır kopya için pelür kâğıdı denilen çeşitli renkteki içince kâğıtlar kullanılır karbonun boyu yazı kâğıdın boyundan biraz uzundur. Uzun kısım destenin aşağısında kalır kâğıt destesi makineye takılırken bu uzun kısmın parlak yüzü daktilografa doğru olur. Deste başlıklı kâğıt arkada başlıkta aşağıda kalacak şekilde tutulur ve makineye takılır. Eğer karbon destesi kalınsa takma sırasında kaymaması için destenin üst kısmına 8 10 santim eninde bir kâğıt ikiye katlanarak kapatılır destenin bu kâğıtla beraber makineye takılmasından sonra işi biten bu kâğıt alınır artık yazıya başlanabilir.
86Önemli:
Sanat güzelliğin ifadesidir bu ifade sözle olursa şiir name ile olursa musiki resimle olursa ressamlık oyma ile olursa heykel traşlık bina ile olursa mimarlık olur insanlar olgunlaşmak için bazı şeylere muhtaçtır bir millet ki resim yapmaz bir millet ki heykel yapmaz itiraf etmeliyim ki o milletin ilerleme yolunda yeri yoktur halbuki bizim milletimiz hakiki özellikleriyle medeni ve ileri olmaya laiktir ve olacaktır
Efendiler hepiniz mubus olabilirsiniz vekil olabilirsiniz hatta reissi cumhur olabilirsiniz fakat bir sanatkar olamazsınız hayatlarını büyük bir sanata adamış olan bu çocukları sevelim
87Önemli:
Dipnotlar başka bir yerden aktarılan yazıların ya da fikirlerin kaynağını belirtmek konuyla ilgili bilgi vermek bir durum veya kelime ile ilgili açıklama yapmak gibi amaçlarla kullanılır dipnot numarası satırın bir diş yukarısına yazılır sonra bir kez aralık çubuğuna vurulup normal satıra dönülür dipnot numaralar her sayfa için birden başlayabilir kitap kısım bölüm vb bir bütün olarak alınıp birbirini izleyen numaralarda konulabilir dipnotlar daima sayfanın sonuna yazılır sayfanın sondaki satır yazıldıktan sonra kol atılıp dipnot çizgisi çizilir yine kol atılıp dipnot yazılır sayfa yarım da olsa dipnot çizgisi yine sayfanın altına çizilir bu çizgi satır boyunca veya sayfanın yarısına kadar olur dipnot numarası genellikle son marj hizasında yazılır dipnot bir satırdan uzunsa diğer satır sık satır olarak yazılmadır dipnot numarasının altı boş bırakılır iki dipnot arasında normal kol atılır dipnotlar satır boyunca yazılır dipnot paragrafa yazıyormuş gibi de yazılabilir yedi vuruş içerden bir diş yukarıya dipnot numarası yazılır normal satıra dönülüp dipnot yazılır bir satırı geçerse sık satır olarak ve sol marjdan başlanarak ikinci satır yazılır.
88 önemli:
Bir paragraf yazılınca diğerine geçilmeden önce dikkatlice okunabilir. Sayfa sonuna gelinince okunursa silindiri geriye döndürüp yanlışları düzeltmek zor olur mum nedeniyle kağıt kayar
Tam hizaya düzeltme yapmak zorlaşır. Ayrıca geri çevirme dolayısıyla bazı harflerin mumlu kağıttaki parçaları kopar ve bu da yazının basılırken deliklerden mürekkep sızması nedeniyle benek benek mürekkep lekeleriyle dolmasına yol açar.mumlu kağıdın sağ ve sol yanlarında satır sayısını gösteren reklamlar vardır.sayfanın sonuna ne kadar yaklaşıldığı buradan denetlenebilir.devamlı olarak mumlu kağıtla yazılacaksa harf çekirdeklerinin sık sık temizlenmesi gerekir. Bunu temizlemek için tel fırça da kullanılabilir
Basılan mumlu kağıtlar saklanacaksa özel kartonların arsına konuşur gerekirse önce gazete kağıdının arasına konulup hafifçe bastırılarak mürekkep bulaşıkları alınır.
Bu mumlu kağıtlar ya çengellere asılarak veya özel dolap raflarına konularak saklanır. Mumlu kağıdın üzerine basılan yazıdan bir adet eklenirse ya da özel kartona baskı yapılırsa aranılanı sonradan bulmak daha kolay olur.
89 Önemli:
sonra önemli bir karar aldık ve araç dışı çalışmalarımızı erkenden başlayacaktık fakat düşündüğümüzü saate bu çalışmalarımıza başlamak imkanı bulamadık ve geciktik en büyük süpriz ise kartaldaki hava basıncın sıfıra indirmemiz için geçen süre oldu kartalın kapısını açıp dışarı çıkabilmek için aracın içindeki basıncın dışarıdaki basınca eşit olması gerekiyordu ayda hava olmadığı için yani aracın dışında bir boşluk olduğundan oksijeni eşit duruma getirilmesi gerekiyordu ha bir vana açarak boşaltmamız zorunlu 9olmuştu bize bu işte epey zaman harcadık bunun sırt çantalarmıza ileri geldiğini sanıyordum ay yüzünde dolaşırken bize oksijen sağlayacak olan sırt çantalarımızın vanalarının açık kalmış ve kabine oksijen vermiş olmaları mümkündür biz bir yandan kabine de bulunan oksijeni boşaltılması için çalışırken diğer yandan sırt çantalarımıza hava basıyorduk Dışında sağlayacak olan sistemin işler durumda getirilmesi öngördüğümüzden daha uzun sürdü.
90 Önemli:
Bu mevsimde akşam üstleri güneş batarken Ankara çok güzeldir kan kırmzı yuvarlak bir külçe karşı dağların üstünde doğru usul usul inmeğe başalar yekpare bir geniş billur parçası haline girmiş boşanır ve bütün gün derme çatma binaları ıssız cadeleri ufak akasya ağaçlarını yetim anıtları ile çiğ bir aydınlık içinde şu kamış çıplak ve çelimsiz gövdesi bire en halis erguvanlara bürünmüş olarak silkip doğruluğu biraz önce guruba hastanesindeki andıran o derme çatma binalar sonraki birer saray silkinip doğruluğu o ısısz cadelerde bir donanma gecesinden renk o derme pırıltıları ya dolup taşar o yetim anıtların başları yanar döner halkalarla çınarlar heybetli görünür çerçeveler boş tepeler öbek öbek sarılsıklam örtülür bu mevsimden akşam üstleri güneş baterken Ankara çok güzeldir kan kırmızı güzeldir
91 Önemli:
Resmi yazılar kamu kuruluşları tarafından haberleşme amacıyla yazılan yazılardır resmi yazılar şekil bakımından iş mektuplarına benzer ancak bu yazılarda saygı sözcüğü ve hitap kısımları bulunmaz yazının gönderileceği kuruluşun makamın adı büyük harflerle yazı kişiye gönderiliyorsa soyadı büyük harflerle yazılmalıdır Türk standartları enstitüsünün standardına geliştirme başkanlığının resmi yazışma kurallarını belirleyen esaslarına göre yedi vuruş içerlek olarak yazılır resmi yazılar genel olarak bir ara ile yazılır bu yazılar yazan ve gönderilen makamın protokol derecesine göre değişen belirli ifadelerle bitirilir resmi yazı kısa ise ufak ara azaltmalarıyla yarım boy sayfaya yazılabilir imza kısmı metnin dört kol altına yazılır bu kısımda satırlar blok olarak alt alta veya birbirine ortalanıp yazılır resmi yazılarda paraf yalnız alt kopyalara konulur resmi yazılarda sol marj sağdan geniş olur.
92 Önemli:
Zarflar çeşitli boyutlarda olur standardılar enstitüsünün bu konuyla ilgili standardı vardır zarf başlıkları solda ya da ortadan olabilir başlık yoksa zarfın üst kenarından aşağı iki kol atılır sol kenardan beş vuruş içeri girilip gönderenin adresi yazılır alıcının adresi de dikey ve yatay eksenlerin kesiştiği noktadan veya bunun üç beş vuruş solundan başlanıp yazılır zarflar satır aralığı birde iken yazılır gönderilen ili yazmadan önce iki kol atılır il adı daima büyük harflerle il adından önce ilce veya semt de yazılacaksa araya virgül konulması gerekir adres üç satırı geçmiyorsa iki ara ile de yazılabilir postalama şekli belirtilecekse adresten sonra en az iki en çok dört kol atılmalıdır bu kısım sol kenardan yedi vuruş içerlek yazılır büyük harfler yazılan bu kısmın altı da çizilebilir çok sayıda zarf yazılacaksa arkadan zincirleme takma metodu uygulanabilir ilk zarf takıldıktan sonra ikinci zarf ilk zarfın arka kısmıyla silindirin arasına yerleştirilir silindir döndürülerek ilk zarf yazılır bu zarf takılmış olur ikinci zarf yazılmadan üçüncü zarf takılır ve sonra ikinci zarf yazılır aynı şekilde devam edilerek diğerleri de yazılır.
93 Önemli:
Bir yazıyı çizgi veya sıra noktalar üzerine yatay olarak da denk getirmek gerekir harfler çizgiye fazlaca yakın olursa alt kısımlar rahat okunmaz uygun hizalamak için silindirin gevşetilip kağıdın aşağı yukarı kaydırılması gerekir silindirin gevşetilmesi için silindir gevşetme düğmesi ya da mandalı kullanılır bazı makinelerde mandal yerine satır aralığını sıfır a getiren düzen vardır makineden çıkmış bir kağıdı tekrar makineye takıp düzeltme yapmak gerekebilir böyle bir hizalamayı kart tutacaklarının üst kısmından veya t şeklinde olan işaretlerden yararlanıp yapabiliriz şeridin üst kenarı da hizalamada yardımcı olabilir dikey olarak da harfi tam yerine oturtmak yani sağdaki veya soldaki harfin üzerine bindirmemek için harf kılavuzundan yararlanıp hizalarız dikey hizalama için geri tuşuna yeteri kadar basarak parmağımıza çekmeden düzeltmeyi yaparız kağıt gevşetme mandalını açıp kağıdı sağa sola yukarı aşağı oynatmak suretiyle de uygun yazış noktası bulunabilir düzeltmeyi yapmadan evvel şerit düzenini beyaza getirir ve sonra tuşa vururuz eğer harf tam yerine oturuyor ise siyah a getirip tekrar yazarız
94 Önemli:
Marjları eşetleme: Paragrafın her satırı elli vuruşluktur. Kağıdınıza seksen vuruş sığıyorsa sağdan ve soldan on beşer yüz vuruş sığıyorsa yirmi başar ara marj bırakın bu suretle sağ ve sol marjın eşit yapmış oluyoruz paragrafın her satırı elli üç vuruşluktur kağıdınıza seksen vuruş sığıyor ise soldan on dört ve sağdan da on üç vuruşluk boşluk bırakınız kağıt yüz vuruşluk alıyorsa soldan yirmi dört ve sağdan ise yirmi üç vuruş boşluk bırakınız böylece marjları eşitlemiş oluruz iri harfli makineye pika tipi ve ufak harfleriyle isi elit tipi denilebilir bu paragraf pika tipi makinede iri harflide yazıldığı için satırlar uzun gözükür iri harli makineye pika tipli ve ufak harfliye isi elit tipi denilir bu paragraf elit tipi makinede ufak harflide yazıldığından satırlar daha kısadır ,
96 Önemli:
3.Büyük harflerin kullanımı ; büyük harf tuşuna basan küçük parmak bükük tutulur öbür parmaklar avuç içine toplanmaz temel sırada hafifçe yaylanırlar bilekte aşağıla doğru veya içeriye doğru kıvrılma olmaz parmağı büyük harf tuşuna bastırırsak diğer parmaklar tuşlara baskı yapar takılma olmaz dikkatli yazınız . büyük harf tuşuna basanca hemen büyük olarak yazılacak tuşa vurunuz hemen vurmazsak büyük harf tuşu hafifse yukarı doğru oyalanabilir büyük olarak yazılarak harfi satırın üstüne doğru çıkabilir hare vururken önce büyük harf tuşunu bırakırsak harf satır üstüne çıkabilir tekniğe uygun yazın
96 Önemli:
Yanlışların türleri :yanlış harf vurmak harf atlamak fazladan harf yazmak kelimeyi yarıda bırakmak fazladan kelime yazmak kelimeyi tamamen atlamak harflerin çok silik çıkması harflerin üst üste çıkması aralık çubuğunu gerektiği gibi kullanmamak eksik ara vermek fazla ara vermek aralık çubuğuna fazladan vurmak iki harfin yer değiştirmesi iki kelimenin yer değiştirmesi yanlışın üzerine doğrusunu vurmak satırın sonunda kelime bölerek kesme çizgisini kullanmamak düz yazılarda satırları aynen izlemeyerek bir satırdan diğerine aktarmalar yapmak sol marjın girintili çıkıntılı olması şaryo kolunu gereği gibi atlamak kelime yakıştırarak benzer kelime yazmak satırın üstünde altında kalan büyük küçük harfler büyük küçük harfleri birbirleri yerine yazmak iki satırın yerini değiştirmek satır atlamak ya da bir satırı iki kez yazmak , daktilo yazarken yanlış yapmamız tabidir ancak günden güne daha az yanlış duruma gelinmesi de bir amaç olmalıdır daha az yanlış yapmak için bazı hususlara dikkat etmemiz gerekir hata yapmaktan korkmayınız fakat dikkatli yazınız bir yanlış yapınca aklımızı o yanlışa takmamak gerekir,Daktilo yazarken her gün bir ilerleme elde etmeye çalışmak gerekir başka kesmenin bizden üstün olmasının fazla önemi yoktur başkaları ile yarış etmek önemsizdir asıl yarış kendimiz ile olmalıdır amaç her gün kendi kendimizi geçmektir testler ve hedefler durumumuz ölçmeye yararlar
97 Önemli:
Büyük kitleme tuşu ; büyük harfle yazılacak kısım birkaç harfi aşılıyorsa büyük harf kilitleme tuşuna basılır bu tuş büyük harf tuşunun üzerindedir bazı makinelerde ham sağda hem de solda bulunur kilitten kurtarılacağı zaman büyük harf tuşuna basılıp normal olarak yazıya devam edilir
Geri tuşu ; her basılışta şaryoyu bir vuruşluk yer kadar geriye çeker yeri boş kalan veya silik çıkan harfleri tekrar yazmada kullanılır fakat bir yanlış yapınca doğrusunu üzerine vurmak için geri tuşu kullanılmaz silgi kullanılır bu tuşa küçük parmakla basılır el ve dirsek dışa doğru açılmalıdır diğer parmaklar temel sırada kalmalıdır
98 Önemli:
Blok mektup
Satır sonlarında kelimelerin bölünmesi hakkında arzu ettiğiniz bilgileri aşağıda sunuyoruz kelimeleri elden geldiğince bölmemeye çaba gösteriyoruz baştaki tek ünlüyü yazdıktan sonra ya da sonra iki harf kalmışsa kelimeyi bölmüyoruz satır sonları bıcakla kesilmiş gibi düzgün olmaz marjın dışına iki vuruş önce de kol atılabilir burada dikkat edilecek husus şudur marjın dışına en fazla çıkmış satır ile marja kadar gelmemiş en kıza satır karşılaştırıldığı zaman aradaki farkın beş altı vuruşu aşmamış olmasıdır iyi günler diler yazılarınızı bekleriz
99 Önemli:
Kelime içinde bir iki harf atlanmış olabilin bütün yazıyı yeniden yazmamak için eksik harflerin araya sıkıştırılması mümkündür gereği kadar harf silinir baş parmakla uygun bir şekilde geri tuşuna basılır parmak geri tuşunda tutulur sıkıştırılacak ilk harfe vurulur aynı şekilde diğerleri de geri tuşu yardımıyla sıkıştırılıp yazılır sıkıştırılacak harfe vurmadan önce şerit düzeninin beyaza getirilmesi yararlıdır harf uygun durumda ise bu kez siyaha getirilip yazılır tuşlara çok hızlı vurmadan düzeltme yapılmalıdır eğer kelime içinde fazla harf vurulmuş ise bu harften sonrası silinir iki kelime arasında iki vuruşluk ara bırakılmış olur birden çok fazla harf yazılmışsa harfleri yaymak gerekir bunun için yine geri tuşuna basılır bu kez harfler arasında biraz fazla ara verimleş olur yanlış yayma ya da sıkıştırma ile düzeltilemiyor ise yazı yeniden yazılmayıdır
100 Önemli:
hızlı ve doğru yazmak ana amaçtır yanlış yapma öğrenimin doğol belirtileri olmakla beraber bunun alışkanlık haline gelmemesine dikkat edilmelidir tenkit bozukluklar zamanın da önlem alınmazsa kendiliğinden düzelmez .Bu nedenle önce doğru tekniklere önem verilmesi gerekir doğru alışkanlıklar ve doğru vuruş tekniğinin bir parçası olan hız kazandırıldıktan sonra yanlışlar zamanla azalacaktır doğru teknikleri benimsemiş ve hareketlerde hız ve ekonomiyi sağlamış her daktilograf yeterince yanlışsız verilen bu kavrama tenkit hız denilmektedir
Gereksiz hareketlerden kaçınma: bilekleri ve elleri fazla oynatmak makinedeki kağıda bakmak satır sonlarında ve kol atarken gözü kopyadan ayırmak satırları cetvelle izlemek gibi zaman yitirici alışkanlıklardan sakınmak gerekir vuruş tekniği bozuksa harf takılmaları ve üstüste harf bindirme de sık sık olacak demektir
Taşıyıcıda devamlı hareket : daktilo yazarken taşıyıcıda devamlı hareket olmalıdır bu da gereksiz duraklamalardan kaçınmakla ve sıkılmadan sinirlenmeden yazmakla sağlanır tuşlara korka korka vurma yanlış yaparım diye çok fazla çekinme ikide sin silgi arama gibi hususlar önlenmelidir rahat ve kesintisiz çalışmak gerekir
101Önemli:
Blok mektuplar;Satandart mektupların yatay ve dikey konumu ile ilgili bizi bilgileri aşağıda sunuyoruz ufak harfli makineyle yazılan mektuplarda sağ ve soldan on iki şer vuruşluk boşluk bırakılır iri harfli makinelerde yazıldığında ise sağ ve soldan vuruşluk boşluk bırakılmamalıdır kelimeyi bölmemek yada uygun bölebilmek için sağ marjın dışına üç vuruş kadar çıkabiliriz aynı amaçla sağ marja gelmeden üç vuruş kadar önce de kol atılabilir aynı amaçla sağ marja gelmeden üç vuruş kadar çıkalabilir aynı amaçla sağ marja gelmeden üç vuruş kadar gelmeden üç vuruş kadar önce da kol atılabilir tarih ile adres arasında üç ile on beş kol ara vereler mektup kısa ise bu arayı çok uzun ise az vererek güzel bir görünüm elde erebiliriz on satıra kadar olan mektuplarda on ile on beş kol atılabilir satır sayısı on yirmi olanlarda beş on kol ve daha uzunlarda ise uç beş kol atıp adresi yazılabilir
102 Önemli:
yazı makinesinin başlıca düşmanı silgi kırıntısı ve tozudur şerit eskiyip lif saçmadan değiştirilmezse şerit lifleri de makineye zarar verir toz alma işlemi günlük olarak yapılabilir günlük temizlik için uzun saplı ve yumuşak olan bir fırça kullanın bu fırça ile makinenin tozunu alın üst kısımdan başlayın sonra şaryo yatağını şerit çatalının altındaki ve yanındaki kısımları tuşların bulunduğu kısmı fırça ile temizleyin bu iş bitince de masanın üstüne ve makinenin altına gelen kısmı temizleyin makinenin aylık bakımında harf çekirdeklerinin ve silindirlerin silinmesine gerek vardır aylık temizlik için yumuşak fırça sert fırça tüysüz bez ve renkli ispirto gereklidir önce makinenin tozunu yumuşak fırçayla alın ve sonra kapağını çıkartın toz alma işlemini biraz daha genişletin tuşlara avuç içi ile basarak hepsinin aşağı inmesini ve harf kollarının yukarı kalkmasını sağlayın yarım ay şeklindeki harf sepetine tüysüz bezi yerleştirin tuşları eski şekline getirin ufak bir kaba renkli ispirto koyun sert fırçayı sık sık ispirtoya batırarak tuşları temizleyin sonra da tüysüz bezi biraz kendinize doğru çekerek harf çekirdeklerini bezin ıslanmış olan kısmından kurtarınız bezin kuru olan uç kısmı ile harf çekirdeklerini teker teker kurulayın bu işlemi yaparken baş parmak ile işaret parmağınızı sapan çatalı gibi açarak bezi tutun harf kolları sağa sola eğilmeyecek şekilde düzgün olarak harf kollarını harf çekirdeklerini teker teker silin bu şekilde kurulama işlemini tamamladıktan sonra bezi çekip çıkartın makinenize bir boş kağıt takarak tuşlara teker teker vurun böylece ispirto bulaşığı kalmamış olur bezin temiz kısmını ya da başka bir bezi ispirtoya batırın silindiri ve ön taraftaki kağıt baskıçlarını silin bu suretle de makinenin ömrünü uzatan aylık bakımı tamam olur makineyi birkaç ayda bir yağlamanız da mümkündür ancak bu isi dikkatlice yapmak gerekir önce makinenin temizlenmezi lazımdır sonda şaryo yatağını yağ damlatılmış bir bezle hafifçe silin yağlama işini tamircilere de bırakabilirsiniz yağ olarak da dikiş makineleri için kullanılan ince yağları kullanın maline temizliğine daima özen gösterin işi biten malzemelerinizi temizleyin kaldırın
103 Önemli:
masanız sallanmaz durumda olsun akşamları makinenizi örtün makineniz güneş ve radyatör ısısından uzak bir yerde olsun makinenizi kaldırmanız bir yere taşımanız gerekirse şaryosunu ortalayın ve sonra makineyi arka kısmından kaldırın makine arka kısmından şasinin alt ve yanlarından tutulmak suretiyle kaldırılıp taşınır hiçbir zaman da ön taraftan tutarak makineyi taşımayın yazarken tuşlar takılırsa bunları eğmeden kurtarın makine üzerine ağırlık koymayın makinede kağıt takılmış durumda değilken tuşlara vurmayın yani silindire yazmayın kağıdı çıkartırken mutlaka kağıt gevşetme mandalını açın olmadığına makaraların dönüp dönmediğine bakın fazla eskimeden şeritleri değiştirin bir tornavidanız olsun bazen vidaların gevşetilmesi mümkündür vidaları düşüp kaybolmadan sıkıştırınız makinenin bozulduğunu basit bulup bu durumu idare etmeye çalışmayın hemen bir tamirciye başvurun makinenizi sevin onu iyi koruyun
104Önemli:
önce makinenizi inceleyin şeridin şerit makaralarına hangi yönde sarıldığına ve şerit çatalının hangi kısımlarından geçmiş olduğuna bakın şeridi çıkarıp atın yeni şeridi sol tarafa makarasıyla yerleştirin uymuyor ise bir kurşun kelenim uçuna takın yeni şeridi serit çatalından geçirin bunu kolay yapabilmek için şerit anahtarını kırmızıya getirin büyük harf kilitleme tuşuna basın yakın iki taşa basın tuşlar harf kılavuzunun yakınında takılı durumda kalır böyle olunca şerit çatalı yukarı kalkmış olarak durur şeridin çatala takılması kolaylaşır sonra makineyi eski durumuna getirin şeridin uçunu uygun şekilde sağ makaraya takın on on beş santim kadar kısmı elinizde makaraya sarın şeridin bu kısmındaki düğmenin de sarılmış olmasına dikkat edin sonda makarayı yerine yarleştirin bu makarayı çevirerek yeni şeridi sarın sararken şeridin ters dönmesine ve buruşmamasına dikkat edin sonra boşalan makaradan şeridin ucunu kurtarın makinenin kendi orijinal makarasını takın tuşlana vurarak makaraların
105Çizgi üzerine bir yazıyı ortalanıp yazmak için bu çizginin vuruş cinsinden uzunluğu bulunur çizginin başından sonuna kadar aralık çubuğuna sayarak vurulur yazının vuruş sayısı bu sayıdan çıkarılır ve yarısı kadar içeriye girerek yazılır bölmeli cetvelden yararlanarak ya da bir üst satıra bakarak da çizginin uzunluğunu bulmak mümkündür basit usul ise şudur şaryo çizginin başlangıcına getirilir ortalanacak yazının her bir harfi okunurken aralık çubuğuna da vurulur boşluklar için de aralık çubuğuna vurulur okuyarak aralık çubuğuna vurma bitince de yine aralık çubuğuna vurup çizgi sonuna kadar kaç vuruşluk yer kapladığı sayılır yarısı kadar çizgi başlangıcından içeri girilip yazılır artan tek sayı olursa solda az ve sağda ise bir vuruş fazla ara bırakmak mümkündür tam ortalamaya gerek yoksa göz kararı ile kestirerek de yazılabilir yatay olarak çizgi üzerine denk getirmek için de kart tutacaklarından ya da şeridin üst kenarından

kpss